فروش مال غیر چیست و چه مجازاتی دارد؟!

در جهانی که امروز در آن زندگی می کنیم، مسلما یکی از موضوعاتی که می تواند مانع از بروز اختلافات شخصی و جمعی شود، آشنایی با حقوق متقابل افراد با یکدیگر و رفتار قانون در این رابطه است.

هر کسی اختیار مال و اموال خودش را به عهده دارد، یعنی اگر کسی چیزی را خریداری نموده است یا به هر روش قانونی دیگر مثلاً ارثیه یا … به او منتقل شده است، حق دارد در چارچوب قانونی، هر کاری که خودش می خواست با آن انجام دهد.

شخص مالک می تواند آن را بفروشد و یا اختیار آن را به کسی داده و به او اجاره بدهد که آن را به فروش برساند. اما بعضی‌ افراد علاوه بر اینکه اختیار اموال خود را دارند، فکر می‌ کنند اختیار اموال دیگران را هم دارند!

شاید شما تعجب کنید و البته ‌تعجب برانگیز نیست هست، مثلاً فکر کنید، یک نفر زمین شما را بفروشد یا از شخصی خانه ای خرداری کرده اید و بعد متوجه شده اید که آن خانه متعلق به خودش نبوده، در این صورت فروش مال غیر، یا همان انتقال مال غیر صورت گرفته است.

این کار یعنی فروش مال غیر از جرایمی است که علاوه بر این که جنبه خصوصی دارد، مجرم جنبه عمومی جرم را نیز باید متحمل شود.

یعنی شخص خاطی نه فقط به دلیل ضرر رساند به یک نفر مجازات می شود و قابل تعقیب است، بلکه به موجب آسیب زدن به آرامش و نظم جامعه نیز جدای از جرم اول باید مورد مجازات قانون قرار بگیرد.

در موضوع فروش مال غیر، انتقال مال یعنی این که خود مال یا منفعت آن به شخص دیگری واگذار شود. مثلاً انتقال یک واحد آپارتمان، یعنی این که آن آپارتمان در اختیار شخص دیگری گذاشته شود.

این کار ممکن است فروخته شده باشد و به صورت کاملاً قانونی این انتقال صورت گرفته باشد، اما در غیر این صورت این انتقال جنبه غیر قانونی خواهد داشت.

منظور از منفعت هم این است که فایده هایی که ممکن است از راه فروش آن ملک یا خودرو یا هر چیز دیگر، به صاحبش برسد از طریق شخص دیگری تصاحب شود. مثل همین فروش خودرو یا آپارتمان کسی بدون اجازه اش به شخص دیگر.

بنابراین کسی که مال دیگری را به این صورت در اختیار شخصی قرار دهد، مشمول حکم و مجازات انتقال و یا فروش مال غیر می شود.

هیچ فرقی نمی کند که شخص فروشنده عین ملک یا خودرو را به دیگری منتقل کند یا منفعت آن را. مثلاً اگر شما آپارتمانی را که مربوط به آقای ایکس است به دیگری واگذار کنی، یا خود آپارتمان یا منفعت آن را، مشمول این مجازات خواهید شد.

جرم خریدار مال غیر

شاید برای تان سؤال پیش بیاید که تکلیف خریدار این مال چه می شود؟ باید گفت در این راستا، خریدار هم می تواند مجرم باشد و هم بی گناه، اگر خریدار از این موضوع آگاهی نداشته باشد که مالی را که خریداری می کند متعلق به شخص دیگری است، در این حالت تقصیری متوجه او نخواهد شد و باید مال خریداری شده را باید صاحب اصلی اش برگرداند.

اما در صورتی که خریدار در زمان معامله از این موضوع آگاهی داشته باشد و بداند که چیزی که در حال خریدن آن است متعلق به شخص دیگری است، آن وقت او هم به جرم معاونت در این عمل مجرم محسوب می شود و مجازات خواهد شد و دلایل خود را برای انجام این کار به دادگاه ارائه خواهد داد.

مجازات مالک اصلی

بله درست خواندید، اگر بگوییم در فروش مال غیر مالک اصلی هم ممکن است در شرایط خاصی مجازات شود، بیراه نگفته ایم. شاید تعجب کنید که مالک بیچاره چه گناهی کرده است که برای کار نکرده و خسارتی که دیده است باید مجازات شود.

بله درست است، ممکن است این امر در ظاهر این چنین بنماید، اما در حقیقت همین مالک هم مسئولیت هایی در این قبال خواهد داشت.

اگر مالک در هنگام وقوع معامله از این امر اطلاع پیدا کند، نهایت تا یک ماه بعد از اطلاعا باید با نوشتن یک اظهارنامه مالکیت خود را به خریدار اطلاع رسانی کند.

اگر این زمان بگذرد و مالک این کار را نکرده باشد، به جرم معاونت در این کار مجرم شناخته می شود.

زیرا در این شرایط ممکن است حتی مالک اصلی نیز با فروشنده تبانی کرده باشد و بخواهد کلاهبرداری کند.

جرم فروش اموال منقول و غیر منقول

زمانی که حرف از انتقال مال غیر می شود دیگر فرقی ندارد که این مال منقول است یا غیر منقول و این امر در اصل ماجرا هیچ تفاوتی را باعث نمی شود.

مال منقول آن دسته از اموال هستند که قابلیت جابجایی دارند و این نقل و انتقال هیچ آسیبی به مال نمی زند، مانند طلا، ساعت و…

مال غیر منقول نیز اموالی هستند که قابل جا به جا کردن نیستند و جا به جایی مستلزم آسیب وارد کردن به آن می باشد.

به کجا مراجعه کنیم

امیدواریم هیچ وقت دچار چنین مشکلی نشوید اما اگر این اتفاق برای تان افتاد خوب است بدانید به کجا مراجعه کنید.

قانون گذار با چنین مجرم هایی به سختی برخورد می کند.

شما باید برای این کار یک طرح شکایت کیفری داشته باشید و مرجع این امر و رسیدگی به این دست شکایات دادسرایی است که جرم در حوزه آن به وقوع پیوسته است.

که معمولا محل تنظیم قولنامه دفترخانه ها و یا مراکز انتقال سند می باشد. بنابراین برای شکایت از کسی که مال شما را به فرد دیگری منتقل کرده است به دادسرا شکایت کنید.

مجازات متخلف

همان طور که گفته شد علاوه بر این که فروش مال غیر به شخص آسیب می زند، جنبه عمومی جرم هم برای قانون گذار محرز است، به همین دلیل مجازات های سنگینی در این راستا وضع شده است.

این متخلفان از یک تا هفت سال زندان دارند، همچنین باید جزای نقدی معادل مالی که منتقل کرده اند بپردازند.

همچنین باید مال را نیز به صاحبش بازگرداند.

فرد متخلف علاوه بر مجازات های فوق از خدمات دولتی هم به صورت مادام العمر انفصال خواهد یافت. این در صورتی است که فرد در یکی از مراکز دولتی مشغول به کار باشد.