اعلام استقلال دونتسک؛ انفعال غرب، سکوت روسیه

  • انتشار: ۲ اسد ۱۳۹۶
  • سرویس: بین الملل
  • شناسه مطلب: 27688
اوضاع اوکراین پس از یک وقفه آرامش و آتش بس، به تازگی وارد مرحله جدیدی شده و می تواند به فضای غبار آلودی منجر شود.

رهبر شورشی طرفدار روسیه در ناحیه شرق اوكراین پیشنهادی را برای جدایی از اوكراین و ایجاد یك دولت جدید ارایه داد. موضوعی كه می‌ تواند توافقنامه صلح مینسك در سال ٢٠١٥ را به ‌شدت تحت تاثیر قرار دهد. رئیس جمهوری خود خوانده خلق دونتسک اعلام کرد، این منطقه با اعلام استقلال از اوکراین، کشوری جدید با نام مالوروسیا (روسیه کوچک) تشکیل خواهد داد. الکساندر زاخارچنکو، رئیس جمهوری خود مختار دونتسک؛ کی ‌یف را متهم به ناتوانی از حل و فصل بحران شرق اوکراین کرده است. وی استقلال از اوکراین و تشکیل دولت مستقل «مالوروسیا» برای یک دوره انتقالی سه ساله را به عنوان آلترناتیوی برای پایان دادن به جنگ داخلی سه ساله در شرق کشور پیشنهاد کرد.

از زمان سقوط دولت ویکتور یانوکوویچ در جریان انقلاب «میدان» در سال ۲۰۱۴ در اوکراین، نواحی شرقی این کشور نا آرام است. در حالی که بسیاری از ساکنان روس زبان این منطقه، به صورت سنتی طرفدار نزدیکی به مسکو هستند، بسیاری از شهروندان مرکز و غرب اوکراین در سال ‌های گذشته تمایل خود را به الحاق به اتحادیه اروپا و پیمان ناتو ابراز کرده اند. این اختلاف و همچنین حمایت روسیه از شورشیان شرق اوکراین باعث طولانی شدن جنگ داخلی در این کشور، باوجود توافق‌ های متعدد آتش‌ بس شده است. طرح حذف زبان روسی از زبان‌ های رسمی اوکراین در مجلس این کشور، که بلافاصله پس از پیروزی انقلاب اوکراین تصویب شد، یکی از دلایل شدت گرفتن تنش‌ ها در مناطق شرقی این کشور به شمار می ‌رود.

زاكارچنكو، رهبر شورشیان در بیانیه خود اعلام كرد، كه او و متحدانش پیشنهاد یك دولت جدید به نام ملوروسیا (روسیه كوچك) را دارد، كه می‌تواند دولت خود را در دونتسك برپا كند. ملورسیا اصطلاح مورد استفاده در توصیف اوكراین در زمان امپراتوری روسیه بود، كه در آن دوران ضمیمه این امپراتوری به حساب می ‌آید كه بسیاری از اوكراینی ‌های امروز این اسم را توهین ‌آمیز می دانند.

این موضوع واکنش هایی را در پی داشت. ترو پروشنكو، رییس ‌جمهوری اوكراین بلافاصله این ایده را رد کرده و رهبر جدایی طلبان دونتسک را به عروسکی تشبیه کرده، که آلت دست روسیه است. همچنین فرمانده ارشد ارتش اوكراین، ویكتور موزنكو در پیامی عنوان كرد كه طرح ایجاد ملوروسیا از تصورات ذهن بیمار شورشیان خارج می‌ شود.

در این باره فرانسه كه به همراه آلمان درگیر تلاش برای حل بحران اوكراین بوده، این ایده را محكوم كرد و از روسیه خواسته است تا از پیشروی بیشتر جلوگیری كند. سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه در اظهاراتی در این خصوص اعلام کرد: ما از روسیه می خواهیم اعلام استقلال دونتسک را که ناقض توافقات مینسک است و مذاکرات نورماندی را به ناکامی می کشاند، محکوم کند. روسیه باید تلاش های خود برای پایان دادن به جنگ و مناقشه را تشدید کند.

همچنین دولت آلمان که این کشور نیز از جمله کشورهای شرکت کننده در مذاکرات نورماندی است، این حركت را مورد انتقاد قرار داد و آن را كاملاً غیرقابل قبول دانست. در بیانیه دولت آلمان در این زمینه، ضمن محکوم کردن این اقدام آمده است، که آقای زاخارچنکو حق قانونی ندارد تا درباره این بخش از اوکراین صحبت کند. آلمان اعلام کرد: ما از روسیه انتظار داریم که این اقدام را محکوم کند؛ کاری که نه احترام به دنبال دارد و نه قابل قبول است.

ناآرامی‌ های اوکراین از نوامبر ۲۰۱۳ و زمانی آغاز شد، که ویکتور یانوکوویچ، رییس جمهور اوکراین از امضای یک قرارداد تجاری با اتحادیه اروپا سر باز زد و روابط خود را با کشور روسیه نزدیک ‌تر کرد. پس از اشغال کاخ ریاست جمهوری اوکراین توسط معترضان و مردم در ۲۲ فوریه ۲۰۱۴ پارلمان این کشور به برکناری ویکتور یانوکوویچ و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ۲۵ مه ۲۰۱۴ داد. روسیه این جابه جایی قدرت را کودتا نامید و تحرکات خود را در شرق اوکراین به خصوص در شبه جزیره کریمه برای حفاظت از منافع خود آغاز کرد.

سرانجام در مارس ۲۰۱۴ یک همه پرسی توسط دولت شبه جزیره مهم کریمه برای پیوستن به روسیه برگزار شد و مردم به الحاق این شبه جزیره به روسیه رای مثبت دادند. الحاق کریمه به روسیه، خواسته یا ناخواسته توقعی را در میان دیگر روس تبارهای شرق اوکراین در الحاق آنان به روسیه، ایجاد نمود. آرزویی که پس از فروپاشی شوروی و استقلال اوکراین و جدا افتادن این مناطق از سرزمین مادری (روسیه)، در میان آنان پرورش یافته بود.

اما همان زمان نیز دولت روسیه اعلام کرد، که به استثنای کریمه، مسکو هیچ ادعایی در مورد الحاق دیگر مناطق اوکراین، نداشته و ندارد. حتی زمانی که در استان دونتسک مردم در همه پرسی، به الحاق به روسیه رای مثبت دادند، دولت روسیه در برابر این اقدام عکس العمل مثبت نشان نداد. از آن زمان تا کنون شرق اوکراین به شدت نا آرام است و روس گرایان تمام تلاش خود را کرده اند تا از اوکراین جدا و به روسیه ملحق شوند.

باید در نظر داشت، که روسیه با اینکه به صورت رسمی هنوز در این رابطه اظهارنظر نکرده است، اما حمایت آن از موضوع استقلال دونتسک موضوعی انکارناپذیر می تواند باشد. به هر روی بدون حمایت روسیه دونتسک و لوهانسک نمی توانستند همه پرسی اجرا کنند. به نظر می رسد باتوجه به مخالفت های گذشته اروپا و امریکا با الحاق کریمه و همچنین تحریم روسیه از سوی اتحادیه اروپا و امریکا، این کشور تمایل دارد از موضوع اوکراین به عنوان یک اهرام فشار استفاده کند و در مناسبات پیش روی خود از آن استفاده کند. آنچه روسیه از اوکراین می‌خواهد، استقرار نظام فدرالی در این کشور و همچنین ملحق نشدن اوکراین به پیمان ناتو است. روسیه خواستار این بوده است، که اوکراین از فکر عضویت در ناتو صرف نظر و موضع بی‌طرفی اتخاذ کند. روسیه برای رسیدن به این دو خواسته اصلی خود، از تمام پارامترهای قدرت که در دست دارد، استفاده می ‌کند.

از سوی دیگر اتحادیه اروپا و امریکا به صورت تمام قد نمی توانند در موضوع اوکراین با روسیه مقابله کنند. اتحادیه اروپا به عنوان شریک تجاری روسیه محسوب می شود و تحریم های سنگین به معنی محروم کردن خود از تجارت با روسیه است. با اینکه کشورهای غربی رفتار روسیه را غیرقانونی قلمداد کرده و خواستار محکوم کردن استقلال دونتسک هستند، اما عملکرد آنها به نوعی منفعلانه تعبیر می شود.

نظرات(۰ دیدگاه)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *