شتابزدگی اتاق فکرها

برای بهینه سازی کمپین های تبلیغاتی خصوص در کارزار انتخابات ریاست جمهوری و رسیدن به استاندارهایی برای فاکتورهای تأثیر گذار برمخاطبین از متخصصان بسیار زیادی خصوص “روان شناسان شناختی” جهت برجسته سازی شعارها، کدام رنگ ها، تصاویر و پس زمینه ها ساعت ها بر روی هدف ها مطالعه و سپس استفاده می کنند این که از صفحات وبلندگوهای اصلی همراهان تیم چه تصاویری استفاده شود و در مناطق دور دست کدام شعار و رنگها پررنگ شودنشست زیادی گرفته می شود.

“برجسته سازی” یکی از مطرح ترین نظریه ها در حوزه ی رسانه است وقدرت تأثیر گذاری شایانی بر مخاطب که از جنبه ی دیداری با تصویر ارتباط می گیرد، میگذارد و مخاطب از میان پیام هایی که می بیند آنی را مورد توجه قرار می دهد که با عقاید و باورهایش در ارتباط باشد چرا که “برجسته سازی عنصر مورد نظر” اگر چه نمی تواند تعیین کند که مخاطب چه طور ببیند اما می توانند تعیین کنند درباره ی که و چه بیندیشند.

در تیکمت های تبلیغاتی انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در افغانستان در همان روز نخست، نشر گسترده ی یکی از آنها توجه را بیش‌تر جلب می کرد و آن برجسته سازی تصویر یکی از معاونین نامزد پیش رو در تیم دولت ساز بود.

در حالیکه در تمام دنیا هنگام تبلیغات خصوص در هفته های نخست و سپس هفته های پایانی مبارزات، شاهد چیدمان تصاویر همراهان اصلی نامزدان ریاست جمهوری اگر تصویری قرار بوده بولد شود، تصویر نخست از آن شخص اول کاندید مورد نظر بوده است.

اما درنختین تریکت های پخش شده ،اولویت گروهی که به تیم دولت ساز پیوسته است، توجه به نقش اساسی محمد اشرف غنی احمدزی بعنوان رئیس جمهور و همراه شدن با او در تصمیم های مهم آینده ی کشور دغدغه ی اصلی نبوده بلکه آنچه که اهمیت دارد به شکل کاملا ناخودآگاه، صرف، حفظ مقام معاونت دوم در این تیم است.
کوچک نمایی تصویر کاندید ریاست جمهوری و برابر قرار دادن تصویر اشرف غنی به لحاظ اندازه در کنار چهره های حاضر در این تریکت ها و پر رنگ سازی تصویر استاد دانش، عدم اعتماد، بی باوری و شفاف نبودن اهداف و برنامه های کاندید مورد نظر و باورمند بودن این گروه بیشتر بر روی این چهره را توسط اتاق فکرها می رساند.

در دانش روان شناسی شناختی و روان شناسی سیاسی به تصويرهايی که افراد در ذهن خويش می سازند و اینکه چرا آنها را می سازند و ترجیح بندی می کنند، اولویت داده و در فضاهای تبلیغات انتخاباتی بشکل غیرمستقیم بازتاب می دهند، مانند استفاده از تصویر شهیدمظلوم مزاری و پوشاندن تمام ابعاد قاب تبلیغ شده از چهره ی استاد دانش و کوچک نمایی همراهان دیگر این تیم خصوص دکتر محمد اشرف غنی رقیب سایر مبارزان این کارزار . ولی جدای از این مسأله

تصویری هم که از استاد دانش در این تبلیغات استفاده شده، عکسی است که نگاه شان بسمت مخاطب نیست .
کارشناسان استفاده از چهره ها در بنرهای تبلیغاتی انتخابات ریاست جمهوری روی اهمیت زوایای پخش شده از چهره گرفته تا مردمک چشم ها حتی تحقیقات پژوهشی انجام داده اند، تصویر فردی که لبخند برلب دارد و نگاهش به صورت مستقیم به سمت مخاطب است، باورمندند اثربخشی بیشتری در رساندن پیام قاطعیت و تحکم در حمایت ازمخاطبین، اهداف و برنامه های پیش رویش را دارد. در اینجا و اهمیت این تکنیک ها به پژوهش دونالد کیندر و شانتواینگر در 1980 اشاره می کنم که در امریکا در جریان مبارزات انتخابات ریاست جمهوری و رقابت بین جیمی کارتر و رونالد ریگان، مطبوعات توانستند چند روز قبل از انتخابات، با انتخاب و برجسته سازی عکسی از گروگان های امریکایی در ایران و درج کردن تصویر کوچکی از کارتر ، آن را به اولویت ذهنی مردم امریکا و نمونه ای از عدم کفایت و ضعف مدیریت کارتر تبدیل کردند و باعث شکست وی و پیروزی ریگان در انتخابات شدند.

در هر حال؛ بهتر است اتاق فکرهای تیم های انتخابات شتابزده عمل نکنند و مخاطب انتخابات امروز افغانستان را که اغلب قشر جوان هستند را باهوش تر از چندین سال فرض کنند .

در پایان؛ شخصا برای یکایک نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری که پای در مبارزه مانده اند آرزوی موفقیت می کنم و فردای روشن و آینده ی سبز و آرام را برای ملت عزیز کشورم که استحقاق هر آرامش و ترقی را دارند آرزو می کنم و امیدوارم در این کارزار تیمی که واقعا از هر جهت اصلح است انتخاب شده و درکنار مردم برای مردم مقتدرانه کار و تلاش کنند.

نویسنده: بتول سید حیدری