مخترع کنسرو کیست؟

استفاده از غذاهای کنسروی این روزها خیلی رایج شده است. در مسافرت، محل کار و حتی در بسیاری از خانه ها قوطی های کنسروی به وفور پیدا می شوند. شاید تا الان به این موضوع فکر نکرده باشید که این آسایش نسبی را مدیون مخترع کنسرو هستید!

غذاهای کنسروی یک جورهایی خیلی از کارهای پخت و پز را راحت تر کرده اند. این آسایش برای کسانی که به صورت مجردی و یا خوابگاهی زندگی می کنند بسیار ملموس تر است.

کسانی که خوراکشان کنسرو ماهی و تخم مرغ است و یا کنسروهای لوبیا و بادمجان های نه چندان خوشمزه ای که از روی ناچاری طرفداران زیادی دارد.

به هر حال دست مخترع کنسرو درد نکند که باعث شده در دل بعضی هایمان آب تکان نخورد و خیلی راحت و تند و تند از کنسروهای متعدد با طعم های مختلف استفاده کنیم.

مخترع کنسرو کیست؟

از آنجایی که همه اختراعات به احتیاجات بشر بر می گردد، اختراع کنسرو نیز در یک مقطع زمانی خاص طبق احتیاج عده ای از انسان ها انجام گرفت.

در جنگ ها سربازان همیشه دچار مضیقه غذایی بودند. اکثر اوقات برای مسیرهای دور و دو دراز مواد غذایی با خود به همراه می بردند و برخی از این غذاها فاسد می شدند و سلامت جان سربازها به این واسطه به خطر می افتاد.

دولت فرانسه نیز بعد از انقلاب دچار مشکلات و درگیری هایی با کشورهای همسایه اش شد و از آنجایی که در زمان جنگ وقت بسیار اهمیت دارد باید دولت فرانسه به راهی ساده برای رساندن غذا به سربازان خود فکر می کرد.

به این ترتیب دولت اعلام کرد اگر کسی بتواند راهی پیشنهاد کند تا دولت غذای سربازان را به میادین جنگی به راحتی و بسته بندی شده برساند جایزه ای دریافت خواهد کرد.

در این میان شخصی به نام نیکولاس اپر که مدتها به دنبال راهی برای نگهداری مواد غذایی برای مدت طولانی بود خود را به دولت معرفی کرد و ادعا نمود که می تواند راهی برای این کار پیدا کند.

مخترع کنسرو، پیش از اینها یک مغازه شیرینی فروشی داشت که با توجه به حرفه اش و همچنین تجربیاتی که با
سالها شاگردی کردن در شراب سازی به دست آورده بود به این فکر افتاده بود تا بتواند راهی آسان برای حفظ مواد غذایی پیدا کند تا هم به کار خودش بیاید و هم بتواند با این اختراع به دیگران کمک کند.

نیکولاس می گفت از آنجایی که این مواد مخمر هستند که باعث فساد مواد غذایی می شوند، آیا نمی توان با گرم کردن این مواد غذایی مخمرها را از بین برد؟

مخترع کنسرو به این نتیجه رسیده بود که مواد غذایی را داخل بطری های شیشه ای بریزد و به وسیله چوب پنبه سرشان را محکم ببندد و درزهای آن را نیز بگیرد تا هوا و آب به داخل آن نفوذ نکند و بعد شیشه محتوی مواد غذایی را گرما بدهد.

با این فکر و با انجام مطالعات مختلف در این زمینه بالاخره موفق شد در سال ۱۸۰۴ برای اولین بار به تولید و اختراع غذای کنسروی دست بزند.

بعد از این که به دولت فرانسه ثابت شد که کار او دارای ارزش علمی است و قابل اعتماد می باشد، او را به طور رسمی مقرر کرد تا همه مواد غذایی ارتش فرانسه را تامین کند.

او یک کارخانه در مارسی که شهری در حومه پاریس است راه اندازی نمود و پنجاه نفر را نیز به عنوان کارگر
استخدام کرد و روزانه مقادیر زیادی کنسرو گوشت، ماهی، انواع سبزی و تخم مرغ را در شیشه های سر بسته به سربازان ارتش تحویل می داد به طوری که غذاهای کنسروی اپر گاهی حتی تا سه ماه نیز تازگی خود را حفظ می کردند و قابل استفاده بودند.

نیکولاس اپر مخترع کنسرو توانست به این ترتیب جایزه ۱۲ هزار فرانکی دولت را از آن خود کند. او بدون این که در خصوص میکروب ها و همچنین مکانسیم کاری اش کمترین اطلاعی داشته باشد توانست یک راه آسان برای نگهداری مواد غذایی به صورت ماهانه و حتی سالیانه پیدا کند.

این شیوه کنسرو کردن شاید به مدت صد سال ادامه پیدا کرد. اما بعد از این مدت، یک بازرگان انگلیسی که پیتر دوراند نام داشت دستی به نتیجه کار مخترع کنسرو برد و اختراع او را کمی اصلاح کرد.

پیتر دوراند کار اپر را به حالت صنعتی در آورد و به جای این که از شیشه برای کنسرو کردن مواد غذایی استفاده کند از قوطی های حلبی برای این کار استفاده کرد.

دومین مخترع کنسرو بعد از دست بردن در کار اپر، آن را بدون دادن هیچ راهکاری برای باز کردن کنسروها را رها کرد و مردم تا سال ها برای باز کردن قوطی ها، با ابزاری چون چاقو و چکش به جان آنها می افتادند و بازشان می کردند.

چیزی حدود ۵۰ سال طول کشید تا یک مخترع آمریکایی توانست بعد از امتحان ایده های مختلف، یک در باز کن کنسرو را اختراع کند و به ثبت برساند.

از این اختراع و به وجود آمدن صنعت کنسرو سازی که پیشرفتی فوق العاده محسوب می شد نه فقط سربازان، بلکه دریانوردان و کسانی که به سفرهای دور دست می رفتند نیز بهره می بردند.

نحوه کنسرو کردن غذاها

مخترع کنسرو و بعد از او همه کسانی که دست به کار ساخت کنسرو شدند به این شکل کنسروها را تهیه می کردند:

بعد از این که مواد اولیه غذاهای کنسروی آماده شد، این مواد را در مدت زمان و حرارت مشخص نیم پز می کنند.
بعد ترکیبات مورد نظر را داخل ظرف ها و یا قوطی های آلومینیومی مخصوص قرار می دهند و بلافاصله دربندی می شوند و داخل اتوکلاو گذاشته محتویات آن را بخارپز می کنند.

در حالت فوق دمای داخل ظرف به قدری بالا می رود که باعث از بین بردن میکروب ها و استریل شدن مواد غذایی داخل ظرف می شود.

بعد از این مرحله، ظروف را تا دمایی مشخص سرد می کنند و حرارتی که فشار داخل ظرف را بالا می برد به مایع تبدیل مشده، ظرف و قوطی کنسرو وکیوم می شود.

میکروب ها دیگر در چنین شرایطی زنده نمی مانند و به این ترتیب مدت زمانی که محصول قابل نگهداری است بالا می رود و به این شیوه کنسروها دیگر نیازی به مواد نگهدارنده پیدا نمی کنند.

البته برخی غذاهای که در کیسه ها و ظروف پلاستیکی وکیوم می شوند ممکن است حاوی مقدار کمی مواد نگهدارنده باشند.