تاریخچه مسجد سهله و مختصری از فضائل بیشمار آن

با مسجد سهله و تاریخچه آن چقدر آشنایی دارید؟ شاید نیازمند آن باشید تا در مورد آن بدانید پس با ما در مجله اطلس پلاس همراه باشید.

مسجد سهله چیست؟

یکی از مساجد بسیار قدیمی کوفه مسجد سهله است که تاریخچه آن به قرن اول هجری باز می‌گردد؛ توسط قبیله بنی ظفر ساخته شده است و مسجد نیز به نام همین قبیله شناخته می‌شد.

امام علی(ع) مسجد سهله یا بنی ظفر را همانند مسجد کوفه دانسته است که این خود ارزش و اهمیت این مسجد را نشان میدهد. در علت نامگذاری این مسجد، گفته شده که سهیل، نام سازنده آن است، عبدالقیس، نام طایفه‌ای است که این مسجد در منطقه سکونت آنها بنا شده و بنی‌ظفر هم یکی از طایفه‌های قبیله عبدالقیس است. براساس روایتی از امام باقر و امام صادق (ع)، مسجد بنی‌ظفر یکی از چهار مسجد متبرک کوفه وهمان مسجد سهله است .

مسجد سهله از لحاظ جغرافیایی در شرق نجف و در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی حرم مطهرامام علی (ع) و ۲ کیلومتری کوفه قرار دارد.

این مسجد در زمینی مستطیل شکل که طول ۱۴۰ متر، عرض ۱۲۵ متر و مساحتی بالغ بر ۱۷۵۰۰ مترمربع  و متروکه، که اطراف آن پوشیده از ماسه های قرمزاست ساخته شده است. ارتفاع دیوارهایی که آن را احاطه کرده حدود ۲۲ متر است که هر یک از اضلاع چهارگانه آن به وسیله برج های نیم دایره ای از طرف خارج و به فاصله های مساوی تقویت می شوند. در میانه ضلع شرقی دیوار، مناره ای به ارتفاع ۳۰ متر وجود دارد. سه در و یک مناره نسبتا بلند دارد که در سال ۱۳۷۸ هجری قمری تجدید بنا شده است. در اصلی مسجد در میانه ضلع شرقی در مجاورت این مناره قرار دارد.

مسجد سهله در شرق شهر نجف یعنی در شهر کوفه قدیم و در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی مرقد مطهر امام علی (ع) و در ۲ کیلومتری کوفه قرار دارد.

فضای این مسجد تشکیل شده از دو قسمت شبستان و صحن است: که شبستان در قسمت جنوب به طول ۱۲۰ متر و عرض ۵/۵ متر و مساحت آن در حدود ۶۶۰ متر است و بوسیله ایوان هایی به عنوان ورودی های شبستان به صحن مسجد متصل می شود که تاریخچه این ایوان های مسجد سهله به قبل ازسال  ۷۵۰ هجری قمری می رسد. باقی فضای مسجد به صحن اختصاص دارد. در طول اضلاع شرقی، غربی و شمالی مسجد نیز غرفه هایی ساخته شده است که در یک طرف ۳۶ غرفه، در طرف دیگر۲۷ و در سمت در ورودی آن ۱۹ غرفه به چشم می خورد.

در قسمت های مختلف صحن مسجد جایگاه هایی ساخته شده که هر یک به نام پیامبران وائمه معصوم(ع) نامگذارى شده است که دراصطلاح به آن ها مقام می گویند. ازجمله مقام امام صادق (ع) ، امام سجاد (ع) ، امام زمان (ع) ، ابراهیم (ع) ، ادریس (ع) ، خضر (ع) ، یونس (ع) ، هود (ع) و صالح (ع) می باشد.

روایات موجود در تاریخچه مسجد سهله

یکی از مساجد مبارک در شهر کوفه مسجد سهله است که در تاریخچه آن روایات فراوانی در فضیلت عبادت در آن آمده است.

برای مسجد سهله روایات مختلفی از جایگاه معنوی و منزلت آن وجود دارد که از این روایات مشخص می شود که پس از مسجد کوفه، مسجدی به فضیلت مسجد سهله وجود ندارد. براساس روایت ها از امام علی (ع) , در کوفه چهار مسجد مقدس است که یکی از آنها مسجد ظفر یا همان مسجد سهله است. 
در خصوص مسجد سهله امام صادق (ع ) فرموده اند: هیچ گرفتاری نیست مگر آنکه دو رکعت نماز در این مسجد گذارد و خداوند گرفتاری او را برطرف خواهد کرد .

امام صادق (ع) خطاب به ابوبصیر فرمود: مسجد سهله، اقامتگاه حضرت ادریس (ع) و حضرت ابراهیم خلیل الرحمان (ع) بود. خداوند، پیامبری را مبعوث نکرده، جز این که در مسجد سهله نماز گزارده است. مسجد سهله ، پایگاه حضرت خضر (ع) است.

کسی که در مسجد سهله اقامت کند، همانند کسی است که در خیمه رسول اکرم (ص)اقامت کند. مرد و زن باایمانی یافت نمی‌شود، جز این که دلش به سوی مسجد سهله پر می‌زند. در مسجد سهله، تخته سنگی است که تمثال همه پیامبران بر آن نقش بسته است. احدی در مسجد سهله نماز نمی‌گزارد که با نیت راستین خدا را بخواند، جز این که خداوند او را با حاجت برآورده شده از آنجا برمی‌گرداند. احدی نیست که در مسجد سهله به خدا پناهنده شود، جز این که خداوند او را از آنچه بیم دارد پناه دهد.

ابوبصیر عرض کرد: فضیلت بسیار بزرگی است! امام صادق (ع) فرمود: آیا برایت بیفزایم؟ عرض کرد: بلى. فرمود: مسجد سهله، از آن بُقعه‌هایی است که خداوند دوست دارد او را در آنجا بخوانند. شب و روزی نیست که فرشتگان به زیارت مسجد سهله نشتابند و در آنجا به عبادت حق تعالی نپردازند. اگر من در آن سامان سکونت داشتم، هیچ نمازی را جز در مسجد سهله نمی‌خواندم.ای ابامحمد! اگر مسجد سهله هیچ فضیلتی جز فرودآمدن فرشته‌ها واقامت پیامبران را نداشت، همین فضیلت بس بود، در حالی که این همه فضیلت دارد. آنچه از فضایل مسجد سهله برای تو بازگو نکردم، بیش از فضایلی است که برایت گفتم. ابوبصیر عرض کرد: آیا مسجد سهله، اقامتگاه دائمی حضرت قائم (عج) خواهد بود؟ فرمود: آری.

درروایاتی از تاریخچه مسجد سهله آمده است که این مسجد به عنوان یکی از مساجد بسیار با فضیلت کوفه،عبادتگاه و منزلگاه بسیاری از پیامبران از جمله حضرت ابراهیم، حضرت ادریس و حضرت خضر (ع ) و همچنین جایگاه بعضی از امامان شیعه مثل حضرت امام سجاد و امام صادق(ع) بوده است.

بر اساس روایاتی از امام صادق (ع)، محل اقامت حجت بن الحسن(عج) در زمان حکومتش مسجد سهله خواهد بود.

در حدیثی دیگراز امام صادق(ع)آمده است که فرموده اند: مسجد سهیل خانه ابراهیم(ع) و ادریس بوده و صور در آن دمیده می‌شود و از اطراف آن هفتاد هزار نفر بدون حساب به بهشت می‌روند و نیز نقل است که در آن موضع، خانه‌ای است که ادریس در آن خیاطی می‌کرد. ابراهیم(ع) از آنجا به سوی عمالقه خارج شده است و در آن مکان صخره‌ای است که تصویرهای پیامبران در آن است و از آن مسجد خاکی برداشته شده که خداوند انبیا را با آن خلق کرده است.

آنجا مقام حضرت خضر و جایی است که حضرت موسی با خضر ملاقات کرد.همچنین آمده است که شخص گرفتار و پریشان به آن مسجد نمی‌رود مگر آنکه خداوند برای او گشایشی فراهم آورد.  از امام باقر(ع) نقل شده است که خداوند هیچ پیامبری را مبعوث نکرد مگر آنکه در آن مسجد نماز گزارده است، در آنجا عدل الهی آشکار می‌شود و منازل و جایگاه‌های پیامبران، اوصیاء و صالحین است. از امام سجاد(ع) نقل شده است که هر کس در مسجد سهله دو رکعت نماز به جای آورد، خداوند دو سال بر عمر او می‌افزاید .