شاپ هولیک چیست؟ [علائم، نشانه ها و راههای درمان شاپ هولیک]

شاپ هولیک را در نگاه اول شاید خیلی جدی نگیرید اما  اگر به دقت به تأثیرات منفی آن در زندگی نگاه کنید، به طور حتم راهی برای کنترل آن پیدا می کنید.

ضرب المثل “pack rat” در انگلیسی تا حد در مورد این عادت نامناسب صدق می کند: این ضرب المثل به افرادی اشاره می کند که مانند نوعی از موش تنها اشیاء و چیزها را جمع و نگهداری می کند بدون اینکه نیازی به آنها داشته باشد. این اشیاء انبار شده مدت های طولانی در گوشه و کنار انباری و خانه می ماند و جز پر کردن فضا و تولید آشغال نقش دیگری ندارد.

افرادی که به این عادت مبتلا هستند نیز هرچه گیرشان می آید را با خود به خانه می آورند و در گوشه ای از حیاط یا انباری و حتی آشپزخانه و اتاق خواب خود می گذارند؛ شاید شما هم یکی از همین افراد باشید، برای مطمئن شدن سری به کمد لباس های خود بزنید: اگر می بینید که کمد شما پر از لباس هایی است که ماه ها و شاید هم یک سال است که سراغ آنها نرفته اید و استفاده نکرده اید، شک نکنید که شما در این گروه قرار می گیرید.

شاپ هولیک چیست؟

قبل از پرداختن به مفهوم شاپ هولیک بد نیست با استناد به توصیه های روانشناسان این نکته را ذکر کنیم که هیچگاه با شکم گرسنه به سوپر مارکت یا مراکزی که مواد غذایی می فروشند وارد نشوید، گرسنگی شما سبب می شود دیوانه وار هرچه دم دستتان  می رسد را داخل پاکت خرید گذاشته با خود به یخچال منتقل کنید و زمانی که گرسنگی شما رفع شد مدت ها از مواد غذایی که خریده اید و اینک در قفسه های یخچال خاک می خورند استفاده نمی کنید تا کپک بزنند یا بو بگیرند و شما مجبور آنها را در سطل آشغال بریزید.

اگر این اتفاق در مورد سایر وسائل مورد نیاز در زندگی مانند لباس، وسایل خانه، جواهرات و زیور آلات، وسایل آرایش و کفش و جوراب و پیراهن ورزشی برای شما  اتفاق می افتد، شما به شاپ هلیک مبتلا شده اید: حالتی که خارج شدن از آن سخت است.

ویندو شاپینگ، نقطه مقابل شاپ هولیک

“window shopping” را می توان نقطه مقابل شاپ هولیک در نظر گرفت؛ در این حالت فرد برای فرونشاندن عطش خود به خرید تنها به تماشای اجناس از پشت ویترین مغازه ها بسنده می کند و بدون اینکه پولش را روی خرید اجناس نامناسب خرج کند به خانه بر می گردد.

به گفته روانشناسان “ویندو شاپینگ” بر روحیه افراد به ویژه خانم ها تأثیرات مثبتی به همراه دارد به خصوص زمانی که خانم شما بابت جواهرات نداشته بر شما سخت گرفته و شما پول کافی برای خرید ندارید، استفاده از این تکنیک می تواند تا حدودی مشکل شما را حل کند. خانم را به مرکز خرید جواهرات ببرید، گوشوراه، دستبند و گردنبند مورد علاقه وی را از پشت ویترین به وی نشان داده بگویید: یکی لنگه همین را برایت می خرم!

شاپ هولیک و جیب خالی

همان طور که گفته شد شاپ هولیک حالتی است که عطش خرید را در شما شعله ور می کند: بیشتر انسان ها اعم از زن و مرد حداقل یک بار این حالت را تجربه کرده اند. اول ماه که حقوق خود را گرفته اید مغرور و خوشحال وارد مراکز خرید می شوید و تمام چیزهایی که خوشتان می آید را داخل پاکت گذاشته با خود به صندوق پرداخت می آورید و چند ثانیه بعد در حالیکه پاکت ها و پلاستیک های پر از اجناس را در دست دارید در ایستگاه اتوبوس منتظر بازگشت به خانه هستید. دیگر نمی توانید تاکسی دربست بگیرید چون هیچ پولی برایتان باقی نمانده است.

بدتر از همه اینکه وقتی به خانه باز می گردید و نگاهی عمیق تر به اجناس خریداری شده می اندازید دردتان بدتر می شود چراکه از بسیاری از آنها خوشتان نمی آید. دیگر اینکه تا آخر ماه هیچ پولی ندارید و مجبورید از این و آن قرض بگیرید!

توصیه هایی برای کنترل اعتیاد شاپ هولیک

روانشناسان شاپ هولیک را نوعی اعتیاد قلمداد می کنند، درست مانند اعتیاد به اینترنت و سیگار.

اگر قصد دارید از شر این بیماری خلاص شوید راهکارهای مفیدی وجود دارد.

*  قبل از خرید چیزی ، چند سوال از خود بپرسید.آیا واقعا به این وسیله احتیاج دارم؟ بعد از خرید آن را کجا می گذارم یا آن لباس را کجا می پوشم؟ می تونم دیرتر آن را بخرم؟ بعد از جواب دادن به این سوال ها و متقاعد کردن خودتون ، آن را بخرید.
سعی کنید در هنگام خرید پول های نو و درشت همراه خود داشته باشید. طبق تحقیقات انجام شده معمولا پول های کثیف و مچاله شده و خرد را راحت تر می توان خرج کرد تا پول های درشت و تمیز. در کل سعی کنید برای خرید از کارت اعتباری استفاده کنید تا پول.

 در زمان خرید ، کفش پاشنه بلند خود ر ا بپوشید البته نه به خاطر اینکه زودتر خسته شوید و به خانه برگردید. چون روانشناسان بر این باورند زمانی که شما سعی در حفظ تعادل خود دارید ، خریدهای معقول تری انجام می دهید. این روش بعد از کلاس های یوگا هم موثر است چون در آنجا شما زمان زیادی را صرف حفظ تعادل کردید.

تبلیغات پر زرق و برق و تشدید شاپ هولیک

یکی از عوامل مهمی که در ایجاد شاپ هولیک و ادامه این روند نقش مثبت دارد تبلیغات پر زرق و برق تلویزیون ها و شبکه های ماهواره است.

روانشناسان می گویند: گول تزیینات پر زرق و برق مغازه ها را نخورید. حتی موزیکی که در مغازه پخش می شود هم می تواند شما را به خرید بیشتر ترقیب کند. معمولا مغازه ها از رنگ های قرمز و سبز در دکوراسیون خود استفاده می کنند چون رنگ قرمز باعث توجه بیشتر و رنگ سبز باعث ایجاد حس پولداری در شما می شود.
“مشخص کردن هدف، نظرسنجی از دیگران، استفاده از پارک ها و کافی شاپ ها برای دیدار با دوستان و منتظر فصل حراجی ماندن” از دیگر راهکارهای  مبارزه با شاپ هولیک می باشد.

منتظر فصل حراجی بمانید

اگر در ایران زندگی می کنید، به احتمال زیاد ترافیک سنگین جمعیت در مراکز خرید هنگام نوروز را مشاهده کرده اید. چند روز مانده به عید مغازه داران هرچه جنس مانده و چروکیده دارند را با قیمت بالا به مشتریان قالب می کنند.

سعی کنید خرید های خود را طوری برنامه ریزی کنید که به یک ماه قبل و یک ماه بعد از عید نوروز نخورد. دو ماه بعد از نوروز همان مانتویی که مثلا ۴۰۰ هزار تومان بود را می توانید با نصف قیمت بخرید. از اینکه از حراجی جنس می خرید احساس بی پولی نکنید، شما بی پول نیستید تنها نمی خواهید پول خود را مفت روی چیزهای بی ارزش خرج کنید.

به هر صورت متوجه باشید پول هایی که درشاپ هولیک خرج می کنید را بعدا باید با هزار درد سر به دست آورید!