مناجات ششم خمس عشر؛ مناجات الشاکرین + شرح، متن و ترجمه

مناجات ششم خمس عشر با نام زیبای «مناجات الشاکرین» ششمین دعا از مناجات پر محتوای خمس عشر است که توسط حضرت امام سجاد علیه السلام بیان شده است و به دست ما رسیده است. در این مطلب با بیان یک نکته ی ناب و خواندنی از این مناجات همراه شما هستیم:

شکرگذاری در مناجات ششم خمس عشر

در مناجات ششم خمس عشر سخن از شکرگذاری است، نگاه انسان کنونی به مقوله شکرگذاری بیشتر توجه به نعمات دنیوی و مادی است و معمولا کمتر به نعمت های معنوی که به ما هدیه شده است توجه می نماییم و به همین دلیل هنگام شکرگذاری از خداوند نیز نگاه مان عمدتا به نعمت های دنیوی مانند مسکن و مقام و شخصیت و موقعیت و… است این درست است که هر نعمتی که موجب تکامل انسان می گردد، و از راه مشروع و حلال به دست آمده است و استفاده از آن جایز می باشد نعمت می باشد و به پاس آن انسان باید شکر خداوند را به جای آورد اما آنان که با نعمت های معنوی نیز آشنایی دارند و ار ارزش و اهمیت عقل و ایمان و ولایت و معرفت و محبت خداوند آگاهند، به خوبی می دانند که باید بیش از هر چیزی در قبلا آن نعمت ها به سپاسگذاری و شکرگذاری خداوند تبارک و تعالی بپردازند.

همانطور که می دانیم بزرگ ترین و برترین نعمات، فرجام و سرانجام نیک، و حسن عاقبت و هممچنین برخورداری از رحمت و رضای خداوند متعال در جهان دیگر است.

حضرت سجاد علیه السلام در مناجات ششم خمس عشر و در فراز اول این دعا به بیان ریزش مداوم نعمات الهی بر انسان می پردازد که غفلت از این مداومت نعمت ها انسان را از شکرگذاری نیز غافل می کند. به این معنا که هنگامی که انسان در معرض نعمت های خدا قرار می گیرد توجهش از خالق نعمت ها کم می شود و فقط به تأمین نیازهایش و لذت بردن از نعمت هایی که در اختیاز او قرار گرفته است اهتمام می ورزد.

پس در بیان حضرت سجاد علیه السلام وفور نعمت ها و توالی نعمت ها یکی از عوامل اساسی غفلت انسان از شکرگذاری خالق است

در ادامه مناجات ششم خمس عشریا مناجات الشاکرین سخن از قصور و کوتاهی انسان در شکرگزاری از خدا است که این نیز می تواند به دلیل عدم احاطه ما به نعمت های خدا است در واقع ما نمی توانیم همه نعمت هایی را که خداوند در اختیارمان قرار داده را بشناسیم و در نتیجه از شکر همه آنها عاجزیم و در نتیجه از انجام سپاس و شکری که از عهده‏ مان ساخته است نیز کوتاهی می کنیم.

متن مناجات ششم خمس عشر

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
إِلَهِی أَذْهَلَنِی عَنْ إِقَامَهِ شُکْرِکَ تَتَابُعُ طَوْلِکَ وَ أَعْجَزَنِی عَنْ إِحْصَاءِ ثَنَائِکَ فَیْضُ فَضْلِکَ وَ شَغَلَنِی عَنْ ذِکْرِ مَحَامِدِکَ تَرَادُفُ عَوَائِدِکَ وَ أَعْیَانِی عَنْ نَشْرِ عَوَارِفِکَ تَوَالِی أَیَادِیکَ

وَ هَذَا مَقَامُ مَنِ اعْتَرَفَ بِسُبُوغِ النَّعْمَاءِ وَ قَابَلَهَا بِالتَّقْصِیرِ وَ شَهِدَ عَلَى نَفْسِهِ بِالْإِهْمَالِ وَ التَّضْیِیعِ وَ أَنْتَ الرَّءُوفُ الرَّحِیمُ الْبَرُّ الْکَرِیمُ الَّذِی لا یُخَیِّبُ قَاصِدِیهِ وَ لا یَطْرُدُ عَنْ فِنَائِهِ آمِلِیهِ بِسَاحَتِکَ تَحُطُّ رِحَالُ الرَّاجِینَ وَ بِعَرْصَتِکَ تَقِفُ آمَالُ الْمُسْتَرْفِدِینَ فَلا تُقَابِلْ آمَالَنَا بِالتَّخْیِیبِ وَ الْإِیَاسِ وَ لا تُلْبِسْنَا سِرْبَالَ الْقُنُوطِ وَ الْإِبْلاسِ

إِلَهِی تَصَاغَرَ عِنْدَ تَعَاظُمِ آلائِکَ شُکْرِی وَ تَضَاءَلَ فِی جَنْبِ إِکْرَامِکَ إِیَّایَ ثَنَائِی وَ نَشْرِی جَلَّلَتْنِی نِعَمُکَ مِنْ أَنْوَارِ الْإِیمَانِ حُلَلا وَ ضَرَبَتْ عَلَیَّ لَطَائِفُ بِرِّکَ مِنَ الْعِزِّ کِلَلا وَ قَلَّدَتْنِی مِنَنُکَ قَلائِدَ لا تُحَلُّ وَ طَوَّقَتْنِی أَطْوَاقا لا تُفَلُّ فَآلاؤُکَ جَمَّهٌ ضَعُفَ لِسَانِی عَنْ إِحْصَائِهَا وَ نَعْمَاؤُکَ کَثِیرَهٌ قَصُرَ فَهْمِی عَنْ إِدْرَاکِهَا

فَضْلا عَنِ اسْتِقْصَائِهَا فَکَیْفَ لِی بِتَحْصِیلِ الشُّکْرِ وَ شُکْرِی إِیَّاکَ یَفْتَقِرُ إِلَى شُکْرٍ فَکُلَّمَا قُلْتُ لَکَ الْحَمْدُ وَجَبَ عَلَیَّ لِذَلِکَ أَنْ أَقُولَ لَکَ الْحَمْدُ إِلَهِی فَکَمَا غَذَّیْتَنَا بِلُطْفِکَ وَ رَبَّیْتَنَا بِصُنْعِکَ فَتَمِّمْ عَلَیْنَا سَوَابِغَ النِّعَمِ وَ ادْفَعْ عَنَّا مَکَارِهَ النِّقَمِ وَ آتِنَا مِنْ حُظُوظِ الدَّارَیْنِ أَرْفَعَهَا وَ أَجَلَّهَا عَاجِلا وَ آجِلا وَ لَکَ الْحَمْدُ عَلَى حُسْنِ بَلائِکَ وَ سُبُوغِ نَعْمَائِکَ حَمْدا یُوَافِقُ رِضَاکَ وَ یَمْتَرِی الْعَظِیمَ مِنْ بِرِّکَ وَ نَدَاکَ یَا عَظِیمُ یَا کَرِیمُ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ!

ترجمه مناجات الشاکرین

به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانى‏اش همیشگى است‏
خدایا، پیاپى آمدن کرمت، بر پا داشتن سپاست را از یاد من برد، و فراوانى بخششت مرا از شمارش ستایشت درمانده‏ ساخت، و در پى هم آمدن احسانت مرا از یاد اوصاف نیکت بازداشت، و پشت هم رسیدن نعمتهایت مرا از گسترش خوبیهایت درمانده نمود،

این است جایگاه آن‏که به برازندگى نعمتهاى تو و در برابر آن به کوتاهى خود اعتراف دارد و به‏ زیان خود به سستى در بندگى و هدر دادن نعمتها گواهى مى‏دهند و تویى دلجو، مهربان، نیکوکار کریم، که خواهنده‏اش را محروم‏ نمى‏کند، و آرزومندش را از درگاهش نمى‏راند، به آستانت فرود مى‏آید بار امیدواران، و در درگاه‏ رحمت تو مى‏ایستد آرزوهاى عطاخواهان، پس آرزوهایمان را با محرومیت و ناامیدى روبرو مساز، و جامه ناامیدى و دورى از رحمت را بر ما بپوشان

خدایا در برابر بزرگى نعمتهایت سپاسم کوچک مى‏نماید، و در کنار اکرامت بر من‏ ستایش و گزارشم از آن خود را پست و ناچیز نشان مى‏دهد، نعمتهایت از انوار ایمان زینتهایى به من پوشاند، و لطایف نیکى‏ات خیمه‏هایى از عزت بالاى سرم افراشت، و عطاهایت گردن‏بندهاى زیبنده‏اى به گردنم افکند که هرگز باز نشود، و طوقهایى بر من آویخت که به هیچ روى گسسته نگردد، عطاهاى انبوهت زبانم را از شمردنش ناتوان ساخته، و نعمتهاى فراوانت فهمم را از دریافتشان کوتاه نموده

تا چه رسد به بررسى کامل آنها، سپاسگزارى‏ات چگونه براى من امکان‏پذیر است در حالى که‏ سپاسم نسبت به تو خود نیازمند سپاسى دیگر است، پس هر نوبت که گفتم تو را سپاس، بر من واجب شد که به خاطر آن باز بگویم تو را سپاس، خدیا همانگونه که ما را به لطف طعام دادى و با احسانت پروریدى پس نعمتهاى سرشارت را بر ما به انجام رسان، و ناگواریهاى ناخوشایند را از ما دور کن، و از بهره‏هاى هر دو جهان بالا‌تر و برترش را چه اینک و چه در آینده به ما عنایت کن، تو را سپاس‏ بر خوبى آزمونت و بر نعمتهاى سرشارت، سپاسى که درخور خشنودى‏ات باشد، و خیر وجودت را به جانب ما جلب‏ کند، اى بزرگ، اى کریم، به مهربانى‏ات اى مهربان‏‌ترین مهربانان!