معرفی غذاهای نفخ دار و راههای درمان نفخ معده

خوردن غذاهای نفخ دار یکی از شایع‌ترین علل بروز اختلالات گوارشی و دردهای شکمی است که دلیل بسیاری از مراجعه‌ها به متخصصین گوارش به شمار می‌رود.

در این مقاله از خبرگزاری اطلس به بررسی غذاهای نفخ دار و راه درمان آن میپردازیم.

نفخ چیست؟

به جمع شدن گاز در دستگاه گوارش که گاهی با درد و ورم کردن شکم همراه است و نیز احساس سنگینی و فشاری که بعد از خوردن غذا تجربه می‌کنیم نفخ میگویند. نفخ یکی از نشانه‌های وجود سوءهاضمه است که این خود به سبب تناول غذاهای نفخ دار ایجاد می‌شود.

دلایل ایجاد نفخ

زمانی شکم آماس می‌کند و اصطلاحاً دچار نفخ می‌شویم که هوا وارد معده شود. تندتند غذا خوردن و یا نجویدن صحیح غذا سبب به وجود آمدن این اتفاق و جمع شدن گاز در معده می‌شود.

علاوه بر نجویدن و تند جویدن غذا، پرخوری و بدخوری و نوشیدن مایعات زیاد هم می‌تواند باعث ایجاد این عارضه شود.

دلیل دیگری را که می‌توان در ایجاد نفخ مؤثر دانست، تجمع گازهایی است که به واسطۀ عدم هضم صحیح غذا در معده جمع می‌شوند. در این حالت، بدن نمی‌تواند بعضی از مواد قندی حاصل از غذاهای نفخ دار را در رودۀ کوچک هضم کند.

این مواد غذایی قندی پس از وارد شدن به رودۀ بزرگ، دچار واکنش‌هایی می‌شوند که سبب ایجاد گاز در معده و در نتیجه نفخ می‌شود.

دیگر دلایل

فقط خوردن غذاهای نفخ دار موجب بروز این عارضه نمیشود، بلکه مشکلات روحی هم تأثیر زیاد بر کارایی سیستم گوارش دارد، اضطراب و استرس هم میتواند یکی از دلایل ایجاد نفخ باشد.

استفاده بیش از اندازه از سس‌ها و چاشنی‌ها مخصوصا اگر با غذاهای نفخ دار میل میشود میتواند یکی دیگر از عوامل ایجاد دردهای شکمی باشد.

یبوست یکی دیگر از عوامل به وجود آورندۀ نفخ است. با نخوردن غذاهای نفخ دار و خوردن مسهل‌ها یبوست خود را از رفع کنید.

علائم نفخ معده

برخی از شایع‌ترین نشانه‌های نفخ معده عبارتند از:

• احساس سفت شدن و فشار در شکم
• تورم و آماس شکم
• سکسکۀ خارج از قاعده
• بوی بد دهان
• آروغ زدن
• کم شدن اشتها

لیست غذاهای نفخ دار

جمع شدن گاز در معده و یا همان نفخ با مصرف مواد غذایی ارتباطی مستقیم دارد. بعضی مواد غذایی، حتی غذاهای مفید از جمله غذاهای فیبردار(بعضی سبزی‌ها و میوه‌ها و دانه‌ها)، نیز ممکن است باعث ایجاد نفخ می‌شوند.

با رعایت برخی راه‌کارهای ساده و به وجود آوردن یک سری تغییرات در رژیم غذایی روزانه، می‌توانیم به راحتی با این درد آزاردهنده مقابله کنیم.

همچنین با مصرف برخی مواد غذایی و نادیده گرفتن برخی دیگر (غذاهای نفخ دار) می‌توان باعث آسایش دستگاه گوارش شده، نفخ و آماس شکم را از بین ببریم.

غذاهای نفخ‌ دار می‌تواند شامل بادمجان، حبوبات (لوبیا، نخود) سیر، پیاز، کرفس، کلم، کلم بروکلی، کاهو، تربچه، هویج،و از میوه‌ها، سیب، زردآلو، گلابی و هلو باشد.

همچنین میوه‌های خشک شده مثل آلوی خشک و کشمش، گوشت پرچرب و نوشیدنی‌ها که میتواند شامل چای، نوشابه‌های گازدار و در برخی موارد شیر باشد نیز استعداد نفخ آوری دارند.

آدامس و خوردن تخم مرغ هم از دیگر خوراکی‌ها و غذاهای نفخ دار به شمار می‌روند.

خوراکی‌هایی که نفخ را از بین می‌برند

اگر جزء آن دسته افراد هستید که همیشه از نفخ و درد شکم رنج میبرید، به شدت از خوردن غذاهای نفخ دار پرهیز کنید و برای اینکه شکمی صاف بدون ورم و آماس داشته باشید، خوراکی‌هایی که در این مطلب عنوان شده را در مواد غذایی خود جای‌گذاری کنید.

بعضی از این خوراکی ها باعث ایجاد سیری شده برخی دیگر سرعت دستگاه گوارش را کند می‌کند. بعضی از آنها هم به دلیل داشتن پتاسیم، ورم شکم را از بین می‌برند:

• مارچوبه که یک سبزی سم‌زدا است، حاوی اینولین بوده که با آزاد کردن گازها و دفع آب اضافۀ بدن باعث سلامت رودۀ بزرگ می‌شود.
• آناناس هم که یک میوۀ گرمسیری است به آسان کردن هضم غذا و تجزیۀ پروتئین‌ها که خود در رفع نفخ مؤثر است کمک زیادی می‌کند.
• بلغورجو دوسر، میل کردن یک کاسه از آن البته به علاوۀ مقداری سبوس گندم در وعدۀ صبحانه می‌تواند باعث شود که این مادۀ غذایی مفید حس سیری را در شما افزایش داده تا وعدۀ بعدی احساس گرسنگی نکنید.

همچنین گاهی ممکن است نفخ به دلیل تناول غذاهای نفخ دار که سرشار از سدیم هستند به وجود بیاید. در این حال خوردن مواد غذایی پتاسیم دار می‌تواند کمک شایانی به رفع مشکل کند. پتاسیم باعث می‌شود سدیم مازاد بدن دفع شود.

موز سرشار از پتاسیم است و داروی این احساس ناخوشایند. کدو حلوایی، سیب زمینی و خرما هم در همین رده قرار دارند.

کیوی و چای نعنا را هم در برنامۀ روزانۀ خود قرار دهید. مردم از قدیم الایام برای هضم غذا و درمان ناراحتی‌های گوارشی از نعنا، چای نعنا و دم‌کردۀ آن استفاده می‌کردند.

زنجبیل و گشنیز هم از آن دسته از مواد غذایی هستند که به رفع نفخ شکم کمک می‌کنند. استفاده از زنجبیل از قرن‌ها پیش برای درمان مشکلات دستگاه گوارش در میان چینی‌ها رواج داشت.

درمان های خانگی نفخ

همان‌ طور که ذکر شد جای دادن غذاهای نفخ دار در وعده‌های غذایی سبب ناآرامی دستگاه گوارش می‌شود. برخی توصیه‌ها و راه حل‌های درمانی برای رفع این مشکل در ذیل بیان می‌شود.

• نوشیدن دمکردۀ سنبل ختایی، برای احتمال کاهش درد شکم و نفخ می‌تواند کارساز باشد. بدین صورت که بیست گرم از برگ سنبل ختایی و یا تخم آن را در یک لیتر آب جوش مانند چای دم کرده بعد از هر وعده میل کنید.
• در طب قدیم مصرف فلفل سیاه به همراه شکر زرد برای رفع نفخ شکم سفارش شده است.
• پودر فلفل سیاه، زنجبیل پودر شده و تخم گشنیز را که قبلا آسیاب کرده‌اید، همچنین نعنای خشک شده را به اندازه‌های مساوی با هم مخلوط کنید. روزانه دو مرتبه به اندازۀ یک قاشق چایخوری از این مخلوط میل نمایید.
• فلفل با آب دوغ هم یکی از بهترین درمان‌های خانگی برای رفع سوءهاضمه و نفخ می‌باشد.
• جویدن دانه‌های رازیانه یکی از سریع‌ترین و نتیجه‌بخش‌ترین راهکارها برای درمان نفخ شکم می‌باشد.
• سرکۀ سیب، لیمو و دارچین، هل و نوشیدن آب گرم از دیگر راه‌های درمانی نفخ به شمار می‌رود.
• استفاده از هندوانۀ ابوجهل نیز یک درمان مفید برای دردهای شکمی است، اصلاً خوشمزه نیست ولی یک داروی فوق‌العاده است.

توصیه‌های پایانی

غذاهای نفخ دار را از برنامۀ غذایی خود حذف کنید. به طور مرتب ورزش کنید، از نوشیدنی‌های گازدار به شدت دوری کنید، آب بنوشید.

از مرغ و لبنیات کمتر استفاده کنید، غذاهای سلام و سبک نوش جان کنید. از تند خوردن و نجویده قورت دادن غذا پرهیز کنید.

بعد از غذا فوری نخوابید. سعی کنید کمتر در معرض اضطراب و استرس قرار بگیرید. شکم‌تان را با لباس‌های تنگ آزار ندهید.