کیس پناهندگی و آنچه لازم است در مورد آن بدانید!

بیشتر افرادی که به عنوان پناهنده، خود را به کشورهای مهاجرپذیر رساندند و درست در زمانی که گمان میکردند همای سعادت بر شانه های شان فرود خواهد آمد، دیواری آهنین در مقابل خود مشاهده کردند به نام کیس پناهندگی!

در واقع کیس پناهندگی آخرین و البته مهم ترین مانع پیش روی پناهجویان است که باید برنامه خاصی برای پریدن از آن داشته باشید و إلا سقف آرزوهایتان براحتی روی سرتان فرو خواهد ریخت.

در این مقاله همه آنچه باید در این باره بدانید را میتوانید بخوانید، پس با ما همراه باشید.

کنوانسیون ۱۹۵۱ ژنو چیست؟

روز ۲۸ جولای ۱۹۵۱ میلادی برا بر با ۶ مرداد ۱۳۳۰ یک روز سرنوشت ساز در تاریخ پناهندگی است. در این روز گرم و داغ تابستانی یک عده رئیس در سازمان ملل دور هم جمع شدند و معاهده ۱۹۵۱ درباره وضعیت پناهندگان را به تصویب رساندند.

در معاهده ۱۹۵۱ تعریف درستی از یک پناهنده ارائه شده و حقوق و مزایای آن برای دولتها شرح داده شده است.

بر اساس این کنوانسیون، پناهنده کسی است که در کشور خود یا مبدأ به یکی از دلایل زیر مورد اذیت و آزار جدی واقع شده و قادر به ماندن در آنجا نباشد:

• نژاد
• مذهب
• ملیت
• گرایشات جنسی خاص
• تعلق به گروه اجتماعی خاص
• عقاید سیاسی

در بند اول این کنوانسیون آمده: « پناهنده کسی است که به علت ترس موجه به علل مربوط به نژاد، مذهب، ملیت و یا عضویت در بعضی گروهای اجتماعی یا داشتن عقاید سیاسی تحت شکنجه قرار گیرد. در خارج از کشور محل سکونت عادی (کشور اصلی خود) به سر می برد و نمی تواند و یا بعلت ترس مذکور نمی خواهد خود را تحت حمایت آن کشور قرار دهد. یا در صورتی که فاقد تابعیت است وپس ازچنین حوادثی در خارج از محل سکونت دایمی خود به سرمی برد؛ نمی تواند و یا به علت ترس مذکور نمی خواهد به آن کشور باز گردد.»

کیس پناهندگی چیست؟

حالا که معاهده ژنو درباره وضعیت پناهندگان را دانستیم چیست، راحتتر میتوانیم درباره کیس پناهندگی صحبت کنیم. در تعاریف حقوقی آمده کیس پناهندگی همان تقاضای پناهجو از مراجع رسمی کشور مقصد برای دریافت پناهندگی است. بدیهی است این تقاضا باید در خود یک یا چند مورد از شرایط کنوانسیون ژنو را توجیه نماید.

به عبارت آسانتر کیس پناهندگی مجموعه ای از گفته های شماست که ثابت میکند در کشور خودتان، بخاطر یک یا چند مورد از موارد شش گانه کنوانسیون ژنو مورد اذیت و آزار جدی قرار گرفته اید و بخاطر آن تقاضای پناهندگی میکنید.

این گفته ها صدالبته باید موجه باشد. یعنی فرد مصاحبه کننده را بتواند قانع کند که شما به یکی از دلایل گفته شده مورد تهدید واقع شده اید. این توجیه البته همیشه مستلزم ارائه سند و مدرک کتبی و رسمی نیست بلکه در بیشتر مواقع صِرف اظهارات شفاهی شما، مصاحبه کننده را میتواند به نتیجه اش برساند.

انواع کیس پناهندگی

کیس پناهندگی هرچند در انواع مختلف میتواند ارائه شود اما در نهایت همه باید توجیه کننده یکی از موارد ذکر شده در کنوانسیون ۱۹۵۱ ژنو باشند. بنابراین انواع کیس پناهندگی عبارتند از:

کیس نژادی

مبنای این نوع کیس، اذیت و آزار فرد پناهجو بدلیل نژاد وی میباشد. مثلا در افغانستان در دوران تسلط گروه طالبان مردم نژاد هزاره غالبا تحت فشار و شکنجه این رژیم قرار داشتند. بنابراین هزاره ها و یا دیگر اقلیت های نژادی در آن دوره میتوانند از کیس پناهندگی نژادی استفاده کنند.

کیس مذهبی

کیس پناهندگی بر اساس مذهب، در سالهای اخیر بسیار مورد توجه هموطنان ایرانی قرار گرفته بهمین دلیل، کشورهای اروپایی در این مورد خاص، کمی با احتیاط بیشتر عمل میکنند.

مبنای کیس مذهبی تحت فشار بودن شما به دلیل نوع دین و مذهبی است که انتخاب کرده اید. مثلا در سالهای اخیر اخبار شکنجه و کشتار مسلمانان روهنیگیا توسط بودائیان را زیاد شنیده اید. این میتواند یک کیس پناهندگی موجه بر اساس مذهب باشد.

کیس اجتماعی

در این نوع کیس، فعالیت پناهنده در گروههای اجتماعی خاص که ممکن است برای وی خطرساز باشد مبنا قرار میگیرد.

به عنوان مثال در بعظی مناطق چین که گروههای سنتی و تندرو قدرت دارند فعالیت های روشنفکرانه و آزادی بخش برای جوانان بشدت سرکوب میشود و چندین گزارش از قتل و ترور رهبران این گروههای اجتماعی در رسانه ها منتشر شد.

بطور طبیعی کسی که در یکی از گروهها عضویت داشته بخوبی میتواند از این کیس پناهندگی استفاده کند.

کیس سیاسی

کسی که بدلیل داشتن گرایشات خاص سیاسی و فعالیت گسترده در آن زمینه توسط حاکمیت کشورش مورد تعقیب، تهدید و شکنجه قرار گرفته باشد مشمول این نوع از کیس پناهندگی میشود.

بعد از کودتای نافرجام و پرابهام ۲۰۱۶ ترکیه، طرفداران «فتح الله گولن» بطور وسیع و گسترده توسط حکومت رجب طیب اردوغان دستگیر، بازداشت و اعدام شدند که نمونه خوبی برای کیس پناهندگی سیاسی میشود.

کیس جنگ

جنگ و خطرات آن هرچند بطور صریح در کنوانسون ۱۹۵۱ ذکر نشده اما با یکسری شرایط میتواند به عنوان کیس پناهندگی در بعضی از کشورها مورد بررسی قرار بگیرد.

این جنگ باید بطوری باشد که خطر مرگ برای ساکنان یک منطقه احتمال برود و نه فقط برای یک عده خاص.

به عنوان مثال جنگ های اخیر در سوریه توسط بعضی کشورها مانند آلمان و سوئد مورد پذیرش واقع میشوند اما جنگهای چند ده ساله داخلی در افغانستان هیچگاه در این لیست قرار نگرفت.

چه مواردی نمیتواند کیس پناهندگی واقع شود؟

بسیاری از پناهجویان اطلاع دقیقی از آنچه باید به عنوان کیس پناهندگی ارائه کنند ندارند. این مطلب میتواند مشکلات زیادی برای آنها ایجاد نماید.

باید بدانیم متاسفانه یا خوشبختانه بسیاری از مواردی که از نگاه ما بحد کافی موجه هستند، از دیدگاه مراجع بین المللی به عنوان کیس پناهندگی نمیتواند مورد قبول واقع شود.

به عنوان مثال، مشکلات مالی و اقتصادی هرچند هم شدید باشند از سوی فرد مصاحبه کننده مورد قبول واقع نمیشود.

پس اگر شما در کیس پناهندگی خود فرار از شرایط بد مالی و اقتصادی را ذکر کنید، پیش از یک فرد پناهجو به عنوان یک گردشگر یا تاجر به شما نگاه میکنند.

همچنین شرایط نامساعد برای تحصیل و کسب علم هم هرچند فی نفسه مشکل بزرگی برای بشریت محسوب میشود اما نمیتوانید از آن به عنوان کیس استفاده کنید.

سخن آخر

ما برای همه دنیا آرزوی صلح و امنیت آرامش داریم و آرزوی ما هم ماندن انسانها در سرزمینها و کشورهای خودشان است. امیدواریم هیچگاه کارتان به بستن کیس پناهندگی نکشد و همیشه موفق و سربلند باشید!