بزرگ ترین کتابخانه جهان؛ کتابخانه ملی کنگره آمریکا

 اگر اهل کتاب و علاقه مند به کتابخوانی باشید، به احتمال زیاد نام کتابخانه ملی کنگره آمریکا را شنیده اید. البته اگر هم نشنیده اید مهم نیست، در این مقاله با آن آشنا خواهید شد.

کتابخانه ملی کنگره آمریکا یکی از قدیمی‌ترین مراکز فرهنگی آمریکا و همچنین از بزرگترین کتابخانه های دنیا به شمار می رود.

این کتابخانه ارزشمند در سال ۱۸۰۰ به دستور جان آدامز رئیس‌جمهور آن زمان، ساخته شد. ۱۴ سال بعد از ساخت آن، استعمارگران انگلیسی به آنجا حمله کرده و کتابخانه را آتش زدند. در این سال، کتابخانه ۳۰۰۰ جلد کتاب داشت. بعد از آن توماس جفرسون تصمیم گرفت۶۵۰۰ کتاب از کتابخانه شخصی خودش به آنجا اهدا کند و جان دیگری به آن ببخشد.

تا کنون چیزی بیش از دویست سال از زمان تأسیس این کتابخانه می‌گذرد و در تا به حال این کتابخانه موفق شده است صدو سی و چهار میلیون نسخه کتاب، نوشته، دستنویس، مجله و روزنامه را جمع‌آوری کند.

حالا تعداد مجموعه‌ کتاب های موجود در کتابخانه ملی کنگره آمریکا به اندازه زیاد است که اگر تمام قفسه‌های کتابخانه را در یک ردیف کنار هم قرار دهید، طول آن به چیزی حدود هشتصد کیلومتر می‌رسد.

مجموعه ‌های موجود در این کتابخانه به قرار زیر است:

• ۳۰ میلیون کتاب چاپ شده به ۴۷۰ زبان
• ۵۸ میلیون نسخه دستنویس
•  ۱ میلیون نشریه
• ۳۳ هزار روزنامه مجلد
• ۵۰ هزار حلقه میکروفیلم
• ۶۰۰ هزار کتاب مصور کودکان

 این کتابخانه ملی در واقع بازوی تحقیقاتی کنگره ایالات متحده  و همان طور که گفته شد بزرگ‌ترین کتابخانه جهان به شمار می رود و در پایتخت ایالات متحده آمریکا یعننی واشنگتن دی سی واقع شده است.

رئیس این کتابخانه تحت عنوان کتابدار کنگره شناخته می شود که در حال حاضر  جیمز بیلینگتون سمت کتابدار کنگره را دارا می‌باشد. مدیر این کتابخانه به عنوان کتابدار کنگره شناخته می شود.

بودجه این کتابخانه ملی در سال ۲۰۰۶ چیزی نزدیک به ۶۰۴ میلیون دلار گزارش شده قابل ذکر است که در این کتابخانه ۳٬۷۸۳ نفر در استخدام دائم قرار دارند..

دسترسی عموم به کتابخانه ملی کنگره

این کتابخانه ملی برای انجام کارها و پژوهش های تحقیقی به روی عموم مردم باز است. همچنین تورهای گردشی زیادی نیز برای بازدید در آن انجام می ‌شود.

افرادی که می خواهند به راحتی و بدون ایجاد مشکل و مزاحم از اتاق مطالعه استفاده کنند و همین طور برای دسترسی به مجموعه‌ های آن کارت عضویت کتابخانه را نیاز دارند.

تمام افراد علاقه مند و بالاتر از ۱۸ سال می‌ توانند با مراجعه به ساختمان مدیسن کارت عضویت این کتابخانه را دریافت نمایند. اما خارج کردن کتاب های این کتابخانه فقط برای افرادی که عضو کنگره آمریکا و یا قاضی دیوانعالی کشور و یا از کارمندان خود کتابخانه و یا از کارمندان رسمی دولت باشند ممنوعیت ندارد.

از سال ۱۹۰۲ دیگر کتابخانه ‌های آمریکا می‌ توانند کتاب ‌هایی که نسخه دیگری از آنها در سایر کتابخانه‌ ها وجود ندارد را از کتابخانه کنگره در خواست نمایند.

آثار زبان فارسی و ایرانی در کتابخانه ملی کنگره آمریکا

گنجینه کتب فارسی این کتابخانه حاوی کتب ارزشمندی همچون نسخه های خطی اسکندرنامه نظامی گنجوی، سفرنامه ناصرالدین شاه قاجار، شاهنامه فردوسی، اشعار عمر خیام، سعدی شیرازی، اثر محمد تقی جعفری و همچنین تفسیر سیزده جلدی از مثنوی معنوی مولانا جلال الدین بلخی می باشد که در قسمت آفریقا و خاور میانه این کتابخانه نگهداری می شود.

از سال ۲۰۰۴ کتابخانه ملی ایران با کتابخانه کنگره آمریکا روابط نسبتا مفیدی داشته است.

در دهه ۱۹۳۰، کرکور میناسیان، شخصی که  متخصص و فروشنده هنرهای اسلامی و هنر آسیای شرقی به شمار می رفت. آثار با ارزشی از خاورمیانه به زبان‌ های عربی، فارسی، ترکی و ارمنی جمع ‌آوری کرد و به این کتابخانه آورد. از همان سال‌ ها هم کتابخانه تعداد کمی نسخه های خطی و سنگی به زبان فارسی تهیه کرده است.

قسمتی از آثار مجموعه از مزایده‌ ها و کتاب ‌فروشی ‌هایی که کتاب‌ های قدیمی می ‌فروشند خریداری شده است. قسمت دیگر مجموعه هم میراث ایرانیانی است که حاضر شدند گنجینه های معنوی خود را به  این کتابخانه هدیه کنند. 

مجموعه هایی که در این بخش گردآوری شده است، دارای موضوعات متنوعی می باشد که قسمت عمده آن شامل کتاب‌ های ادبی و تاریخی می ‌شود.

دیوان‌ های تذهیب کاری شده شعر که نوشته شاعرانی ایرانی که  خیلی شناخته شده نیستند،  با خطی خوش، میان مینیاتورهای زیبا جا گرفته‌اند.

جالب است بدانید که بعضی از کتاب‌ های این مجموعه به زیبایی و بسیار عالی صحافی شده ‌اند. مجموعه آثار فارسی کتابخانه کنگره آمریکا، شامل کتاب‌های دو زبانه هم می شود.

همان طور که گفته شد بخشی  از کتاب‌ ها علاوه بر فارسی، متونی به ترکی و عربی هم دارند و بر موضوعات علمی، مذهبی، فلسفی، ادبی و سایر موضوعات مرسوم در دنیای اسلامی می ‌پردازند.

سمت خاور نزدیک این کتابخانه در سپتامبر سال ۲۰۱۴، نمایشگاهی  تحت نام هزار سال کتاب فارسی آغاز کرد و برای اولین‌ بار نزدیک به ۴۰ نسخه نادر از این مجموعه را به نمایش گذاشت.

این نمایشگاه توجه بسیاری را به آثار ارزشمند فارسی جلب کرد. در نتیجه، با همکاری قسمت های دیگر کتابخانه ، پروژه دیجیتالی کردن مجموعه آغار شد.

حالا چیزی نزدیک به ۱۷۰ نسخه از گنجینه فارسی به شکل دیجیتال قابل دسترس می باشد. همزمان با تهیه نسخه‌های الکترونیکی، کتابخانه کنگره آمریکا در نظر دارد کتب جدیدی نیز به مجموعه خود اضافه کند.

در واقع از قرن ده میلادی، زبان فارسی ، فرهنگی برای منطقه وسیع غرب آسیا تا مرکز و جنوب آن ادامه شد. زبان فارسی، زبان بومی کشورهایی چون افغانستان، ایران، تاجیکستان و برخی مناطق آسیای مرکزی، جنوبی و قفقاز می باشد.

بسیاری از آثار به کشورهای غیر فارسی زبان چون هند، آسیای مرکزی، قفقاز و سرزمین‌های عثمانی تعلق داشته است که نشان از اثرگذاری زبان فارسی در منطقه دارد. به علاوه، در چاپخان ه‌های قرن نوزدهم و بیستم، شاهد ترجمه‌ های ارزشمندی از انجیل به زبان فارسی در اروپا و غرب هستیم.