فناوری بلاک‌چین چیست؟ [توضیح بلاک چین به زبان ساده]

تکنولوژی در ذات خود پویایی و شکوفایی را بهمراه دارد، سالها پیش زمانی که پدیده ای بنام اینترنت درحال فراگیر شدن بود، کسی فکرش راهم نمیکرد بزودی با سوالی پیچیده تر روبرو شود: فناوری بلاک‌چین چیست؟

بلاک‌چین از آن دسته فناوری هایی است که به سرعت درحال گسترش است، پس حتی اگر اهل تکنولوژی هم نیستید حتما این مقاله از خبرگزاری اطلس را تا انتها بخوانید تا با فناوری جدید بشر آشنا شوید!

فناوری بلاک‌چین چیست؟

بلاک چین متشکل از دو وژه ساده است: بلاک (Block) یا همان بلوک خودمان و چِین (Chain) یا زنجیره که باهم کلمه بلاک چین به معنای زنجیره بلوک ها را تشکیل میدهد.

همانطور که از نامش پیداست، فناوری بلاک‌چین اشاره به تعداد زیادی از بلوکها در یک سیستم دارد که بصورت متوالی و زنجیره وار ایجاد میشوند.

وظیفه این بلوک های زنجیره وار، ذخیره و نگهداری همه اطلاعاتی است که قرار است در شبکه بلاک‎چین تولید شوند.

این فناوری در نوع خود یک فناوری بنیادی نیست، به این معنا که چیز جدیدی خلق نشده است بلکه نوعی معماری و چیدمان سایر تکنولوژی هاست که کمک میکند اطلاعات به شیوه جدیدی ذخیره و پردازش شوند.

در حقیقت فناوری بلاک‌چین با استفاده از تکنیک های موجود در حوزه هشینگ و رمزنگاری و نیز توزیع جمعی داده پلتفرم جدیدی را ابداع کرده است که دارای وِیژگی های منحصر بفرد میباشد.

نحوه عملکرد فناوری بلاک‌چین چیست

برای درک بهتراین موضوع که عملکرد فناوری بلاک‌چین چیست، بانکی را در نظر بگیرید که بتازگی به این فناوری پیوسته و اطلاعات تمام مشتریان و نیز تراکنش های آنان بر بستر بلاک‎چین ذخیره و پردازش میشود.

زمانی که مشتریان تراکنش انجام میدهند، اطلاعات مربوط به آن عملیات در بلوک ها نوشته میشود. مثلا آقای «ملکوتی» به خودپرداز این بانک مراجعه کرده و مقداری پول به حساب همسرش خانم «ترکاشوند» منتقل میکند.

در این حالت سیستم در یک بلوک چیزی شبیه به این مینویسد: «آقای ملکوتی با شماره مشتری ۱ مبلغ ۵۰۰ هزار تومان از حساب خودش به حساب خانم ترکاشوند با شماره مشتری ۲ منتقل کرد.»

وقتی این بلوک که حاوی اطلاعات تراکنشها است به پایان خود رسید (و نوبت به بلوک بعدی میرسد) با توجه به اطلاعات آن، و طبق فرمولی که توسعه دهنده شبکه معین کرده است، رمزنگاری میشود یعنی یک رمز در انتهای آن بلوک قرار میگیرد که دقیقا نقش مهر و امضای کارمند بانک را ایفا میکند.

وقتی این بلوک با موفقیت رمزنگاری شد، یک نسخه از آن در اختیار تمام اعضای شبکه قرار گرفته و نوبت به بلوک بعدی میرسد و این زنجیره نوشتن بلوک ها و رمزکردن آنها تا بینهایت ادامه پیدا میکند.

ویژگی های فناوری بلاک‌چین چیست

این پلتفرم ویژگی های منحصر بفردی دارد که آن را از دیگر سیستم ها متمایز میکند:

سیستم غیر متمرکز

در سایر پلتفرم ها مانند اینترنت، همه داده ها و اطلاعات در یک مکان بنام سِروِر جمع آوری و نگهداری میشوند. به عنوان مثال بانکی که در مثال بالا گفتیم، تا پیش از پیوستن به بلاک‎چین، اطلاعات مشتریان و نیز تمام تراکنشهایی که انجام میدهند، از تمام شعب آن بانک در سراسر کشور جمع و در نهایت روی یک کامپیوتر (سرور) ذخیره و نگهداری میشوند.

در فناوری بلاک‌چین اما اینگونه نیست. بلاک چین متشکل از دهها، صدها و شاید میلیونها کاربر است که هرکدام نقش یک سرور را ایفا میکنند. در حقیقت در این شبکه، همه اطلاعات در یک مکان خاص نگهداری نمیشود بلکه به إزای هر عضو شبکه، یک محل نگهداری و پردازش اطلاعات ایجاد میشود.

نگهداری اطلاعات با رمز نگاری

همانطور که گفتیم، زمانی که یک بلاک از اطلاعات در شبکه بلاک‎چین پر میشود، قبل از اینکه بایگانی شود باید رمزنگاری شود.

فرض کنید بلاک F حاوی اطلاعات تراکنشهای آقای «ملکوتی» در بانک مذکور میباشد، رمزی که از محتویات این بلاک بدست می آید با رمزی که از بلاک G متعلق به اطلاعات خانم «ترکاشوند» است تفاوت خواهد داشت چون محتویات این دو بلاک یکی نیست.

زمانی که بلاک متعلق به آقای ملکوتی یا خانم ترکاشوند رمزنگاری میشود، یک نسخه از آن بین تمام اعضای شبکه پخش میشود. حالا فرض کنید یکی از اعضای شبکه اطلاعات را دستکاری کند. مثلا بلاک مربوط به تراکنشهای خود را کم و زیاد کند. در این حالت هزاران و بلکه میلیون ها نسخه دیگر از همان بلاک در دست دیگر اعضای شبکه هست که محتویات و رمزنگاری آن با نسخه فرد متقلب تفاوت دارد.

تنها در صورتی دستکاری و تقلب در فناوری بلاک‌چین میتواند تاثیرگذار باشد که همزمان بیش از ۵۰ درصد بلاکها دستکاری شود که این هم با توجه به تعداد بسیار زیاد اعضای یک شبکه عملا غیرممکن بنظر میآید.

کاربردهای فناوری بلاک‎چین

سوال مهم و هوشمندانه ای که جواب آن نشان میدهد بلاک‎‏چین تا چه حد میتواند خارق العاده و شگفت انگیز باشد. فناوری بلاک‌چین راهکاری عالی برای لانچ کردن بسیاری از ایده هایی است که اینترنت برای آنها خطرناک توصیف میشود. همچنان با ما همراه باشید:

پرداختهای دیجیتال

پرداختهای اینترنتی علیرغم شیوع و گستردگیش در سرتاسر دنیا، هنوزهم محل تردیدهای فراوانی است. عمده ترین اشکالات شیوه های پرداخت فعلی، قابل ردیابی بودن تراکنشها و نیز امنیت در پرداخت میباشد.

به لطف فناوری بلاک‌چین ، نوع جدیدی از پرداختهای دیجیتال درحال گسترش است به نام «رمز ارزها» که اصطلاحا از آنها تعبیر crypto currency میشود. بیت کوین، اتریوم و سایر رمزارزهایی که حتما نام آنها را شنیده اید یکی از پدیده هایی است که به لطف فناوری بلاک‎‏چین پدید آمده اند.

ذخیره سازی اطلاعات

فضای ابری نوع جدیدی از خدمات اینترنتی است که بواسطه آن میتوانید فایلهای خود را در فضای اینترنت نگهداری کنید. گوگل درایو محصول گوگل و وان درایو محصول مایکروسافت از مشهورترین این سرویسها هستند اما حتما این را میدانید که در صورت نیاز، هرکدام از این شرکتها میتوانند اطلاعات و فایلهای شما را در اختیار شخص سوم قرار بدهند؟

فناوری بلاک چین با توزیع فایلهای شما میان میلیون ها عضو شبکه و رمزنگاری آن این مشکل را تاحد زیادی توانسته حل بکند.

رای گیری دیجیتال

اینکه در اکثر کشورهای دنیا، هنوزهم انتخابات بصورت دستی برگزار میشود به ضعف های متعدد اینترنت برمیگردد. از جمله آنها سیستم متمرکز اینترنت است که درصورت رای گیری، همه اطلاعات در یک مکان جمعع خواهند شد و هرکس بتواند به آن دسترسی پیدا کند براحتی خواهد توانست نتیجه انتخابات را تغییر بدهد.

فناوری بلاک‎چین با ساختار غیر متمرکز خود، دقیقا همان چیزی است که رای گیری های دیجیتال به آن نیازمند هستند. توزیع اطلاعات آرا بطوری که هیچکس نتواند آن را دستکاری کند!

آینده فناوری بلاک‌چین چیست؟

بلاک‎چین تازه در مسیر رشد قرار گرفته و راه زیادی دارد تا به بلوغ برسد. در حکومتها هنور کسی چندان این تکنولوژی را جدی نگرفته و علیرغم افسانه های فراوانی که برایش ساخته اند، ایرادات و نواقصی نیز دارد.

با این حال چیزی که حتمی بنظر میرسد، سهم بزرگ فناوری بلاک‎چین در آینده بشر است. باید منتظر بمانیم و ببینیم بشر چه دستاوردهای تازه ای از این حوزه رو خواهد کرد.

این نکته را هم مخصوص جوانترهای خوره فناوری بگویم که بلاک چین و فناوری های مرتبط با آن، از مشاغل پردرآمد سالهای نه چندان دور خواهد بود!