جنگ جهانی اول و همه آنچه باید درباره آن بدانید!

  • انتشار: ۱۹ حمل ۱۳۹۹
  • سرویس: اطلس پلاس
  • شناسه مطلب: 82727

جنگ جهانی اول (WW1) که به نام های جنگ بزرگ، جنگ جهانگیری یکم و جنگ برای پایان همه جنگ ها نیز نامیده می شود از ۲۸ ژوئیه ۱۹۱۴ تا ۱۱ نوامبر ۱۹۱۸ اتفاق افتاد.

جنگ جهانی اول در تمام اقیانوس ها و قاره ها رخ داد، اما اکثر درگیری ها در اروپا شکل گرفت. این جنگ تلفات زیادی داشت و غیر نظامیان زیادی نیز جان خود را از دست دادند که تا آن زمان چنین جنگی بی سابقه بوده است.

برای اولین بار از سلاح های شیمیایی در این جنگ استفاده شد، مناطق بسیاری بمباران شیمیایی شدند و مردم غیر نظامی بی شماری کشته شدند.

شرح اتفاقات جنگ جهانی اول

این جنگ نقش بزرگی در تعیین سرنوشت و تاریخ قرن بیستم داشت و از مهم ترین اتفاقاتی بود که در تاریخ رخ داده است. جنگ جهانی اول باعث شد که سلطنت مطلقه اروپا پایان یابد و امپراطوری های اتریش که از زمان جنگ های صلیبی قدرت را در دست داشتند، منقرض شوند.

جنگ جهانی اول
جنگ جهانی اول

این جنگ باعث شد تا روسیه به یکی از ابرقدرت های جهان تبدیل شود و نیز در بردارندۀ شروع جنگ سرد با آمریکا بود، همچنین باعث دامن زدن انقلاب های کمونیستی از چین تا کوبا شد.

در این زمان بعد از نابودی امپراطوری عثمانی دولت جدید ترکیه شکل گرفت. همچنین در اروپای مرکزی دولت هایی چون چکسلواکی و یوگسلاوی به وجود آمدند و دولت لهستان نیز از نو پا گرفت.

جنگ جهانی اول جنگ بزرگی بود مابین آلمان، که تا آن زمان بزرگترین قدرت نظامی جنگ به حساب می آمد،
رهبر دولت های محور (آلمان به رهبری قیصر ویلیام، امپراطوری اتریش- مجارستان بلغارستان و همچنین امپراطوری عثمانی که به نفع آنها می جنگید) و نیروهای متفقین که فرانسه و بریتانیا آن را رهبری می کردند.

به مدت چهار سال این جنگ برنده ای نداشت و هیچ کدام از طرفین جنگ نتوانست به پیروزی کامل دست پیدا کند. پیش از این که متفقین پیروز شوند چیزی حدود یک میلیون نفر کشته شدند.

بعد از این که جنگ پایان یافت در سال ۱۹۱۹ بر طبق معاهده ورسای که در کنفرانسی در پاریس امضا شد، بازندگان جنگ غرامت های بسیار سنگینی را متحمل شدند.

روسیه در مدتی که جنگ جهانی اول رخ داد حدود ۱۲ میلیون سرباز خود را بسیج کرد که بزرگترین سپاه در این جنگ به شمار می رفت و چیزی در حدود سه چهارم آن سپاه کشته، زخمی و یا مفقود شدند. در آخرین سال جنگ بود که ایالات متحده نیز در نیمه های درگیری به آنها ملحق شد.

روسیه و فرانسه نیز دوشادوش صربستان قرار گرفتند و آلمان در صدد حمایت اتریش بر آمد. کشورهای دیگر جهان نیز یکی یکی وارد جنگ شدند.

سنگرهایی که آلمانی ها در جنگ جهانی اول داشتند در مقابل سنگرهای برتانیایی از تجهیزات بیشتری برخوردار بود. در سنگرهای آنها تخت های بسیار راحت، مخازن آب، مخزن های شیر، مبلمان راحت، چراغ های الکتریکی و بسیاری تسهیلات دیگر فراهم بود.

در این جنگ فرانسه بود که برای اولین بار از گازهای شیمیایی در مقابل دشمن استفاده کرد و اولین گاز اشک آور را در مقابل روسیه به کار گرفت.

اما این گاز به دلیل سردی هوا به مایع تبدیل شد، این اتفاق در اوت ۱۹۱۵ رخ داد. در آوریل همین سال نیز آلمانی ها برای نخستین بار از گاز سمی کلر استفاده کردند.

در طول مدت جنگ، آلمانی ها تقریبا ۹۸ هزار تن و فرانسه و انگلستان ۵۱ هزار تن گاز شیمیایی استفاده کردند که در نتیجۀ این کار ۲۰۰ هزار سرباز از هر دو جناح با گازها از بین رفتند.

۳۰ نوع گاز شیمیایی مختلف در طول جنگ جهانی اول مورد استفاده قرار گرفت، در آن زمان هنوز ماسکی برای جلوگیری از تاثیر گازهای شیمیایی ساخته نشده بود و در زمان وقوع موقعیت اضطراری سربازان آموخته بودند پارچه ای آغشته به ادرار را روی صورت شان نگاه دارند تا از اثرات گازها در امان بمانند.

دلایل وقوع جنگ جهانی اول

دلایل مستقیم و غیر مستقیمی در به وجود آمدن جنگ جهانی اول نقش داشتند.

دلایل غیر مستقیم

در خلال سال های پیش از ۱۹۱۴شرایط اقتصادی و درگیری های ملی باعث شده بود دامنه بدگمانی، عدم اطمینان و ناامنی در میان ملت های اروپایی گسترش یابد.

تلاش برای ایجاد امنیت میان ملت هایی که ترس از تجاوز دشمن داشتند به صورت پیمان هایی سری در آمد و این
چنین شد که قدرت های بزرگ جهان در رقابت با هم در دو جبهه آرایش نظامی کردند و جنگی به وقوع پیوست که نخستین مرحله از انقراض و انحطاط اروپا را در پی داشت، اروپایی که تا آن زمان دیگر قاره ها را صنعتی کرده بود و بر همه شان تسلط داشت.

در این زمان همه ملت های جهان از یکدیگر خوف داشتند که مبادا هر کدام بر علیه دیگر بر نخیزد. به گونه ای که هر آن انتظار وقوع جنگ می رفت. در این دوره هیچ سازمان و یا ارگان بین المللی هم وجود نداشت که بتواند جایگاه حل اختلاف را از آن خود کند.

دوره ای که به دلیل کشمکش ها و درگیری های بین المللی بر سر مستعمرات همه در آن احساس خطر می کردند و در این میان ناسیونالیسم هم به صورت قدرتمندی به وجود آمد و دعاوی بین المللی بسیاری شکل گرفت.

از جمله این دعاوی، ادعای ایتالیا نسبت به مستعمراتی در اتریش، همچنین ادعای صربستان در مورد بوسنی و هرزگوین و رقابت روسیه و اتریش – هنگری بر سر بالکان بود.

دلایل مستقیم

از دلایل مستقیم آن می توان به کشته شدن آرشیدوک فرانسیس فردیناند ولیعهد اتریش – مجارستان و همسرش در سارایوو به دست مردی جوان از اهالی بوسنی اشاره کرد.

آن جوان فردیناند را به دستور اتحاد صربستان که سازمانی بود تروریستی و موسوم به انجمن مرگ که کارش آشفته سازی اوضاع بود به قتل رساند.

این کار به دولت اتریش – هنگری فرصتی دوباره داد تا یک بار دیگر وزیر خارجه اش را مامور کند تا داعیه تصاحب بالکان را مطرح کند.

ویلیام دوم پیش از اینها متعهد شده بود که از ادعای دولت اتریش هر چه که باشد حمایت کند. به صربستان نیز ۴۸
ساعت مهلت دادند تا پیشنهادهای اتریش را به جز پیشنهاد همکاری ماموران اتریشی در جلوگیری از تبلیغات ضد اتریشی بپذیرد، که بعد از رد آن از جانب اتریش و حمله اتریش – هنگری در ۲۳ ژوئیه ۱۹۱۴ به صربستان جنگ جهانی اول به طور رسمی شروع شد.