کرنش امیر در برابر خلیفه؛ چرا؟

آنگونه که منابع طالبان اعلام کرده اند، ملاهبه الله رهبر این گروه در سفر به کابل، در ساختمان وزارت داخله به دیدن سراج الدین حقانی رفته است.

به لحاظ سازمانی، جایگاه ملاهبه الله بالاتر از بقیه اعضای طالبان است و منطقی تر این بود که رهبر طالبان، سراج الدین حقانی را به قندهار (مرکز اقتدار خود) احضار و با او گفتگو می‌کرد یا اینکه در کابل، او را در ارگ ریاست جمهوری، مقابل خود می‌نشاند.

حضور بدون اعلان قبلی شیخ قندهار در کابل، هرچند که با بهانه حضور او در کنفرانس والیان این گروه توجیه می‌شود، اما نکات فنی دقیقی را در بطن خود دارد.

دلیل شتافتن امیر به زیارت خلیفه آن هم در اولین ملاقات آنها بعد از سلطه طالبان بر افغانستان، هرچه که باشد، تواضع امیر طالبان نیست.

در فرهنگ پشتونوالی، این ملاقات، به صورت واضح و آشکار، نشانه ای از ضعف هبه الله در برابر سراج الدین است.

اختلافات میان این دو و طرفداران شان، علاوه بر اینکه چالش های درونی زیادی برای طالبان ایجاد کرد، مسیر جلب حمایت های خارجی و بیرونی را هم برای آنها متفاوت ساخت.

در نشست دوم دوحه، طالبان با پافشاری طرفداران ملاهبه الله، از اعزام نماینده به نشست خودداری کردند و اکنون چه طالبان موافق باشند چه مخالف، قرار است نشست سوم دوحه با موضوع معرفی نماینده ویژه سازمان ملل برای افغانستان به زودی برگزار شود و حتی ایران هم که برخی مدعی هستند رابطه گرمی با قندهار دارد، بعد از آسیب های مکرری که از ناحیه طالبان دید، به معرفی نماینده ویژه، روی خوش نشان داده است.

مأموریت نماینده‌ی ویژه سازمان ملل برای افغانستان، مشخصا تمرکز بر مسایل سیاسی افغانستان و پیدا کردن راهی برای حل بن بست سیاسی کشور است که نتیجه آن هرچه که باشد، مطلوب قشر تندروی رهبران طالبان نیست.

آمریکا اگر نتواند به یک توافق افکار عمومی پسند با ملای قندهار به عنوان رهبر طالبان برسد، به احتمال بسیار زیاد، ادامه کار در افغانستان را با سراج الدین حقانی خواهد بست و چنین چیزی، بوی خطر حذف از معادلات را بیش از هر زمان دیگر به مشام قندهاری ها آشنا می‌سازد.

تصور من این است که شیخ مغرور قندهار، که حتی مهمترین مقامات طالبان هم امکان ملاقات با او را ندارند، غیر ممکن است که صرفاً برای دیدار با والی ها به کابل و وزارت داخله رفته باشد.

آنچه که او انجام داد را باید در راستای تحولاتی که ماه‌های آینده آبستن آن است ارزیابی کرد.

میزان موفقیت هبه الله بر کسب رضایت سراج الدین حقانی، بر شکل و ساختار آینده طالبان اثر مستقیم دارد.

حوادث افغانستان، ممکن است باز هم روزهای پرشتابی را پیش روی داشته باشد.

سید احمد موسوی مبلغ