ملی‌سازی حنفیت

حنفیت مذهب تساهل، تسامح، خردگرایی و رواداری است، اما حتا این مذهب هم اگر با ملی‌گرایی پیوند بخورد نابردبار و ستیزه‌گر می‌گردد. کار ناسیونالیسم، غیریت‌سازی و دسته‌بندی مردم به “ما” و “آن‌ها” است؛ سیاستی که همیشه با حذف و طرد و سرکوب همراه بوده‌است.
از روزی که طالبان به قدرت رسیده است، من نگران ملی‌سازی حنفیت در افغانستان هستم. نشانه‌های از این گرایش در میان طالبان دیده می‌شد. باری نخست نیز که این‌ها به قدرت رسیده بودند، روی مسجدی از برادران اهل تشیع ما در هرات عمدا نام حضرت معاویه را گذاشته بودند. اکنون نیز این گروه در یک اقدام مشکوک، از آموزگاران مدارس خواسته‌اند که مذهب خود را مشخص کنند. اقدامی که می‌توان آن را نخستین گام در راستای ملی‌سازی حنفیت و دامن‌زدن به تفرقه مذهبی خواند.

اختلافات فرقه‌ای همین‌گونه آغاز می‌شود: در نخست همه در کنارهم زندگی مسالمت‌آمیز دارند، سپس حکومت‌ها در یک اقدام اداری، هویت مذهبی شهروندان را برجسته می‌کند و انسانی را که چهل‌تکه است به هویت واحد فرومی‌کاهد. از این پس، یکی شیعه می‌شود و دیگری سنی. یکی هندو می‌شود و دیگری مسلمان.
خشونت‌های فرقه‌ای در هند همین‌گونه آغاز شد. طالبان نیز دارند به همین سمت حرکت می‌کنند. باید در برابر این اقدام تفرقه‌افکنانه ایستاد و از کالبدشکافی ملت ما و تجزیه‌اش به مذاهب و فرقه‌های گوناگون جلوگیری کرد.
این کار طالبان، زمینه را برای سربازگیری داعش و جدال‌های فرقه‌ای مساعد می‌کند.

عبدالشهید ثاقب