قطر خواستگاه صلح یا تشدید جنگ؟!

مدتی است که نام قطر و پایتختش دوحه، با مذاکرات صلح بین‌الافغانی گره خورده است و هیئت‌های دولت و طالبان هر از چندگاهی راهی قطر شده در هتل‌های شیک ظاهرا در مورد صلح باهم گفتگو می‌کنند. قاعدتا و طبق این همه رفت و آمدهای هیئت‌های دو طرف، قطر و پایتختش دوحه باید خواستگاه صلح و روزنه امنیت باشد نه تشدید جنگ و شرارت.

اما اتفاقات گذشته و واقعیت‌های موجود چیز دیگری را نشان می‌دهد و به خوبی می‌رساند که قطر و مذاکراتش تاکنون کانون بحران و تشدید جنگ بوده نه تأمین کننده‌ی صلح و امنیت؛ مثلا:

۱- درپی مذاکرات صلح میان آمریکا و طالبان در قطر، توافقنامه‌ای به امضا رسید که در آن مردم و دولت افغانستان به طور جدی تحقیر و عملا کنار گذاشته شد و از طالبان قبح زدایی نموده برایشان مشروعیت و رسمیت سیاسی بین‌المللی داد. در این مذاکرات و توافقنامه، آزادی چندین هزار نیروی زندانی طالبان تضمین گردید و برای عملی شدن آن به شکل ارباب و رعیتی به دولت کابل دستور داده شد. دولت کابل با برگزاری لوی جرگه فرمایشی، زمینه‌های تحقق آزادی قاتلان مردم را فراهم‌ و در نهایت آزادشان نمود که باعث تقویت طالبان و تشدید جنگ گردید.

۲- درپی مذاکرات و توافق آمریکا با طالبان و آزادی قاتلان مردم، این بار مذاکراتی به ظاهر بین‌الافغانی در قطر شروع شد که بیش از سه ماه به طول انجامید. پیامد این مذاکرات طولانی جز به بازی گرفتن شعور مردم، قانون اساسی و نظام موجود و تشدید جنگ برای سقوط جغرافیای بیشتر توسط طالبان، چیز دیگری نبود. همین مماشاتها بود که باعث شد تا طالبان با گسترش قلمرو و میدان، بر قدرت چانه‌زنی و دیپلماسی خودشان بیفزایند.

۳- بعد از تشدید درگیری و گسترش قلمرو طالبان، باردیگر هیئت‌های دو طرف راهی قطر شدند. در این دوره از مذاکرات، کرزی هیئت دولت را تا فرودگاه و میدان هوایی همراهی نمود. در واقع ایشان با این عمل، کلاهش را بر سر هیئت نامبرده گذاشته از میدان هوایی برگشت و با این کارش عملا بی‌فایده بودن سفر مذکور را نشان داد تا این‌که هیئت‌های دولت و طالبان رو در روی هم نشسته بیانیه‌ای صادر نمودند که جز بیانگر اتلاف وقت چیز دیگری نیست. این یعنی بازی سیاسی کرزی و امثال وی و در کل پشتونیزم با سران اقوام دیگر.

خلاصه اگر چه نام قطر و پایتختش دوحه با صلح گره خورده است، ولی واقعیت‌ها و اتفاقات گذشته و حال نشان می‌دهد که قطر با مدیریت آمریکا، تاکنون کانون تشدید بحران و جنگ بوده است؛ آن‌هم به نفع جریان طالبان و به زیان مردم و نظام موجود.

محمد امین احسانی