فهم عمران خان درست؛ اما راهکارش نادرست است!

خان منطقه، عمران خان، ظاهرا امروز به دو مساله چالش برانگیز اشاره کرده است.

1. فرهنگ قبایلی حاکم بر مناطق دوسوی دیورند و تفاوت این فرهنگ با فرهنگ مدنی و مدرن حاکم بر باقی دنیا، از جمله فرهنگ حاکم بر شهر کابل؛
2. حساسیت پشتونها (به تعبیر خان)، نسبت به تعلیم و تربیت، بخصوص تعلیم و تربیت دختران.
   .
   این نکات خان، دقیق و کلیدی است. در واقع میتوان مدعی شد که منشا داخلی و اصلی مصیبتهای مداوم و جنگهای متوالی افغانستان، همین فرهنگ قبایلی حاکم و نیز حساسیت نسبت تعلیم و تربیت است.
   .
   اما راهکار خان که از دنیا و کشورهای اسلامی خواسته است به این فرهنگ، کاری نداشته باشند و این حساسیت را محترم بشمارند نادرست است.
   البته باید درک کنیم که خود خان متوجه این نادرستی است و به اثر ویرانگر آن بر افغانستان و منطقه نیز توجه دارد؛ ولی همین دو مساله مصیبت بار برای افغانستان، برای پاکستان آفریننده ی فرصت است.
   به این معنا که اگر فرهنگ حاکم بر دوطرف دیورند تغییر کند و حساسیت پشتونها نسبت به تعلیم دختران تحول بپذیرد، آنان نیز مثل باقی مردم جهان به زندگی و رفاه خود توجه میکنند و تن به سربازی پاکستان نمیدهند. در نتیجه خان، خان منطقه باقی نمی ماند.
   .
   نکته قابل تامل این است که در طول این نیم قرن، جهان نیز به این خواسته سران پاکستان پاسخ مثبت داده و برای ایجاد تغییر در مناطق قبایلی و آوردن تحول در جامعه پشتون کاری نکرده است. بدتر اینکه حتی سران این مناطق و این قوم مظلوم هم تابع خواسته پاکستان بوده اند.
   .
   اما آیا اینبار نیز جهان و کشورهای اسلامی راهکار خان را می پذیرند و به خواسته نادرست پاکستان پاسخ مثبت میدهند؟!
   .
   باید منتظر بمانیم…

دکتر علی فائق