در باب «مدارا»

آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است
با دوستان مروت با دشمنان مدارا (حافظ)

۲۵ عقرب/۱۶ نوامبر روز جهانی مدارا نام گذاری شده است. در یک بیان ساده “مدارا” پذیرش این واقعیت است که انسان‌ها با همه گوناگونی شان در عقاید، رنگ، نژاد، طبقه، زبان، رفتار، جنسیت و… در برخورداری از حق حیات و حقوق اجتماعی یکسان هستند، و تحمیل دیدگاه و وضعیت خاص و یا سلب حقوق شان به خاطر گوناگونی آنان مجاز نمی‌باشد.

مدارا از اصول بنیادین زندگی اجتماعی است، که ریشه در احترام به حقوق بشر و کرامت انسانی دارد. با پذیرش فرهنگ مدارا، در واقع همه فرهنگ‌ها قابل احترام هستند و هیچ باوری نباید مورد تنفر و تمسخر قرار گیرد.

با گسترش و پیچیده شدن زندگی اجتماعی در عصر حاضر، برای برخورداری از یک زندگی مسالمت آمیز و صلح جویانه و احترام به کرامت انسانی و رعایت حقوق یکدیگر نیاز شدید به ترویج و نهادینه شدن فرهنگ و روحیه مدارا داریم. پذیرش فرهنگ مدارا هرگز به مفهوم دست برداشتن از عقاید و باورها و فرار از هویت‌های فرهنگی و کتمان گوناگونی انسان‌ها نیست، بلکه تلاش برای پذیرش و تحمل آگاهانه این گوناگونی برای یک زندگی انسانی است.

مدارا مناسب‌ترین گزینه برای دست یابی برای زندگی برخوردار از عدالت و برابری است؛ و پیش شرط مهم در نفی تبعیض و خشونت، و تحقق توسعه اجتماعی و اقتصادی و دست یابی به صلح واقعی می‌باشد.

با توجه به وضعیت تأسفبار جامعه ما، که با تبعیض چند لایه و خشونت دوامدار و جنگ چندین سالانه روبرو بوده است، و اینک نیز اسیر حاکمان جاهل و تاریک اندیش گردیده اند، برای گذر از این شرایط تاسفبار و رسیدن به یک صلح واقعی مبتنی بر عدالت و برابری، پذیرش فرهنگ مدارا و نهادینه ساختن و تقویت روحیه مدارا در جامعه از پیش شرط‌های اساسی آن دانسته می‌شود. بدون پذیرش فرهنگ مدارا، هرگونه راه حل و به حاکمیت رسیدن هرگونه رژیمی با هر نام و ایدئولوژی فقط موجب پیچیده‌تر شدن و طولانی تر شدن سلسله فجایع و بحران‌ها در کشور خواهد شد.

مسئولیت نخستین ترویج فرهنگ مدارا و تلاش برای عینیت بخشیدن آن در جامعه، مسئولیت فردی هر از یک ما می‌باشد. همه ما مسئولیت داریم که به عنوان انسان برای پایان بخشیدن به رنج‌ها و نابرابری‌های برخواسته از باورها و رفتارهای مغایر با فرهنگ و روحیه مدارا جویانه، و جهت دست یابی به شرایط صلح آمیز و زندگی انسانی تلاش مستمر و آگاهانه ای را به خرج دهیم. بدون شک نقش نهادهای اجتماعی و فرهنگی و جریان‌های سیاسی، و استقبال حاکمیت سیاسی از آن، و نیز حمایت‌های جهانی از آن، روند تحقق فرهنگ مدارا را سرعت بیشتر خواهد بخشید.

عبدالشکور اخلاقی