بنیاد آقاخان افغانستان چیست/ از شبکه توسعه آقاخان چه میدانید؟

بنیاد آقاخان افغانستان یکی از معروفترین مراکز خدماتی در افغانستان به شمار می رود. فعالیت های عمرانی، آموزشی، صحی و خدماتی، مهمترین سرفصل های کاری این بنیاد را تشکیل می دهد که علاوه بر شیعیان اسماعیلی مذهب افغانستان، پیروان سایر مذاهب را نیز تحت پوشش برنامه های خدماتی خود دارند.

به گزارش خبرگزاری اطلس، بنیاد آقاخان افغانستان که واحد افغانستان بنیاد آقاخان بشمار می رود، در کنار شبکه توسعه آقا خان، یکی از صدها بنگاه و مرکز فعالیت مربوط به اسماعیلیان نزاری است.

هرچند که اصلی ترین هدف بنیاد آقاخان افغانستان، بهبود شرایط زندگی پیروان مذهب اسماعیلیه نزاری در جغرافیای افغانستان است، اما خرابی عمومی وضعیت در ابعاد مختلف در جای جای افغانستان باعث شده که این بنیاد، در مناطق دیگری که ساکنین غیر اسماعیلی مذهب دارد نیز پروژه هایی را اجرا نماید.

البته این رویکرد بنیاد آقاخان، در تمام جهان با همین شکل پیگیری می شود و تمامی شرکت ها و موسسات وابسته به آقاخان که تعداد آنها بالغ بر سیصد موسسه با قریب به یکصد هزار کارمند می شود، تلاش می کنند تا از اسماعیلیه نزاری، چهره ای معتدل و انسان دوست نشان دهند و در کنار راه اندازی بنگاه های اقتصادی درامدزا، به ارائه خدمات عامخ المنفعه بپردازند.

بنیاد آقاخان افغانستان، در طی دو دهه گذشته، بر حجم فعالیت های خود در افغانستان به شدت افزوده و به همین دلیل، در این مقاله کوشش می کنیم تا با این بنیاد بیشتر اشنا شویم.

موسس بنیاد آقاخان افغانستان کیست؟

کریم آقاخان که بنیاد آقاخان افغانستان بخشی از فعالیت های تحت اشراف او بشمار می رود، امام چهل و نهم فرقه نزاریه اسماعیلی می باشد. او در سال 1957، امامت این گروه مذهبی را از پدر بزرگش سلطان محمد شاه آقاخان تحویل گرفت.

کریم آقاخان که اکنون 81 سال سن دارد، در دسمبر 1936 در سوییس به دنیا آمده است. نام اصلی او شاه کریم حسینی است و اصلیتی ایرانی دارد. امام چهل و نهم شعیان اسماعیلی، هم اکنون تابعیت انگلیس و پرتغال را دارد، اما در مربوطات شهر پاریس در کاخی مجلل زندگی می کند.
او در رشته تاریخ اسلام در دانشگاه هاروارد درس خوانده و بخش عمده ای از دوران زندگی خود را در کنیا در افریقا گذارانده است.

کریم آقاخان دو بار ازدواج کرده که هر دو بار به جدایی انجامیده است. بار اول با یک خانم مانکن انگلیسی و بار دوم با یک خواننده پاپ آلمانی ازدواج کرد.
رهبر فرقه نزاری اسماعیلیه جهان، سی و دومین فرد ثرتمند انگلیس است و برخی منابع، میزان ثروت او را حدود یک میلیارد دالر تخمین زده اند.

شیعیان اسماعیلی مذهب که قائل به انتقال امامت از امام صادق علیه السلام به نوه او اسماعیل بن محمد هستند، در طول تاریخ با فراز و فرودهای زیادی مواجه بوده اند. در بخش هایی از تاریخ، اسماعیلیان دارای حکومت بوده اند و در بخش هایی از تاریخ نیز، هیچ نام و نشانی از این گروه به چشم نمی خورد.

همه اکنون اسماعیلیان به دو فرقه مستعلوی که بیشتر در هند و جنوب شرق اسیا طرفدار دارند و نزاری که در در بخش هایی از افغانستان، تاجیکستان، ایران و افریقا دارای طرفدار هستند تقسیم می شوند.

شاخه اسماعیلیه نزاری که کریم آقا خان در سن 20 سالگی امامت آن را عهده دار شده است، پس از تصرف قلعه الموت شهر قزوین توسط مغول ها که تحت رهبری حسن صباح قرار داشت، مدتها دچار افول بود. اما در قرن گذشته، بار دیگر این گروه مذهبی به شدت رشد کرده و گفته می شود که حدود 15 میلیون پیرو در سرتاسر جهان دارد.

اسماعیلیان در طول تاریخ اسلام و تقریبا از سوی همه فرقه های مسلمان، حتی شیعیان اثنی عشری مورد تخطئه قرار گرفته اند. اکنون نیز شیعیان اسماعیلی نزاری که کریم آقا خان امامت آن را به عهده دارد و بنیاد آقاخان افغانستان نیز بخشی از فعالیت های تحت پوشش این گروه است، از سوی بسیاری از مذاهب اسلامی به دلیل آنچه که انحرافات عقیدتی گفته می شود، مورد حمله و هجمه قرار می گیرند.

منتقدان به این گروه مذهبی، معتقدند که تاویلات زیاد اسماعیلیان باعث شده تا آنها دست از ظواهر شریعت همچون نماز و روزه بکشند و همین امر، موجب خروج آنها از دین می شود.

شبکه توسعه آقاخان

یکی از اصلی ترین اقدامات صورت گرفته توسط کریم آقاخان، ایجاد موسسه ای تحت عنوان شبکه توسعه آقاخان است. این شبکه دارای دهها آژانس مختلف است که فعالیت های اقتصادی و خدماتی اسماعیلیان نزاری را مدیریت می کند.

این شبکه که بنیاد آقاخان افغانستان را نیز می توان بخشی از این شبکه دانست، در کشورهای در حال توسعه و عمدتا در غرب اسیا و نیز در افریقا فعالیت دارد.

گفته می شود حدود سیصد موسسه به عنوان زیر شاخه های شبکه توسعه آقاخان در کشورهایی همچون تانزانیا، کنیا، افغانستان، تاجیکستان، هند، پاکستان و برخی دیگر از کشورها مشغول کار هستند.

مهمترین موسساتی که در قالب شبکه توسعه آقاخان فعالیت می کنند، عبارتند از بنیاد آقاخان، آکادمی آقاخان، خدمات آموزشی آقاخان، صندوق توسعه اقتصادی آقاخان، دانشگاه آقاخان، بنیاد جوایز معماری آقاخان، بیمارستان کراچی آقاخان، خدمات ترویج صنعتی آقاخان.

شرکت موتر سازی فیات، شرکت هواپیمایی لوفت هانزا، چندین چاپخانه کلان، هتل های زنجیره ای در چندین کشور دنیا و چند بانک، از جمله سرمایه گذاری های اقتصادی شبکه توسعه آقاخان بشمار می رود.

حتما بخوانید: از ثروت افسانه ای پوتین چه میدانید؟

بنیاد آقاخان

بنیاد آقاخان یکی از اصلی ترین واحد های شبکه توسعه آقاخان شمرده می شود. گفته می شود این بنیاد، بودجه سالانه ای در حدود ششصد و بیست و پنج میلیون دالر آمریکایی در اختیار دارد که در کشورهای مختلف، آن را سرمایه گذاری می کند. البته برخی منابع نیز بودجه این بنیاد را بسیار بیش از رقم فوق عنوان کرده اند.

برخی کشورها مانند حکومت کانادا و جرمنی نیز از حمایت کنندگان اصلی فعالیت های بنیاد آقاخان می باشند.
بنیاد آقاخان افغانستان نیز عهده دار انجام فعالیت های خدماتی این بنیاد در افغانستان است.

بنیاد آقاخان افغانستان

همان گونه که پیشتر هم گفته شد، هرچند که موسسات وابسته به آقاخان در قدم اول به منظور ارائه خدمات به افراد اسماعیلی مذهب و بهبود سطح و کیفیت زندگی آنها اقدام به فعالیت می کنند، اما وبسایت های رسمی وابسته به این گروه مذهبی، مداوما اعلام می کنند که خدمات شان منحصر به اسماعیلیان نیست و در هر جایی که بتوانند به توسعه اقتصادی، فرهنگی و آموزشی و صحی جوامع کمک کنند، سرمایه گذاری خواهند نمود.

بنیاد آقاخان افغانستان نیز در بخش های مختلفی از جمله شناسایی نخبگان و اعطای بورس های تحصیلی، ساخت جاده، ساخت پل، حفر چاه اب، و نیز راه اندازی فروشگاهها و موسسات مالی و اقتصادی در افغانستان فعالیت داشته اند.

هرچند تا کنون گزارش قابل استنادی از میزان و حجم فعالیت های بنیاد آقاخان افغانستان منتشر نشده، اما به نظر می رسد که بیشتر ولایات افغانستان، شاهد فعالیت های اقتصادی و عمرانی این بنیاد بوده است.