اتاق مذاکره یا سفارت طالبان؟

نمایندگان طالبان از قطر به پایتخت چین سفر کرده‌اند. گفته می‌شود که این نمایندگان با مقام‌های چینی دیدار و گفتگو کرده‌اند. به‌نظر می‌رسد که هیچ نوع محدودیتی بر سفرهای هیات طالبان وجود ندارد.

چندی پیش رییس‌جمهور غنی هم به چین سفر کرد و از آن کشور خواست تا افغانستان را در کشاندن پای طالبان به میز مذاکره یاری کند. روشن نیست که سفر نمایندگان طالب به چین به این موضع‌گیری رییس‌جمهورغنی ربط دارد یا نه.

وزارت خارجه کشور و سفارت افغانستان در چین باید در این مورد توضیح بدهند. حتما وزارت خارجه از طریق سفارت افغانستان در چین در این مورد از مقام‌های پکن، توضیح خواسته است. پاسخ دولت چین باید با مردم افغانستان در میان گذاشته شود. این هم باید روشن شود که آیا اداره‌های کشفی و استخباراتی افغانستان از این سفر اطلاع داشتند یا نه. اگر سفر هیات طالبان به چین، به درخواست رییس‌جمهور غنی از پکن ربط داشته باشد، زیاد جای نگرانی نیست. همه از مذاکره و رسیدن به یک راه‌حل سیاسی استقبال می‌کنند.

چین بدون تردید می‌تواند نقش مهمی در این راستا بازی کند. همان طوری که رییس‌جمهور غنی گفته است، چین نفوذ گسترده بر پاکستان دارد و می‌تواند افغانستان را در تلاش‌هایش برای کشاندن رهبران طالبان به پای میز مذاکره کمک کند. منافع امنیتی چین نیز در صورت رسیدن افغانستان به ثبات تضمین می‌شود. جنگ و شورش در افغانستان و بخش‌هایی از پاکستان سبب شده است که جنگجویان مربوط به گروه ترکستان شرقی، در مناطق قبایلی پاکستان و در کنار طالبان جای بگیرند و به تهدید بالقوه به پکن بدل شوند. در صورت دوام جنگ و خون‌ریزی، این تهدید جدی‌تر می‌شود. اما اگر چین قصد داشته باشد که با طالبان، معامله کند، بداند که اشتباه کرده است.
معامله با طالبان، نمی‌تواند مشکل امنیتی چین را حل کند. سران چین شاید به یاد داشته باشند که آنان در زمان حاکمیت طالبان در افغانستان هم، با این گروه تماس گرفتند و خواستار وضع محدودیت بر فعالیت‌های ستیزه‌جویان مخالف پکن شدند، اما این مشکل در آن زمان به‌صورت ریشه‌ای حل نشد. حالا هم معامله پشت پرده با طالبان، این مشکل را حل نمی‌کند. مشکل زمانی حل می‌شود که چین در پی پایان جنگ، و تامین صلح عادلانه در افغانستان باشد.

معامله‌های مقطعی پشت پرده نتوانسته مشکلی را حل کند. همه کشورهای جهان از جمله چین باید بدانند که ایجاد روابط با گروه‌های شورشی خارج از چارچوب دولت و تضعیف دولت افغانستان، پیامدهای زیان‌باری دارد. ایران و پاکستان، پس از سقوط داکتر نجیب سیاست ضعیف‌سازی افغانستان و حمایت از گروه‌های خارج از بدنه دولت را در پیش گرفتند. این سیاست اما هیچ سودی برای این کشورها نداشت. حالا ایران مجبور است حضور نظامی کشورهای در افغانستان را تحمل کند که آنان را برای خودش تهدید می‌داند.

پاکستان نیز آرامش و اقتصاد پویایش را از دست داده است. طالبانیزه شدن و فرهنگ تفنگ‌داری، در آن کشور در حال گسترش است. چین و هر کشور دیگر باید در گرداب این نوع سیاست‌ها غرق نشوند. حمایت از نظام مشروع افغانستان، در درازمدت می‌تواند همه نگرانی‌های کشورهای منطقه و همسایه را رفع کند.

سرمایه‌گذاری روی گروه‌های شورشی و حساب باز کردن روی آنان، مشکلات و پیچیدگی‌ها در منطقه را افزایش می‌دهد. مردم افغانستان منتظراند تا وزارت خارجه، سفارت افغانستان در چین و سخنگویان دفتر ریاست‌جمهوری در مورد سفر هیات طالبان به چین به آنان معلومات بدهند. نکته دیگر این است که باید وضعیت حقوقی دفتر قطر روشن شود. دفتر قطر اتاقی برای مذاکره است یا سفارت طالبان؟