آیا کسی شیوع کرونا را پیش بینی کرده بود(۲)؟

قسمت نخست

اشاره شد که پیشگویی “سیلویا براون” Sylvia Browne دست کم یک هفته محل بحث‌های داغ در محافل مختلف بود. موضوع آنقدری جدی شد که کار به رسانه‌های اصلی آمریکا هم کشید. او چطور پیشبینی کرد که دقیقا در سال ۲۰۲۰ یک بیماری تنفسی جهان را در بر می‌گیرد؟

“سیلویا براون” در آمریکا با ادعای غیب‌گویی کتابهایی پرفروش می‌نوشت، به افراد مشاوره می‌داد و در برنامه‌های تلویزیونی شرکت می‌کرد. مثلا بارها از او در شبکه CNN دعوت شد، از جمله در برنامه‌های “لری کینگ” Larry King یکی از شناخته شده ترین مجریان آمریکا. او مدعی بود که به کمک فرشته‌ها به پلیس برای پیدا کردن قاتلها و دزدها و یا به خانواده‌ها برای یافتن افراد گم شده کمک می‌کند. همچنین مدعی بود که از جهان مردگان خبر دارد و خداوند به او نیرویی خارق‌العاده برای کمک به افراد داده است. افراد متعددی در رسانه‌های آمریکا شهادت دادند که غیب‌گویی‌های “سیلویا براون” در اکثر موارد غلط از آب درآمده ولی از توجه به شخص و کتابهای او چندان کم نشد. چرا که مثل هر جامعه‌ای میلیونها نفر در آمریکا بودند که به چنین چیزهایی باور داشتند و همین بازار، برای فروش کتابهای او کافی بود. یکبار “لری کینگ” از او پرسید که:
اگر از عالم غیب خبر دارد، چرا از اطلاعات خود برای ثروتمند شدن استفاده نمی‌کند؟ مثلا با پیش بینی نتایج شرط بندی؟

پاسخ “سیلویا براون” این بود که غیب‌گو، مثل جراحی ماهر است که نمی تواند خودش را جراحی کند! حرفهای غیب گو درباره شخص خودش، اعضای خانواده یا دوستان نزدیکش صادق نیست!
در هر صورت پیشبینیهای زیادی در کتاب درست از آب درنیامده و مطالب زیادی در آن بنیه و اساسی نداشته است. او در سال ۲۰۱۳ در ۷۷ سالگی درگذشت.

اما موضوع احتمال شیوع یک بیماری همه گیر مدتهاست که ذهن افراد زیادی از جامعه را در خود درگیر کرده، یکی از دلایل آن تکرار شیوع یک بیماری همه‌گیر تازه در دوره های مختلف و نا‌منظم بوده. از آنفلوآنزای اسپانیایی گرفته تا ابولا، سارس، مرس و حالا کرونای جدید. بازتاب این نگرانی در سینما نمود زیادی داشته. اتفاقا این روزها بخشی از پیش‌بینی‌ها یا پیشگوییها در دنیای فیلم و سینما محل گفتگوهای بسیار بوده.

در یکی از قسمتهای مجموعه کارتونی “خانواده سیمپسون” The Simpsons که در سال ۱۹۹۳ پخش شد، نوعی بیماری مسری شهر را در بر می‌گیرد. تصاویری از این قسمت، در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که شباهتهای آنرا با وضعیت این روزهای دنیا را برجسته نشان می‌داد. از جمله دو “مرد چینی” دیده می شوند که گویا یک بیماری تنفسی را از طریق بسته‌های پستی به شهر سپرینگ‌فیلد Springfield (شهر محل سکونت خانواده سیمپسون) ارسال می‌کنند.
ولی در نسخه اصلی کارتون، حرف از آنفلوآنزایی است که از شهر “اوساکا” Osaka شایع می‌شود و شخصیتهای داستان هم ژاپنی (جاپانی) هستند نه چینی (چینایی). تصویری از یک صحنه کارتون هم با فتوشاپ دستکاری شده. همانجای که مجری برنامه خبری درباره کرونا حرف می‌زند.

در دنیای سینما خیلی از فیلمنامه‌ها بر اساس حوادثی تخیلی در آینده نوشته‌‌ می‌شود. اینکه بعدا بخشی از آن تصور، عملا در دنیای واقعی اتفاق بیفتد کم دیده نشده. ولی آنچه که در فیلم “شیوع” Contagion روایت می‌شود، شباهتی حیرت انگیز با روزهای کرونایی حال حاضر دارد. این فیلم در سال ۲۰۱۱ ساخته شده و داستان یک بیماری تنفسی همه‌گیر و جهانی است که
۱) دقیقا مثل کرونا از طریق ویروسی جدید و با سرعت سرایت می‌کند، ویروسی که منبع آن احتمالا خفاش است!
۲) از راه تماس با سطح آلوده و یا تنفس منتقل می‌شود!
۳) برای مقابله با آن باید افراد و شهرها را قرنطینه کرد!
۴) واکسن ندارد!
۵) و منشا آن چین و یا حوالی چین است!
و مواردی از این دست.

اگر فیلم را قبلا دیده اید، باز هم ببینید چون دیدن آن این روزها تجربه‌ای متفاوت و گاهی نفسگیر خواهد بود.
کارگردان فیلم “استیون سودربرگ” Steven Soderbergh است، کارگردانی که جایزه اسکار و نخل طلای جشنواره فیلم کن را در کارنامه خود دارد.
در توصیف جذابیت فیلم ‘شیوع” همین بس که “مت دیمن“ Matt Damon نقش اصلی را بازی می‌کند و چند تا از فوق ستاره های دنیا سینما مثل “جود لا” Jude Law، “کیت وینسلت” Kate Winslet و “ماریون کوتیار” Marion Cotillard نقشهای حاشیه ای دارند!

خلاصه اگر این روزها فیلم شیوع را ببینید دو بخش حیرت انگیز دارد، با پایانی کم و بیش خوش. ۵۰ دقیقه اول فیلم، به دلیل شباهتهای دقیق صحنه‌ها با آنچه این روزها میگذرد، میخکوب کننده است. مثلا اینکه مردم به سوپر مارکتها هجوم می‌آورند یا برای فرار از قرنطینه به طرف مناطقی دیگر هجوم می‌برند و … بخش دوم، اتفاقهایی است که هنوز رخ نداده و بسیار هراس انگیز است. چرا که بیننده فکر می‌کند، اگر اتفاقهای فیلم تا اینجا اینقدر دقیق با دنیای کرونا زده ما مطابقت می‌کند، احتمالا

حوادث تلخ بعدی هم در راه است. این فیلم با دوبله (دوبلاژ) فارسی در سایت آپارات aparat.com با نام ‘شیوع” موجود است ولی بنده به دلایل اخلاقی نمی‌توانم توصیه کنم که آن را در این سایت – مفت و مجانی – ببینید، شما خود دانید!

در دنیای واقعی هستند کسانی که بر اساس تخصص و دانش پدیده‌ای مشابه کرونا را پیش بینی کرده اند. یکی از آنها “رابرت جی وبستر” است Robert G. Webster ویروس شناسی که انتشار کتابی از او درباره خطر یک بیماری همه‌گیر ویروسی همزمان شد با شروع کرونا. افرادی مثل او‌مدتهاست که با دلایل علمی درباره خطر یک و حتی چند بیماری همه‌گیر هشدار می‌دهند ولی به استدلالهای آنها کمتر توجه می‌شد. اگر کمی درباره مکانیزم بدن، آنتی‌بیوتیکها و عفونتها تحقیق کنیم به این نتیجه می‌رسیم که در کنار شیوع یک بیماری ویروسی همه‌گیر، احتمال فاجعه ای مشابه به دلیل کم‌اثر شدن آنتی‌بیوتیکها در کمین است.

من پیشگو، غیبگو یا نمایشنامه نویس نیستم ولی دریافته‌ام که از این به بعد باید در رعایت دستورهای بهداشتی، بسیار بیشتر از قبل دقت کرد، حتی اگر شر کرونا از سر ما کم شود. من از این به بعد در روبوسی و بغل‌کشی پیشقدم نمی‌شوم.

نویسنده: سید جمال الدین موسوی