گردباد چیست و چگونه تشکیل می شود؟

اگر می خواهید بدانید گرباد چیست و انواع آن کدام است و مشخصه های آن چیست، در این مقاله با ما همراه باشید. گردباد به پدیده آب و هوایی گفته می شود که از یک سیستم بادی پیچشی تشکیل شده است.

باد چگونه تشکیل می شود؟

زمانی که هوای گرم به حرکت در می آید، سبک تر شده به سمت بالا می رود. در این هنگام هوای سرد هوای گرم را با فشار زیادی به عقب می زند تا خود را جایگزین آن کند. به عبارت دیگر انتقال هوا از قسمت های پر فشار به نواحی کم فشار و یا تفاوت در میزان فشار هوای سرد و گرم، تولید باد را در پی دارد.

زمین دارای بخش های مختلف آب و هوایی است، هر بخش نیز میزان متفاوتی از نور خورشید را به خود جذب می کند. هوای گرم دارای فشار کمتری است و هوای سرد فشار بیشتری دارد.

به طور کامل تر می توان گفت باد در اثر تفاوت میزان تابش نور خورشید به سطوح مختلف زمین به وجود می آید. اگر سرعت حرکت باد و جابجایی آن زیاد باشد باعث به وجود آمدن گرد باد می شود.

دلیل وقوع گردباد چیست

زمانی که دمای هوا در ناحیه ای کوچک و با ظرفیت کم افزایش پیدا کند فشار هوا رو به کاهش می رود. هنگامی که این حالت به وجود آمد، هوا از نواحی اطراف به سمت این منطقه جریان پیدا می کند که با این عمل خلأ به وجود آمده پر می شود.

در این شرایط جریان هوا سرعت زیادی پیدا می کند و حرکت باد نیز به همین دلیل به طور چرخشی صورت می گیرد. در این حالت هوای گرم با سرعت به سمت بالا به حرکت در می آید و باعث به وجود آمدن ابری قیف مانند می شود که آن را گرباد می نامند.

قسمت دهانه قیف ابری به سمت بالا قرار دارد و فشار داخل گرباد نیز طوری است که هر جسمی که سر راهش قرار می گیرد به درون خود می کشد. وسعت یک گردباد خیلی زیاد نیست اما با همین وسعت کم، شدتی در حدود ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت دارد.

صدمات و خساراتی که یک گردباد به وجود می آورد بسته به نوع و سرعت آن متفاوت است. برخی گردبادها تلفات و خسارات انسانی و مالی بسیار جبران ناپذیری به وجود می آورند.

گردباد دریایی چیست

گردبادهای دریایی زمانی به وجود می آیند که بر روی دریاها یا اقیانوس های مناطق حاره، منطقه کوچک و کم فشاری به وجود بیاید. باد در اطراف این منطقه کم فشار به حرکت در می آید و همزمان با نزدیک شدن به خشکی شدت و سرعت آن بیشتر از پیش می شود.

گردباد امواج را به سمت ساحل هدایت می کند و همین کار باعث به وجود آمدن سیل های عظیم می شود که با شدتی که دارند حتی می توانند کشتی ها را به اطراف پرت کنند و خسارت های زیادی به بار بیاورند. گردباد های دریایی به طور معمول در دماهای مختلف به وجود می آیند.

گردبادهای دریایی دو نوع هستند، یک نوع آن مثل گردبادی است که در خشکی رخ می دهند، همان حالت قیفی شکلی که از آن سخن گفته شد.

نوع دیگر گردبادهای دریایی از سطح آب به سمت بالا گسترش پیدا می کند و به شکل مستقیم مربوط به ابرها نمی شود. چنین پدیده ای شباهت زیادی دارد به پدیده هایی که در کویرهای ایران در تابستان های گرم رخ می دهد.

روش پیش بینی و مهار گردباد چیست

شاید برای شما این سوال پیش بیاید که روش و یا روش های مهار کردن یک گردباد چیست و آیا راهی برای پیش بینی وقوع یک گردباد وجود دارد یا خیر؟

متأسفانه گردبادها مانند بسیاری از پدیده های طبیعی و آب و هوایی دیگر قابل مهار کردن نیستند اما با یک پیش بینی درست از زمان وقوع آن می توان از شدت خساراتی که ممکن است بر سر راه گردباد به وجود بیاید جلوگیری کرد.

پیش بینی وقوع یک گردباد با در نظر گرفتن شرایط جوی، برای هوا شناسان تا حد زیادی امکان پذیر است. آنها می توانند با توجه به علائم و مشخصه هایی که برای این کار تعریف کرده اند وقوع گردبادها را مشخص کنند.

اما این که نحوه اعلام خطر مراکز هواشناسی برای گردباد چیست، بستگی به شرایط آب و هوایی و رادارهای مراکز هواشناسی دارد.

هواشناسان تنها زمانی می توانند برای وقوع یک گردباد اعلام خطر کنند که رادارهای شان این پدیده را نشان دهد و علائم و مشخصه های بروز آن را به نمایش بگذارند.

شاخصه های گرباد چیست

هیچ دو گردبادی به یکدیگر شباهت ندارند. هیچ کدام از گردبادها مانند نوع دیگر خود نیستند. این که بتوان در یک زمان خاص وقوع دقیق گردباد را پیش بینی کرد تقریبا کاری غیر ممکن است. اما اگر بخواهیم آنها را در گروه گردبادها دسته بندی کنیم دارای مشخصات مشابهی هستند. یک گردباد از چرخش باد حول یک محور خاص تشکیل می شود.

گردبادها به طور عمده در آمریکای شمالی رخ می دهند. در سال ۱۹۳۰ در آمریکا گردبادی رخ داد که شدت آن باعث شد یک قطار از زمین بلند شود و داخل رودخانه بیفتند.

توصیه های ایمنی

اگر می خواهید بدانید توصیه های ایمنی در خصوص گردباد چیست، بخش پایانی مطلب را نیز مطالعه بفرمایید.

به دلیل این که گربادها و طوفان ها به طور ناگهانی رخ می دهند و فرصت کافی برای مواجهه با آن نیست، باید از قبل برنامه ریزی و آمادگی لازم را داشته باشید.

• ساختمانی که در آن سکونت دارید باید مقاوم سازی شود.
• شاخه های درختان اطراف خانه خود را قطع کنید.
• ساخت گنبدی شکل سقف منازل در مناطقی که مدام در معرض گردبادها هستند بسیار مهم است.
• استفاده از چسب و تخته های مناسب برای حفاظت از پنجره های محل سکونت.

بروز علائمی مانند تیرگی آسمان، بارش تگرگ به صورت گسترده، ظهور ابرهای تیره و غرش های شدید آسمان نیز خبر از بروز گردباد می دهد.

اگر دیدید شرایط جوی احتمال نزدیک شدن یک گردباد یا طوفان را می دهد سعی کنید به سرعت خود را به یک جای امن برسانید.

توجه داشته باشید که وقوع یک گردباد ممکن است بسیار به سرعت و ناگهانی و بدون هیچ علامتی از علائم خطر رخ دهد.