کشف آتش چگونه انجام گرفت؟

کشف آتش توسط انسان های اولیه از مهمترین اکتشافات درتاریخ بشر به شمار می آید ولی اینکه آن ها چگونه توانایی روشن نمودن آتش را پیدا کردند و آتش چه تاثیری بر زندگیشان داشته است را در ادامه این مطلب دنبال کنید.

کشف آتش توسط انسان ها

اینکه انسان های اولیه چطور موفق به روشن نمودن آتش و استفاده از آن شدند موضوعی است که هیچ اطلاعات معتبری موجود نیست و فقط از روی شواهد و آثار و نگاه کردن به زندگی اجداد ما در گذشته می توان حدس هایی زد.

ازآنجایی که با برخورد ساعقه ها به درختان آتش ایجاد می شد احتمالا انسان ها قبل از اینکه از طرز روشن کردن آتش اطلاعاتی داشته باشند نحوه بکار بردن و استفاده از آن را می دانستند. برای حفظ کردن این شعله سوزان سعی کردن تا نحوه روشن کردن آن را بیابند تا اینکه دریافتند با ساییدن یک چوب روی چوب دیگر و ایجاد گرما می توانند آتش درست کنند. همچنین با برخورد دو سنگ به یکدیگر (سنگ چخماق) جرقه ی ایجاد می شود که می توانستند به وسیله چوب و برگ ها خشک شده از آن آتش به وجود آورند. در زمان های قدیم بسیاری از مردم آتش دائمی داشتند و آن را تا مدت ها حفظ می کردند. مانند آزتک ها در مکزیک، ایرانی ها، رومی ها، یونانی ها و مصری ها درمعابد خود آتش را نگهداری می کردند. درادامه به بررسی بعضی از روش های ابتدایی روشن نمودن آتش می پردازیم.

سرخپوستان قبایل مخصوصی در آلاسکا برای روشن کردن آتش، از گوگرد استفاده می کنند بدین صورت که با گوگرد اندود کردن دو سنگ و بهم زدن آن ها گوگرد آتش می گیرد و این سنگ ها را در بین برگ ها خشک شده و چوب ها قرار می دهند و آتش ایجاد می شود. سرخپوستان آمیرکایی با ساییدن دو قطعه چوب به یکدیگر آتش درست می کنند.

در دو کشور چین و هندوستان با زدن یک تکه سفال شکسته به چوب خیزران (پوست چوب خیزران بسیار سخت است و خاصیتی شبیه به سنگ چخماق را دارد) آتش ایجاد می شود. اسکیموها نیز با مالش دادن یک تکه کوارتز به آهن آتش روشن می کنند .

یونانی های باستان و رومی ها با بکار بردن نوعی عدسی که آن را شیشه سوزان می نامیدند در برابر اشعه خورشید قرار می دادند و آن را روی چوب های خشک متمرکز می کردند. هنگامی که اشعه حرارتی حاصل از آن متمرکز می شد باعث می شد چوب ها آتش بگیرند.

باید گفت انسان های اولیه قبل از کشف آتش از برگ ها، ریشه ها، میوه های درختان و تخم پرندگان برای تغذیه خود استفاده می کردند اما با یافتن آتش غذاهای گوشتی و پخته نیز به آن ها اضافه شد. همچنین با پیدا کردن آتش از آن برای روشنایی، گرم شدن و پخت گوشت و ساختن ظروف سفالی و ابزارهای سنگی استفاده کردند.

ارتباط انسان ها با آتش و شواهد موجود

از اولین آثار و شواهد بدست آمده در رابطه با ارتباط انسان های اولیه با آتش مربوط به منطقه دریاچه تورکانای کنیا است. در این مکان در منطقه ای به نام کوبی فارا که قدمت آن ۱٫۶ میلیون سال پیش است تا عمق چند سانتی متری خاک تکه های اکسید شده ای از خاک وجود دارد که محققان و باستان شناسان آن را نوعی مدرک برای اثبات کشف و کنترل آتش در آن زمان می دانند.

در مکانی دیگر که در مرکز کنیا است منطقه ای به نام چساوانجا که قدمت آن نیز به ۱٫۴ میلیون سال پیش بر می گردد سنگ آواری رسی سوخته پیدا شده است.

سایر مناطق دیرینه سنگی زیرین در آفریقا شامل گدب در اتیوپی (آثاری از سنگ های سوخته)، اسورتکرنز (پیدا شدن ۲۷۰ قطعه استخوان سوخته از مجموع ۶۰۰۰۰ قطغه استخوانی که قدمت آن ها ۶۰۰ هزار یا یک میلیون سال است) و غار واندرورک ( یافتن خاکستر و استخوان های سوخته که قدمتی در حدود ۱ میلیون سال دارند) می شود که از این میان دو منطقه اسورتکرنز و غار واندرورک در آفریقای جنوبی قرار دارند.

اولین آثار استفاده و کنترل آتش این بار در اسرائیل یافت شده است. در مکان های دیرینه سنگی زیرین که قدمتی در حدود ۷۹۰۰۰۰ هزار سال دارد چوب و دانه های سوخته پیدا شده است. پس از آن مکان دیرینه سنگی زیرین دیگری در منطقه ای از چین به نام زوکودیان است که جزء قدیمی ترین مکان ها با قدمتی در حدود ۴۰۰۰۰۰ سال به شمار می آید. همچنین شواهدی در منطقه ای از انگلستان به نام بیچه دیت با قدمتی در حدود ۴۰۰ هزار سال، یافت شده است.

استفاده از آتش و نوع سوخت آن

تولید و استفاده از آتش می تواند به عنوان اولین قدم در راه تمدن بشر باشد. کشف آتش توسط بشر گامی بزرگ و مهم در جهت پیشرفت تمدن به شمار می آید. انسان با پختن غذا، سبب مطبوع تر شدن آن می شود و با دودی کردن مواد غذایی از فاسد شدن زود هنگام آن جلوگیری می کردند. با استفاده از حرارت و آتش به ساختن ابزارها و سلاح های جنگی مقاوم پرداخته اند. استفاده از روشنی آتش در مکان زندگی خود از خطر حمله حیوانات وحشی در امان بودند. همچنین با حرارت و گرمای آتش خود را در برابر سرما محافظت می کردند و می تواستند در مناطق سرد سیر نیز زندگی کنند.

اولین موارد قابل استفاده برای سوخت آتش در دوران باستان چوب ها و برگ های خشک شده بودند. بعد ها  با انتخاب نوع چوب مانند بلوط ها که سوختی متفاوت با سوخت چوب های نرم کاج دارند. مدت سوختن آتش و چگونه داغ شدن آن به چگالی و مقدار رطوبت چوب بستگی دارد.

به خاطر عرصه محدود چوب در مناطق مختلف باید از منابع دیگری برای سوخت آتش در نظر گرفته شود به این دلیل که هنگامی که برای ساخت مبلمان و یا ساختمان ها به انواع چوب نیاز است مقدار چوب برای سوخت رفته رفته کم می شود. از سوخت های جایگزین می توان به ذغال سنگ نارس یا پیت، مدفوع حیوانات، چمن بریده، کاه و یونجه و جلبک های دریایی اشاره کرد.