نماز والدین را چگونه بخوانیم؟ خواص و آثار نماز والدین

تکریم و تعظیم پدر و مادر، با مرگ آنها به پایان نمیرسد! این جمله شاید برای خیلی از شما تکان دهنده باشد و بپرسید چطور بعد از فوت والدین در حق آنها نیکی کنیم؟
در این نوشته میخوانید چطور با خواندن نماز والدین و هدیه آن به روح پدر و مادر، گوشه ای از حق آنها را بجای بیاورید.

فلسفه نماز والدین

معروف این است که میگویند بعد از مرگ، دست انسان ها از دارِ دنیا کوتاه میشود، شاید این جمله از یک زوایه درست باشد اما قطعا یک حکم عمومی و فراگیر نیست.

به این دلیل که انسان زرنگ با انجام بعضی از کارها میتواند بعد از مرگ همچنان از دنیا استفاده و برای خودش ثواب کسب کند.
این قبیل کارها که آثار و نتایجش بعد از مرگ آدمیزاد قطع نمیشود، در معارف اسلامی تعبیر به «باقیات الصالحات» میشود.

غیر از باقیات الصالحات که بدست خود فرد و پیش از مرگش کِشت میشود، بعضی کارهای دیگر هم هست که بعد از مرگ و توسط باقی ماندگان فرد متوفی انجام شده و ثوابش در آن دنیا به روح مرده میرسد.

نماز والدین که توسط فرزندان خوانده میشود، یکی از همین کارهاست که مطابق روایات ما، اثرات عجیبی در زندگی برزخی پدر و مادر دارد و گرفتاری های عجیبی را از پیش پای آنها بر میدارد.

در ادامه این مقاله درباره نماز والدین توسط فرزندان و آموزش کامل آن بیشتر صحبت میکنیم.

محتوای نماز والدین

پایه و اساس نماز والدین بر طلب مغفرت و آمرزش برای خود شخص، و پدر و مادر وی بنا شده است.

نگاهی به مضمون و ترجمه آنچه در نماز والدین میخوانیم نشان میدهد در همه اذکار، بنوعی طلب مغفرت برای پدر و مادر از درگاه خدا است.

ادعیه ای که در این نماز میخوانیم از دعاهای مشهور قرآنی است که در قنوت نمازها و دیگر اوقات نیز میتوان خواند اما خواندن آنها با همین شکل و دستوری که در منابع از جمله مفاتیح الجنان آمده، اثرات عحیبی برای روح پدر و مادرهایمان در عالم برزخ دارد.

آموزش نماز هدیه به پدر و مادر

نماز والدین در منابع مختلف روایی به اشکال گوناگون بیان شده که شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان به نقل از کتاب مکارم الأخلاق، ترتیب این نماز را اینگونه بیان کرده است:

ابتدا نیت میکنید: «دو رکعت نماز والدین بجا می آورم قربه إلی الله» و بعد سوره حمد را میخوانید. بعد از آن ۱۰ مرتبه این ذکر را بخوانید:

رَبِّ اغْفِرْلى وَ لِوالِدَىَّ وَ لِلْمُؤْمِنینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسابُ

پروردگارا مرا و پدر و مادرم و همه اهل ایمان را روزى که حساب برپا میشود بیامرز

آنگاه به رکوع و سجده رفته و در رکعت دوم بعد از سوره حمد، این ذکر را ۱۰ مرتبه بخوانید:

رَبِّ اغْفِرْلى وَ لِوالِدَىَّ وَ لِمَنْ دَخَلَ بَیْتِىَ مُؤْمِناً وَ لِلْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ

پروردگارا مرا و پدر و مادرم و هرکه وارد خانه ام شد و مردان مؤمن و زنان مؤمن را بیامرز

سپس به رکوع و سجده رفته و بعد از سلام نماز والدین ، بدون آنکه حالت نماز بهم بخورد، یعنی حرفی بزنید یا کاری بکنید ۱۰ بار این ذکر را بخوانید:

رَبِّ ارْحَمْهُما کَما رَبَّیانى صَغیراً

پروردگارا به پدر و مادرم رحم کن، چنان که مرا در کودکى پروریدند

تبریک میگوییم! شما بهمین راحتی نماز والدین را خواندید و انشاءالله خداوند به سبب این نماز، پدر و مادر شما را مورد رحمت واسعه خودش قرار بدهد.

آیا نماز والدین قنوت دارد؟

از جمله سوالات پرتکراری که توسط شما عزیزان مدام پرسیده میشود و در بحث نماز والدین، به یکی از جستجوهای پرتکرار در گوگل هم تبدیل شده این است که آیا نماز والدین قنوت هم دارد؟

ریشه این سوال این است که در کتاب شریف مفاتیح الجنان (به عنوان رایج ترین منبع مورد رجوع مردم) چیزی در مورد قنوت نماز والدین نیامده است. اما آیا اینکه مرحوم شیخ عباس قمی نامی از قنوت نیاورده دلیل میشود براینکه نماز والدین قنوت ندارد؟

اگر به متن اصلی مفاتیح الجنان مراجعه کنید میبینید در بیان چگونگی خواندن این نماز، نامی از رکوع و سجده هم نیامده، بنابراین باید نتیجه بگیریم نماز هدیه به پدر و مادر رکوع و سجده هم ندارد؟

اینکه در این متن نامی از قنوت نیامده به این دلیل است که دستور خاص و یا ذکر خاصی برای آن وارد نشده و شما میتوانید از دعاهای قنوت نماز هرکدام را خواستید بخوانید. همانطور که برای رکوع و سجود نماز والدین هم دستور خاصی نداریم بنابراین شیخ عباس قمی نامی از آنها هم نیاورده است.

یک نکته کلی در مورد قنوت که باید بدانید و خیلی جاها (از جمله همین مورد) میتواند راهگشایتان باشد این است که قنوت، جزو مستحبات نماز است و حتی اگر شما در نماز های واجب هم آنرا نخوانید مشکلی در نماز ایجاد نمیکند (هرچند بدلیل ثواب فراوانی که دارد، بهتر است آنرا همیشه بخوانید).

حالا در نمازهای مستحبی مانند نماز والدین هم قاعده همین است. شما میتوانید قنوت نخوانید هرچند خواندن آن مستحب است و ثواب نماز را یقینا بیشتر میکند.

این را هم بخوانید: بهترین مواقع استجابت دعا چه وقتی است؟

خواص و آثار نماز والدین

تا اینجای کار، حتما در ذهن شما این سوال مطرح شده که نماز هدیه به پدر و مادر چه آثار و خواصی دارد؟

جستجوهای رایج اینترنتی در این زمینه، جوابهای متنوعی پیش روی شما قرار میدهد از جمله اینکه:

• باعث آمرزش مهمانهایی میشود که به آن خانه وارد میشوند.
• پدر و مادر آرزو میکنند ایکاش زنده شوند و بیایند زانوی فرزندشان که این نماز را خوانده ببوسند.
• این نماز خاصیت ضد افسردگی دارد
• و…

اینها نتایجی است که با جستجوی اینترنتی به آنها دست پیدا کردیم اما مراجعه به منابع روایی، در این خصوص چیز واضح و مشخصی بیان نکرده است.

مرحوم شیخ عباس قمی در مفاتیح نیز در خصوص آثار نماز والدین چیزی نگفته و فقط روش خواندن آن را بیان کرده است.

هرچند آثار و خواصی که در منابع اینترنتی برای این نماز ذکر شده، مغایرتی با آموزه های اسلامی ندارد و به لطف و رحمت پروردگار، خواندن این نماز میتواند این آثار را هم شامل شود اما چون وظیفه ما ارائه آموزشهای دینی مطابق منابع معتبر است، موارد ذکر شده را مستقلا رد یا تایید نمیتوانیم.

بهترین زمان برای خواندن نماز پدر و مادر

نماز و ادعیه مستحبی را هروقت دلتان خواست میتوانید بخوانید و ثواب خودش را هم دارد اما همانطور که خودتان میدانید، برخی ادعیه و نمازهای مستحبی اگر در وقت خاصی خوانده شوند؛ اثرات آن بیشتر از سایر اوقات است.

در مورد وقت نماز والدین هم همینگونه است. شما هرجا و هروقت که فرصت داشتید این نماز را بخوانید اما نظر مشهور این است که بهترین زمان برای خواندن نماز والدین، شب جمعه و بین نماز مغرب و عشاء میباشد.

همچنین خواندن این نماز در اماکن مقدس مانند حرم ائمه معصومین علیهم السلام، حرم امامزادگان، مساجد و… یقینا ثواب بیشتری دارد.

امیدواریم به پرسشهای شما در زمینه نماز والدین پاسخ مفید داده باشیم؛ در آخر این مقاله از خدا بخواهیم پدر و مادر همه ما و شما را بیامرزد!