ملاک تمایز موسیقی حلال و حرام از یکدیگر

هر صدایی را که انسان در طبیعت می شنود ، مثل صدای آواز پرنده ها ، پیچیدن صدای وزش باد در میان شاخ و برگ درختان ، صدای آبشار و غیره ، هر کدام در حقیقت نوعی موسیقی به شمار می آیند.

موسیقی های مصنوعی و ساخت دست بشر نیز همچون صدای سازهای مختلف مانند گیتار، ویلون، سنتور ، پیانو و … می باشند که هر کدام صدا و آهنگ خاص خود را دارند.

دین اسلام مخالف شنیدن و گوش دادن به برخی از انواع موسیقی می باشد و موسیقی غنا از نظر اسلام حرام به حساب می آید

و این نوع موسیقی دسته بندی خاصی ندارد و هر شکل از موسیقی کلاسیک ، غیر کلاسیک و حتی برخی مداحی ها نیز می توانند در دسته موسیقی غنایی (لهو و لعب) قرار بگیرند و در نتیجه مشمول دستور شرعی موسیقی غنا گردند.

برای آگاهی از نحوه تشخیص دادن موسیقی حلال از حرام و همچنین آشنایی با احکام کلی و جزئی در خصوص با یادگیری و یا گوش سپردن به انواع موسیقی و خرید و فروش آلات موسیقی می توانید در این مطلب با ما همراه باشید.

موسیقی حلال و حرام

در خصوص حلال و حرام انواع موسیقی فتواها و استفتائات متفاوتی وجود دارد.

در جواب این سؤال که وجه تمایز میان موسیقی حلال و حرام چیست ، پاسخ های مراجع عظام را در ادامه بخوانید.

آیت الله خامنه ای در این باره و در خصوص وجه تمایز موسیقی های حلال از حرام این چنین می فرمایند:

هر موسیقی که به نظر عرف، موسیقی لهوی مضل عن سبیل الله که مناسب با مجالس عیش و طرب باشد موسیقی حرام به شمار می رود و فرقی هم ندارد که نوع آن موسیقی کلاسیک باشد یا غیر کلاسیک.

تشخیص و تمیز این موضوع نیز موکول به نظر عرفی مکلف است و اگر موسیقی به این شکل نباشد به خودی خود مشکلی ندارد.

در پاسخ به این سؤال که شنیدن موسیقی هایی که از رسانه های اسلامی پخش می شوند و از آنها به نام موسیقی مجاز یاد می شود چه حکمی دارد ، رهبری در این رابطه نیز پاسخ می دهد که:

مجوز گوش دادن به انواع موسیقی ها به تشخیص و تمیز خود شخص مکلف است اگر شخص، خودش تشخیص دهد آهنگی که پخش می شود شامل موسیقی لهوی مضل عن سبیل الله و همچنین مطالب باطل نیست ، گوش دادن به ان اشکال ندارد.

ضمنا مجوز پخش از رسانه های اسلامی یا هر موسسه ی دیگر نمی تواند به تنهایی دلیلی بر شرعی بودن آن ابزار و یا موسیقی باشد.

وجه تمایز موسیقی حلال و حرام در قرآن و روایات

بر خلاف آن چه که بسیاری مردم تصور می کنند و بر این باورند که دین اسلام با هنر ، زیبایی ، آواز خواندن ، بروز احساسات و لطافت ذوق مشکل دارد و سازگار نیست و همچنین روح اسلام
و قداست آن را دوری از زیبایی می‌ دانند ، باید بگوییم که اسلام در حقیقت مکتب روح و عواطف و سرچشمه ی احساسات پاک فطری است و قوانین و احکام آن با موسیقی و آهنگ موزون فطرت هماهنگ است.

اگر شعر و آهنگ و موسیقی دارای روح سازندگی و بالندگی باشد و ترسیم کننده ی  احساسات درونی و پسندیده باشد ، می تواند هم برای هنرمند و هم برای جامعه پیام داشته باشد.

اما اگر همین موسیقی و هنر که سرشار از لطافت است ، حامل پیام ارزشی نباشد می تواند سر منشأ بطلان و بیهودگی و لهو و لغو و در نهایت انحراف و افسردگی فرد و جامعه باشد.

به همین جهت در دین اسلام و فرهنگ غنی اسلامی بحث آواز و موسیقی و غنا مورد توجه قرار گرفته است  و دارای اهمیتی خاص می باشد..

غنا و موسیقی های حرام آهنگ هایی هستند که در مجالس فسق و فجور و اهل گناه و فساد پخش می شوند، موسیقی هایی که می توانند قوای شهوانی را در یک انسان تحریک کند.

برخی مواقع یک موسیقی هم خودش غنا به حساب می آید و لهو و باطل است و هم محتوای آن حرام است. به این شکل که شعرهای عشقی و فساد انگیز با آهنگ های مطرب خوانده شوند.

گاهی نیز فقط خود آهنگ و موسیقی غنا است ، حتی اگر اشعار پرمحتوا یا آیات قرآن و دعاها و مناجات را به آهنگی بخوانند که مناسب مجالس لهو و گناه باشد حرام می باشد.

در خصوص غنا و موسیقی حرام، در قرآن نیز در برخی آیات به آن پرداخته است و مخالفت خود را با غنا و این نوع موسیقی اعلام کرده است.

بعضی از مفاسد موسیقی های غنا عبارتند از تشویق افراد به فساد اخلاقی ، مجالسی که در آنها لهو و لعب و غنا انجام می گیرد، معمولاً مرکز انواع فسادها هستند و آنچه به این مفاسد دامن میزند همان غنا می باشد.

از دیگر دلایلی که غنا حرام اعلام شده است، غافل شدن از یاد خدا است، تعبیر به لهو که در تفسیر غنا در بعضی از روایات اسلامی آمده است ، اشاره به همین موضوع دارد که غنا انسان را در حدی غرق شهوات می کند که او را از یاد خدا غافل می سازد.

همچنین غنا آثار مخربی بر اعصاب و روان انسان دارد ، غنا و موسیقی های لهو در واقع یکی از مهمترین عوامل در تخدیر اعصاب و روان به شمار می روند.

همچنین آثار مخرب  این نوع موسیقی بر اعصاب می تواند تا حدی پیش برود که موجب جنون فرد شود و همچنین اختلال در عملکرد قلب و فشار خون را نیز در پی دارد. از دیگر تحریکات غیر قابل قبول در بدن انسان نمی توان غافل شد.

حرام بودن غنا و موسیقی های لهو در آیات قرآن و روایات اسلامی به وضوح بیان شده اند. هر چند در قرآن کریم، فقط کلیات این مسایل عنوان شده است و روشن کردن جزییات و همچنین تعیین مصادیق آن بر عهده ی پیامبران و امامان علیهم السلام گذارده شده است.

همچنین مراجع عظام تقلید نیز در زمان غیبت امام معصوم، با توجه به آیات و روایات موجود، احکام مرتبط با هر موضوع را از آنها دریافت و استنباط می کنند.