فیبرواسکن چیست؟

فیبرواسکن شاید تلنگری باشد به ما تا با عوض کردن سبک زندگی خود بیش از پیش به سلامت و تندرستی خود اهمیت دهیم. در دنیای پیشرفته امروزی که تمام تلاش بشر برای رسیدن به رفاه و آسایش می باشد، انسان چنان درگیر کار و استرس است که کمتر فرصت می کند نگاهی در آینه به خود بیندازد و گذر عمر را مشاهده کند. انسان دیگر مثل گذشته نه تنها برای لذت بردن از صرف غذا در کنار خانواده وقت ندارند که در بسیاری موارد به کمیت و کیفیت سبد غذایی خود نیز توجه کافی نمی کند در حالی که رابطه نزدیکی بین آنچه می خوریم و بروز بسیاری از بیماری ها وجود دارد. در این میان کبد به عنوان یک غده داخلی مهم که نقش مهمی در بدن انسان ایفا می کند نیز از پیامدهای این سبک زندگی در امان نمانده است. کم تحرکی، مصرف سیگار و الکل و چاقی ناشی از مصرف فست فودها و غذاهای با کربوهیدرات بالا سبب افزایش بیماری های کبدی نظیر فیبروز و سیروز شده است.

فیبرواسکن و تشخیص بیماری های کبد

از آنجایی که در زندگی های جدید شهروندان فرصت کمتری برای چکاب بدنشان انجام می دهند از ابتلا به بسیاری از امراض تا لحظاتی که دیگر برای درمان دیر شده خبر ندارند. بسیاری از ما تنها در صورتیکه بیماری ما را زمینگیر کرد از روی اجبار سراغ دکتر و آزمایشات می رویم در حالیکه مدت ها قبل بیماری در ما ریشه دوانده بوده است.

از بیماری هایی که در این سالها شهروندان در کشورهای مختلف به ویژه ایران را درگیر خود کرده بیماری های کبدی مانند فیبروز و سیروز کبدی می باشد. مهمترین دلیل این بیماری ها هپاتیت ویروسی B و C می باشد. این بیماری ها زمانی به وجود می آیند که ذرات چربی در کبد انباشه شوند.

عوامل موثر در بروز بیماری های کبد

علاوه بر عامل بالا عوامل دیگری چون “کافئین موجود در سیگار و قلیان، مصرف بیش از حد کربوهیدرات ها، افزودنی ها مواد غذایی،داروی ضدبارداری و برخی سموم” نیز در ابتلا به بیماری های کبدی نقش دارند.

باید گفت فیبرواسکن روشی است برای اندازه گیری مقدار چربی موجود در کبد که ضایعات کبدی ناشی از ابتلا به کبد چرب، هپاتیت نوع B و C و چند مورد دیگر را تشخیص می دهد.

در این  تست شدت فیبروز و سیروز مشخص می شود. این روش جایگزین روش قدیمی بیوبسی شده است. در این تست علاوه بر سنجش سفتی کبد میزان چربی موجود در سلول های کبد(استئاتوز) نیز اندازه گیر می شود. فیبرواسکن یک آزمایش بسیار ساده و غیر تهاجمی است که فقط چند دقیقه طول می کشد. دستگاه استفاده شده در این تست با استفاده از امواج اولتراسوئد میزان سختی کبد را می سنجد.

حالت بدن در فیبرواسکن  

در این تست باید به پشت بخوابید و دست راست خود را زیر سر قرار دهید، در این هنگام امواج از انتهای یک پروب اولتراسوئد به کبد ارسال شده میزان چربی و سفتی کبد اندازه گیری می شود.

اهمیت کبد

بحث مهم دیگر در فیبرواسکن شناختن اهمیت نقش کبد در حفظ سلامتی بدن است: کبد به عنوان بزرگترین غده داخلی بدن در حدود ۱ تا ۱٫۵ کیلو وزن دارد و در قسمت بالایی راست شکم در زیر قفسه سینه قرار دارد. در حدود ۱۵۰۰سی سی خون در دقیقه از کبد عبور می کند. کبد چنان عضو مهمی است که بدون آن انسان بیش از ۲۴ ساعت نمی تواند زنده بماند. “دفع سموم بدن، تولید پروتئین های ضروری، سوخت و ساز چربی، تنظیم مصرف قند خون و تولید برخی هورمون های حیاتی” از وظایف مهم کبد می باشد.

به عبارت دیگر کبد درست ماند یک کارخانه شیمیای است که مواد را تولید، تغییر، انبار و دفع می کند. کبد علاوه بر تهیه مواد لازم برای سلول های بدن سموم را نیز از بدن دفع می نماید.

فیبرواسکن جدید و غیرتهاجمی

قبل از توضیحات بیشتر در مورد فیبرواسکن باید گفت در گذشته برای سنجش میزان سختی کبد از شیوه ای به نام بیوپسی استفاده می شد. این شیوه قدیمی چون تهاجمی بود امکان داشت به بدن آسیب وارد  کند. در این روش از کبد نمونه برداری شده و سپس در آزمایشگاه پاتالوژی مورد بررسی قرار می گیرد. آزمایشات انعقادی و هموگلبین قبل از بیوپسی باید انجام شوند.

امروزه دیگر روش بیوپسی به جز در مواقع ضروری دیگر کاربردی نداد و فیبرواسکن جای آن را گرفته است.

نقاط مثبت فیبرواسکن

حال که فیبرواسکن ما را به ایجا کشاند باید گفت این تست به عنوان یک روش مدرن در سنجش میزان سفتی کبد و  اندازه گیری مقدار چربی در سلول های کبد در مقایسه با روش های قدیمی چون بیوپسی دارای چندین مزیت به صورت زیر می باشد:

“یک تست غیرفعال است که می توان در نقطه مراقبت انجام داد، هیچ دردی ندارد و نیاز به آرام سازی احساس نمی شود، فقط هفت دقیقه طول می کشد، در مقایسه با شیوه قبلی بیوپسی بسیار ارزان تر است و در نهایت اینکه هیچ  عارضه ای در پی ندارد.”

جواب فیبرواسکن

همان طور که در فیبرواسکن گفته شد این تست روشی مدرن و کم هزینه برای تعیین مقدار سفتی کبد می باشد. پس از انجام آزمایش که معمولا به همراه آزمایشات دیگر چون سونوگرافی و آزمایش خون صورت می گیرد. پس از اتمام آزمایش نتیجه توسط متخصصین مورد ارزیابی قرار می گیرد. در تفسیر جواب این تست از واحدی به نام کیلو پاسکال استفاده می شود که می تواند از ۲ تا ۷۵ تغییر کند. مقدار نرمال کیلوپاسکان بین ۲ تا ۷ می باشد که در آن ۵٫۳ حد نرمال و بهترین مقدار به شمار می رود.

دستگاه فیبرواسکن چگونه کار می کند

همان طور که گفته شد دستگاه فیبرواسکن با استفاده از امواج لرزشی ماورای صوت مقدار سختی کبد را اندازه گیری می کند. یک موج ۵۰ هرتزی که توسط یک موج ساز نصب شده بر نوک یک اهرم تولید می شود، از فضای دنده کنار کبد وارد کبد می شود. سرعت انتقال موج بر حسب متر بر ثانیه اندازه گیری می گردد.

حال که سئوال فیبرواسکن کار را به اینجا کشانده بد نیست بگوییم این تست به عنوان یک روش تازه و مدرن برای سنجش سفتی کبد امروزه در بسیاری از کشورهای جهان مورد استفاده می گردد. استفاده از این شیوه اگرچه هزینه بالایی ندارد اما بهتر است با انتخاب یک برنامه غذایی مناسب و ورزش کردن از ابتلا به بیماری های کبد دور باشیم.

.