سفیدی ماه از چیست؟ چرا ماه می درخشد و نور آن از کجاست؟

منظور از سفیدی ماه چیست؟ تا چه اندازه از آن اطلاع داریم؟ در این مقاله ازسرویس اطلس پلاس سعی میشود به بررسی این ویژگی از نزدیکترین همسایه خودمان (ماه) در منظومه شمسی بپردازیم.

کره ماه تنها قمر طبیعی زمین محسوب می شود که قطرش یک چهارم قطر زمین می باشد. ماه یک کره  سرد و خشک است و از سنگ پوشیده شده است. عاری از علایم آب و حیات است و به دلیل اینکه جاذبه ضعیفی دارد قادر به نگهداری ذرات گاز در اطراف خود نیست ، فاقد جو است.

بر روی سطح ماه لکه های تاریک و روشنی دیده میشود که این لکه های روشن ماه در واقع کوهستان های بلند مانندی هستند که این سرزمین های مرتفع را ترا که واژه ای لاتین است به معنی زمین یا خشکی می نامند.

البته این پستی و بلندی ها درواقع بخشی از همان پوسته اصلی ماه هستند. بعدها پوسته ماه بر اثر برخورد سیارک ها، شهاب سنگ ها و ستاره های دنباله دار صدمه دیده و فرورفتگی هایی در آن پدید آمده است.

گدازه آتشفشانی در بعضی از این (فرورفتگی) گودالهای بزرگ تراوش کرده و باعث تشکیل دریا (ماریا) در سطح ماه شده است. منطقه ماریا نسبت به مناطق دیگر جوان تر است.

حضور و مجاورت کره ماه در نزدیکی زمین نقش عمده‌ای در شکل گیری حیات در سیاره زمین ایفا می‌کند. نیروی گرانش ماه، زمین را روی محور خودش مستحکم می‌کند و موجب پایداری شرایط جوی آن می‌شود.

علت سفیدی ماه

 با این که ماه درخشان ترین جسم در تاریکی شب است، همانند زمین و باقی سیاره ها از خود نور ندارد. نور سفیدی ماه در اصل همان نور خورشید است که از سطح ماه بازتابیده میشود که شب‌های زمین را کمی روشن می‌کند.

نور خورشید به خودی خود سفید رنگ است. اما چرا آن را زرد می بینیم؟ علت رنگ زرد آن، شکستن نور با طول موجهای مختلف طیف مرئی در جو زمین است.

رنگ ماه از هنگام طلوع تا زمانی که به بالاترین نقطه در آسمان می رسد تغییر می کند. درموقع طلوع از نارنجی میل به قرمز تا نارنجی مایل به زرد و… تا زمانی که به سمت الراس می رسد به سفید گرایش پیدا می کند.

سطح ماه تنها حدود ۱۱ درصد نور تابیده شده توسط خورشید را بازتاب می دهد که این موضوع به دلیل طبیعت سنگ و خاکی است که سطح کره‌ی ماه را تشکیل می‌دهند. از طرف دیگر زمین منعکس کننده‌ی خوب نور خورشید است.

گاهی اوقات که سفیدی ماه را یک هلال باریک و روشن می بینیم، ما می‌توانیم طرف تاریک ماه را به طور ضعیف و به وسیله‌ی نوری که از زمین به آن انعکاس داده می‌شود را ببینیم. این حالت به عنوان مهتاب زمین یا زمین تاب شناخته شده است.

 برخورد نور خورشید به ماه باعث می شود که نور بازتابیده شده قرمزتر از نور خورشید باشد، اما ما آن را با چشمهایمان نمی توانیم ببینیم، زیرا به وسیله دیگر رنگ های موجود در نور ماه محو میشود و باعث می شود درخشش ماه را بصورت تابش سفید نقره ای مشاهده کنیم.

برخلاف تصور عموم مردم از سفیدی ماه باید بگوییم ماه در واقع جسمی سیاه رنگ است. ماه، نور خود را از خورشید دریافت می کند و آن را بازتاب می دهد که به این بازتاب نور مهتاب گفته میشود.

قابل ذکر است که ماه کامل در مقایسه با خورشید از نور کمتری برخوردار است تا جایی که آن را ۴۰۰ هزار برابر کمتر از نور خورشید تخمین زده‌اند.

ساختار تشکیل دهنده شبکیه چشم انسان دارای دو نوع گیرنده بینایی است. گیرنده های میله ای و مخروطی که هر یک بر حسب میزان حساسیت رنگیزه های بینایی اش در برابر نور، پرتو های نور را دریافت می کند. در حقیقت سفیدی ماه ناشی از این ساختار می شود. گیرنده های مخروطی به طور کلی نقش مهمتری در انجام وظایف بینایی داشته و بهتر از گیرنده های میله ای عمل می‌کنند.

اما با توجه به اینکه گیرنده های مخروطی تنها گیرنده هایی هستند که رنگ نور را حس می کنند و تشخیص می دهند وبرای فعال شدنشان نیاز به شدت های نوری بیشتری دارند، روشنایی ماه به اندازه ای است که گیرنده های میله ای شبکیه چشم تحریک وفعال می شوند.از این رو ماه به رنگ خاکستری روشن(مایل به سفید) در آسمان سیاه شب دیده می شود.

از طرفی هنگامی که ماه در مدارش از افق بالاتر می رود هرچه قدر که ماه از افق دورتر شود نورش مسیر کوتاه تری را در اتمسفر طی می کند.

از این رو طیف های کمتری از نورش حذف می شود بنابراین رنگ نارنجی به زرد متمایل می شود و رنگ زرد هم کمتر و کمتر می شود و رنگ پریده تر تا وقتی به نزدیکی های سمت الراس رسید به سفید متمایل می شود ( کمترین طیف های نور حذف می شوند ) و سفید دیده می شود.

این موضوع سفیدی ماه به ارتفاع ،تمیزی و شفافیت ماه نیز بستگی دارد. بدین صورت که هرچه ماه ارتفاع بیشتری داشته باشد و هوا نیز تمیزتر و صاف ترباشد بیشتر به رنگ سفید در می آید. بنابراین رنگ سفید کامل پدیده ای معمول نیست.

با وجود اینکه دراین مقاله به بررسی سفیدی ماه پرداخته ایم اما بد نیست بدانیم که ماه زمانی که در نزدیکی افق است یا زمانیکه ذرات غبار در آسمان زیاد هستند می تواند به رنگ نارنجی دیده شود.

این موقعیت ها شرایط  را برای رسیدن امواج نوری به سطح زمین سخت تر می کنند .نور مرئی ماه ترکیبی از رنگهای مختلف شامل قرمز، نارنجی، زرد، آبی، سبز و بنفش می باشد که ترکیب آن ها به رنگ سفید دیده می شود.

در کنار عوامل یاد شده باید یادآور شد که بعضی از رنگ ها (آبی، سبز و بنفش) در برخورد با ذرات هوا به دلیل کوتاه بودن طول موجشان منحرف شده و اصطلاحا انکسار می یابند. به زبان ساده این طول موج ها نمی توانند به دلیل کوتاه بودن طول موجشان از داخل ذرات هوا وآلودگی ها به سلامتی رد شده و به  سطح زمین برسند و تنها طول موج های بزرگتر مثل قرمز، نارنجی و زرد در این میان موفق هستند.

در این مقاله سعی شد در رابطه با سفیدی ماه توضیحات کاملی را ارائه دهیم لذا امیدواریم مطالب مورد استفاده شما همراهان گرامی قرار گیرد.