روغن هیدرولیک در خودرو چه کاربردی دارد؟

روغن هیدرولیک همان طور که نامش نشان می دهد به فرمان هیدرولیک در خودروهای پیشرفته مربوط می شود. فرمان خودروهای مدرن و نیمه مدرن در مقایسه با ماشین های قدیمی مثل پیکان از یک منبع انرژی برای کمک به راننده هنگام دور زدن استفاده می کند. این منبع انرژی سبب می شود برخلاف فرمان های سفت در خودروهای قدیمی، فرمان های هیدرولیک به راحتی و با وارد کردن نیروی کمی از سوی راننده بچرخد و چرخ های خودرو به آسانی به چپ و راست حرکت کند. وقتی راننده غربیلک فرمان را می چرخاند، روغن به وسیله پمپ هیدرولیک تحت فشار به فرمان خودرو منتقل می شود.

روغن هیدرولیک چیست؟

روغن هیدرولیک مانند روغن های دیگر از ترکیب روغن پایه و برخی از افزودنی ها به دست می آید، نوع روغن پایه و مواد افزودنی کاربردهای مختلف این روغن را مشخص می  کند. این نوع روغن از روغن های پر مصرف صنعتی به شمار می رود که تنوع زیادی دارد. این روغن حساسیت زیادی به آلودگی دارد و در مواجه با آلودگی ها ویژگی های فیزیکی وشیمیایی آن تغییر می کند.

وظیفه روغن هیدرولیک

همان طور که گفته شد روغن هیدرولیک در فرمان های هیدرولیک خودروهای پیشرفته استفاده می شود تا عمل چرخاندن فرمان را برای راننده آسان کند. این روغن وظیفه انتقال انرژی را در یک سیستم ایفا می کند. به طور کلی می توان گفت این نوع روغن سبب روان کاری فرمان، انتقال نیرو، کاهش اصطکاک و سایش، محافظت در برابر زنگ زدگی و سازگاری با دیگر اجزای سیستم می گردد.

انواع روغن هیدرولیک

در سیستم های هیدرولیک مهم ترین بخش روغن آن می باشد که بدون آن کل سیستم از کار می افتد. این روغن نوعی سیال است که سایر قطعات سیستم هیدرولیکی را به حرکت در می آورد. برای انتقال قدرت دو عامل فشار و جریان در این روغن صنعتی نقش مهمی دارند. بسیاری تصور می کنند که این روغنها مخصوص فرمان های هیدرولیکی در خود روهای امروزی است. در حالیکه از این روغن در جرثقیل ها، جک ها و پمپ ها و هر موردی که برای حرکت کردن نیاز به قدرت فراوان دارد مورد استفاده قرار می گیرد. این روغ به طور  کلی به دو دسته سنتتیک و نفتی تقسیم می شود.

 چه موقع باید روغن را عوض کنیم

بسیاری گمان می کنند که مانند روغن موتورهای معمولی زمان و کیلومتر کارکرد مشخصی دارد و باید پس از طی کردن کیلومتر مشخص آن را تعویض کرد. این روغن ها انواع گوناگونی دارد که همه آنها زمان کارکرد یکسانی ندارد و زمان تعویض آنها با یکدیگر فرق می کند. این روغن صنعتی دارای افزودنی هایی هستند که از تجهیزات هیدرولیک در برابر خوردگی و اصطکاک محافظت می کند. براساس نظر کارشناسان خودرو بهتر است هر ۱۲۰ هزار کیلومتر روغن هیدرولیکی فرمان را عوض کنیم. به طور کلی عوامل مختلفی چون : مقدار ویسکوزینه، درجه حرارت عملکرد، نوع سیستم هیدرولیک، مقاومت لایه های روغن، مقاومت در برابر اکسیده شدن و مقاومت لایه های روغن در  درست کار کردن سیستم هیدرولیک نقش دارند.

به طور کلی در مورد این روغن باید گفت که همان کار روغن ترمز در موتور را برای فرمان انجام می دهد.  هرگاه مشاهده کردید که رنگ ظاهری روغن تیره شده، بوی سوختگی استشمام می شود، روغن کف کرده است، مقدار گرانروی روغن بالا رفته و سطح روغن پایین آمده است در تعویض روغن خودرو خود درنگ نکنید چون رانندگی با موتر بدون این روغن صنعتی خطرناک می باشد.

اجزاء فرمان های هیدرولیک

همان طور که گفته شد در سیستم های هیدرولیک نقش مهمی ایفا می کند. سیستم فرمان هیدرولیکی از بخش های «۱٫ یک چرخ دنده و یک پنیون که به چرخ های جلو متصل است ۲٫ یک پنیون و یک پیستون داخل پنیون» تشکیل شده است. روغنی که توسط پمپ هیدرولیک فرمان فشرده شده پیستون داخل پنیون را می چرخاند و بدین ترتیب غربیلک فرمان نیز به چرخش در می آید. یک راننده حرفه ای همواره سطح روغن هیدرولیک خودرو خود را چک می کند و در صورتیکه روغن کم کرده باشد روی آن روغن می ریزد. در صورتیکه روغن کم باشد، فرمان سفت می شود و چرخ دنده، پنیون و پمپ هیدرولیک ممکن است آسیب ببیند.

نشانه های کم شدن روغن

کم شدن روغن هیدرولیک در خودروها همانند سایر مشکلات فنی دیگر اغلب با نشانه هایی همراه است. اگر  هنگام چرخاندن فرمان صدایی شبیه صدای غژغژ به گوش می رسد نشانه آن است که سطح روغن هیدرولیک پایین آمده است. مکان مخزن این روغن معمولا نزدیک تسمه هیدرولیک قرار دارد و روی آن برچسبی وجود دارد. این مخزن ممکن است پلاستیکی یا فلزی باشد. محل قرار گرفتن مخزن در بیشتر خودروها شبیه به هم است و تنها در برخی ماشین های مدرن ممکن است مکان مخزن روغن تفاوت کند.

در جه Hot و  Cold در مخزن روغن

یکی از روش های ساده جک کردن سطح روغن هیدرولیک توجه به درجه بندی های روی مخزن روغن می باشد. درجه Hot نشان می دهد که سطح روغن مناسب است و موتور مدتی کار کرده است، درجه Cold  نیز نشان می دهد که سطح روغن زمانیکه که موتور خاموش است مناسب می باشد. البته در برخی موارد شاید به جای این دو کلمه از دو کلمه Max و  Min استفاده شده باشد.

رنگ روغن

این روغن در حالت عادی رنگی شفاف کهربایی مایل به صورتی دارد. در صورتیکه ذرات لاستیکی شلنگ ها یا کاسه نمدها آن را آلوده کرده باشد، روغن به رنگ سیاه یا قهوه ای تبدیل می شود. برای مطمئن شدن از رنگ دقیق روغن از یک دستمال کاغذی استفاده کنید، مقداری روغن را روی دستمال کاغذی بمالید و رنگش را به دقت بررسی کنید.

روغن هیدرولیک همان طور که از نامش پیداست یک روغن صنعتی پر مصرف است که نقش مهمی در حفاظت از دیگر اجزای سیستم هیدرولیک و چرخش آسان فرمان بازی می کند. این روغن رانندگی را برای ما آسان و لذت بخش کرده است!