بهترین ترجمه قرآن کریم کدام است؟ ویژگی های یک ترجمه خوب چیست؟

بهترین ترجمه قرآن دارای چه ویژگی هایی است؟ و روی چه اصل و اساسی می توانیم ترجمه ای را بهترین بدانیم؟ با اطلس پلاس همراه ما باشید تا در این مطلب مروری داشته باشیم به ویژگی های یک ترجمه خوب از قرآن کریم و معرفی بهترین های ترجمه.

ترجمه چیست؟

صحیح این است که قبل از اینکه بخواهیم در مورد ترجمه های موجود قرآن کریم و بهترین آنها سخن بگوییم بدانیم که اصلا ترجمه چیست و ویژگی های یک ترجمه خوب چیست؟

در معنای ترجمه نوشته اند: «ترجمه شامل درک معنای یک متن و سپس تولید متنی برابر با آن در زبانی دیگر است که پیام مشابهی را در آن زبان ارایه می کند.» (یومی سانتیاگو اوچیدا؛ ترجمه – مبانی نظری، سازه ها، انواع، اصول، تعریف)

یک ترجمه خوب و عالی دارای ویژگی هایی است که در متون آموزشی و تخصصی به تفصیل در مورد آنها سخن رفته است اما استانداردهای کلی برای یک ترجمه خوب و روان به شرح زیر است:

الف) همسانی متن ترجمه شده با متن زبان اصل؛ واضح است که برای این ویژگی تسلط مترجم به زبان مبدأ و اصلی و سپس توانایی او جهت خواندن و درک مطلب از اولویت ها به شمار می رود.

ب) برای داشتن یک ترجمه خوب استفاده از واژگانی که معنای آشکار و دقیق دارند جزو اصول اولیه است.

ج) بهترین ترجمه ترجمه ای است که در زبان مقصد، دارای اشکال های نگارشی و دستوری نباشد و به شیوایی و روانی ترجمه آسیب نرساند.

د) وفاداری به متن اصلی، به این معنا که چیزی از مفاهیم موجود در متن اصلی، کم نشود و چیزی نیز به آن اضافه نشده باشد

ه) یکپارچگی و پیوستگی متن از نظر معادل های واژگان و آیین نگارش

و) شیوایی متن، در واقع می توان گفت متنی شیواست که معنای قطعی آن در کمترین زمان ممکن به خواننده منتقل شود. اگر خواننده برای درک ترجمه به دردسر افتد، آن ترجمه “َشیوایی” ندارد.

ز) تناسب با متن اصلی، به این معنا که یک متن ادبی یا کهن را نمی توان با ادبیات مدرن ترجمه کرد و صحیح نیست که یک متن علمی را با سبک ادبیات کلاسیک ترجمه نمود. اینطور می توان گفت که سبک نگارش، واژه گزینی و ادبیاتی که در یک ترجمه به کار می ررود نقش تعیین کننده ای در تناسب داشتن یا نداشتن با هدف است از این باید بدانیم که یک ترجمه اگر همه موارد یاد شده در بالا را دارا باشد اما تناسبی با متن اصلی نداشته نباشد ترجمه خوبی نیست .

معرفی بهترین ترجمه قرآن

گفته می شود که میان ترجمه های موجود از قرآن کریم تفاوت زیادی به چشم نمی خورد هرچند که سبک ترجمه ها مختلف است و مترجم با سبک و رویکرد خاصی به سراغ ترجمه قرآن کریم رفته است و این تفاوت در سبک منجر به ارائه ترجمه های متفاوتی شده است ولی باز هم در ترجمه ها تفاوت زیادی دیده نمی شود. با همه اینها در ادامه مطلب به معرفی دو ترجمه برتر از قرآن کریم می پردازیم:

ترجمه محمد مهدی فولادوند

محمد مهدی فولادوند فارغ التحصیل دانشگاه سوربن پاریس در رشته ادبیات، هنر، فلسفه و زبانشناسی عربی است، ایشان مترجمی ورزیده، زبانشناسی کاردان و شاعری چیره دست می باشند که ترجمه های ایشان از قرآن کریم ، نهج البلاغه و صحیفه سجادیه شهرت فراوان دارد؛ همچنین در کارنامه فعالیت های ایشان ترجمه ی آثار دیگری، همچون “مادام بواری”، اثر گوستاو فلوبر نیز به چشم می خورد و نیز او دیوان شعری به زبان فرانسوی نوشته است.

ترجمه قرآن کریم از ایشان در سال ۱۳۷۳ با ویرایش محمد رضا انصاری و سید مهدی برهانی چاپ ونشر یافته است. این ترجمه را می توان بهترین ترجمه قرآن کریم دانست، از ویژگی های ترجمه ایشان می توان گفت که این ترجمه به فارسی امروزی و ساده و بسیار سر راست و بدون سبک و گرایش خاص و افراط می باشد به این معنا که نه فارسی گرایی مفرط دارد و نه عرب گرایی. همچنین مهمترین ویژگی این اثر دقت و ظرافت بی نظیر مترجم در مطابقت ترجمه با متن قرآن است.

استاد فولادوند در این ترجمه توضیحاتی را که نیاز بوده داخل دو قلاب قرار داده و روشی را که برای ترجمه برگزیده میانه ای از ترجمه تحت اللفظی و ترجمه محتوایی می باشد به این صورت که دقت و مطابقت ترجمه با اصل آیه و خوشخوان بودن و روان بودن ترجمه هیچ کدام فدای دیگری نشده است.

این ترجمه از قرآن کریم را بدون اغراق می توان یکی از دقیق ترین و شیواترین ترجمه های معاصر دانست چنانچه آقایان ملکیان و مهدوی راد و خرمشاهی و خانی در موخره ترجمه، این اثر را از لحاظ صحت و امانت و به کارگیری معادلهای مصطلح فارسی و نیز روان بودن و شیوایی، بهترین ترجمه قرآن در میان ترجمه های منتشر شده ۵۰ سال اخیر دانسته اند.

ترجمه عبدالحمید آیتی

استاد عبدالحمید آیتی متولد سال ۱۳۰۵ می باشند که علاوه بر تحصیلات مقدماتی حوزوی، مدرک کارشناسی از دانشکده ا لهیات و معارف دانشگاه تهران را نیز دارا می باشند همچنین ایشان از برجسته ترین مترجمان و ادبای امروز ایران و عضو فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی می باشند. بی شک این ترجمه نیز می تواند جزو بهترین ترجمه قرآن دانست.

ترجمه استاد آیتی از قرآن کریم در سال ۱۳۶۷ به چاپ رسید که با استقبال و توجه زیادی در عرصه ترجمه مواجه شد. بسیاری از ترجمه پژوهان این اثر را دارای ارزش ادبی فراوانی می دانند. از ویژگی های خاص این ترجمه می توان به سلامت و ا ستحکام حمله بندی ها، و همچنین پرهیز از سره نویسی فارسی و در مقابل اجتتناب از عرب گرایی افراطی و نیز دور بودن از هرگونه زوائد اشاره کرد.

یکی از دیگر از ویژگی های منحصر بفرد این ترجمه گزینش معادل های زیبا برای کلمات قرآن کریم یاد شده است. این ترجمه به جهت اهمیت و ارزش بالایی که دارد سبب شده است که مقالات متعددی در نقد آن به رشته تحریر در آید و از لحاظ ساختار نحوی و صرفی عبارات و واژه گزینی ها و عدول از قرائت مشهور و نیز میزان دخالت عنصر تفسیر مورد بررسی های متعدد قرار گیرد. البته اشکالاتی نیز بر این ترجمه گرفته شده است که در مقابل ارزش باالای این اثر از آنها می توان چشم پوشید.