اولین زائر کربلا کیست؟ جابر ابن عبدالله انصاری و عطیه عوفی را بهتر بشناسید

اولین زائر کربلا چه کسانی بودند؟ شاید شما هم این سوال را از خودتان پرسیده باشید که نخستین زائر قبر مطهر امام حسین علیه السلام چه کسی بوده است. در این مطلب به این پرسش جواب خواهیم داد. با ماه همراه ابشید.

شرایط سخت اولین زائر کربلا

قبل از اینکه بگوییم اولین زائر کربلا که بود خوب است این نکته را عرض کنیم که هنگامی که امام حسین علیه السلام و اصحاب یاران با وفای ایشان در دهم ماه محرم سال ۶۱ هجری به شهادت رسید، به دلیل جو حاکم بر آن زمانه، ایشان زائرین چدانی نداشتند. حتما بارها شنیده اید که جسم مطهر ابی عبدالله علیه السلام و شهدای بزرگوار کربلا سه شبانه روز در سرزمین کربلا افتاده بود و حتی مردان قبیله بنی اسد به ترس به دف این بدن های مطهر پرداختند.

پس اگر امروز می بینیم که الحمدلله در همه اوقات سال و مخصوصا در اربعین میلیون ها زائر به سوی حرم مطهر امام حسین و حضرت ابوالفضل علیهما السلام می روند باید توجه داشت که سنت زیارت امام حسین علیه السلام در چه جو خفقان و خطرناکی به راه افتاده و در طول زمان های متوالی به ما رسیده است.

اولین زائر کربلا که بود؟

بر اساس گزارشات تاریخی، «جابر ابن عبدالله انصاری» به همراه «عطیه عوفی» اولین زائر کربلا بودند که چهل روز پس از شهادت امام حسین علیه السلام یعنی در روز اربعین حسینی سال ۶۱ هجری، فبور مطهر ابی عبدالله علیه السلام و شهدای کربلا را زیارت کردند.

جابر این عبدالله انصاری که از صحابیان بزرگ پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم می باشد به همراه عطیه نخستین افرادی است که سنت زیارت اربعین را در میان تشیع پایه گذاری کرد و اولین زائر کربلا هستند. در اولین اربعین امام حسین علیه السلام، این دو نفر بر سر قبور مطهر شهدای کربلا حاضر شده و به عزاداری و نوحه سرایی پرداختند و اکنون میلیون ها انسان آزاده؛ اعم از شیعه، سنی، مسیحی و بسیاری از ادیان دیگر در روز اربعین به سوی کربلا حرکت کرده و از مقام بلند امام حسین علیه السلام و شهدای بزرگوار کربلا و راه آنها تجلیل کرده و با آنها تجدید پیمان می نمایند.

در واقع، هر جا نامی از زیارت اربعین برده می شود، نام این دو نفر نیز به عنوان اولین زائر کربلا برده می شود و نام آنها با این حماسه بزرگ اربعین حسینی علیه السلام گره خورده است.

جابر ابن عبدالله انصاری و عطیه، اولین زائران کربلا هنگام ورود به سرزمین کربلا در فرات غسل کردند و خود را معطر و خوشبو نمودند. سپس آهسته آهسته و با قدم هایی کوچک به سوی قبر مطهر امام حسین السلام رفتند. جابر به عنوان اولین زائر کربلا با کمک و راهنمایی همراه خود عطیه به محل دفن سیدالشهدا علیه السلام رسید و با حالتی حزن اندوه با امام خود سخن گفت.

وی به ابی عبدالله علیه السلام عرض کرد: « حَبیبٌ لا یُجیبُ حَبیبَهُ. ثُمَّ قال: وأنّى لَکَ بِالجَوابِ وقَد شُحِطَت أوداجُکَ عَلى أثباجِک، وفُرِّقَ بَینَ بَدَنِکَ ورَأسِک»، « دوست پاسخ دوست را نمى‌دهد ؟! سپس گفت: چگونه پاسخ دهى در حالى که خون رگ هایت را بر میان شانه ها و پشتت ریختند و میان سر و پیکرت جدایى انداختند؟» ( منبع: بشاره المصطفى عماد الدین طبری: ص ٧۴ ، بحار الأنوار مجلسی: ج ۶٨ ص ١٣٠ ح ۶٢ ؛ مقتل الحسین للخوارزمی : ج ٢ ص ١۶٧ نحوه. )

در ادامه به معرفی شخصیت این دو نفر به عنوان اولین زائر کربلا می پردازیم. با ما همراه باشید.

جابر ابن عبدالله انصاری، نخستین زائر کربلا که بود؟

جابر ابن عبدالله انصاری یکی از اصحاب بزرگوار رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم می باشد. وی همچنین پنج امام معصوم را نیز درک کرده است. یکی از ویژگی های جالب جابر این است که وی سلام رسول خدا را به فرزند برومندش امام باقر علیه السلام رسانیده است.

جابر ابن عبدالله انصاری به عنوان اولین زائر کربلا سابقه بسیار درخشانی در اسلام دارد. پدر بزرگوار او قبل از هجرت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به مدینه مسلمان شد و در عقبه دوم در سال ۱۳ بعثت به پیامبر عظیم الشان اسلام بیعت نمود و در جنگ احد نیز به شهادت رسید. جابر نیز به همراه پدر با رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم بیعت کرده است.

رابطه میان رسول خدا و اهل بیت علیهم السلام با جابر ابن عبدالله انصاری هماره بر پایه محبت استوار بوده است و رسول خدا به او بشارت داده که عمری طولانی خواهد داشت.

اولین زائر کربلا در اوخخر عمر نابینا شده بود و بنا بر قول صحیح تر بعد از سال ۷۴ هجری در مدینه درگذشته است.

عطیه عوفی کیست؟

عطیه ابن سعد بن جناده عوفی به عنوان اولین زائر کربلا و همراه جابر ابن عبدالله انصاری، یکی از تابعین محسوب می شود و از شیعیان امیرالمومنین علی علیه السلام می باشد. نقل است که پس از ولادت او، پدرش او را به نزد امیرالمومنین علیه السلام آورد تا ایشن نامی برای او بگذارند. امام علی علیه السلام فرمودند: «هذا عَطیّهُ الله»، «این موهبت و هدیه خداست». پس از آن، نام او را «عطیه» نهادند.

وی فردی عالم و فقیه و مفسر قرآن کریم بود و آثاری در تفسیر قرآن کریم از او مانده است. عطیه یکی از شاگران ابن عباس بوده و بنا بر گفته خود او، سه دوره تفسیر قرآن کریم را نزد او آموخته است. ایشان در زمان خلافت امام علی علیه السلام متولد شده و در سال ۱۱۱ قمری در کوفه رحلت کرده است.

عطیه عوفی به دلیل خودداری از ناسزا گویی به امیرالمومنین علیه السلام، از حجاج ابن یوسف تازیانه خورده است. عطیه عوفی همچنین در قیام مختار شرکت داشت.

سخن آخر

همانطور که در آغاز گفته شد، سنت زیارت اربعین توسط این دو نفر که اولین زائر کربلا بودند پایه گذاشته شد و هم اکنون میلیون ها نفر در روز اربعین قبر مطهر امام حسین علیه السلام، حضرت عباس علیه السلام و دیگر شهدای کربلا را زیارت می کنند. جابر ابن عبدالله انصاری و عطیه عوفی اولین زائران امام حسین علیه السلام می باشند که در روز اربعین قبور مطهر شهدای کربلا را زیارت نمودند.