احکام کفن میت [لیست کامل واجبات و مستحبات کفن میت]

هر مسلمانی باید با احکام کفن میت آشنا باشد. این مسئله ای است که خوب یا بد هر کسی روزی با آن روبرو می‌شود. به همین سبب در این مقاله از اطلس پلاس احکام کفن میت را بررسی می‌کنیم.

احکام کفن میت

بر اساس فتاوای مراجع عظام تقلید درباره احکام کفن میت قطعات واجب کفن میت از سه پارچه اصلی مخصوص کفن تشکیل می‌شود. این سه پارچه «عبارتند از لنگ یا مئزر که باید از ناف تا زانو را بپوشاند و افضل آن است که از صدر (سینه) تا قدم را بپوشاند»، «پیراهن یا قمیص که باید از سر شانه تا نصف ساق پا را بپوشاند و افضل آن است که تا قدم را فرا گیرد» و «سرتاسری (آزار یا لفافه) که باید به اندازه‌ای باشد که تمام بدن را بپوشاند و احتیاط آن است که در طول به قدری باشد که بستن دو سر آن ممکن باشد و در عرض یک طرف آن روی طرف دیگر آید.»

حضرت امام خمینی، آیت الله خامنه ای، آیت الله خوئی، آیت الله گلپایگانی، آیت الله فاضل لنکرانی، آیت الله مکارم شیرازی، آیت الله تبریزی، آیت الله وحید خراسانی و آیت الله صافی گلپایگانی معتقدند که احتیاط واجب است سه پارچه واجب کفن به اندازه ای نازک نباشد که بدن‌نما باشد و این مسئله که سه پارچه مجموعاً ساتر باشند بنابر احتیاط واجب کافی نیست.

اما آیت الله بهجت بر این نظر هستند که سه پارچه واجب کفن نمی‌بایست به اندازه ای نازک باشد که بدن‌نما باشد. همچنین آیت الله سیستانی و آیت الله شاهرودی نیز معتقدند احتیاط آن است که هر کدام از سه پارچه واجب کفن به اندازه ای نازک نباشد که بدن‌نما باشد و در صورتی که سه پارچه مجموعاً ساتر باشند کافی‌است.

مستحبات کفن میت

براساس احکام کفن میت مستحبات کفن میت به دو گروه «مستحبات مشترک» و «مستحبات اختصاصی» تقسیم می‌گردد.

مستحبات مشترک کفن میت

لفافه بالای سرتاسری یکی از مستحبات مشترک کفن است که تمام بدن میّت را می‌پوشاند. این لفافه بهتر است بردیمانی باشد. همچنین لفافه سوّمی هم مستحب است، علی‌الخصوص برای زنان.

کمربند یکی دیگر از مستحبات مشترک کفن بر اساس احکام کفن میت است. کمربند پارچه‌ای که میان میت را با آن می‌بندند. این کمربند زیر همه قطعات کفن چسبیده به بدن بسته می‌شود.

ران پیچ هم از مستحبات مشترک کفن است. عرض ران پیچ بهتر است یک وجب یا بیشتر باشد و طول آن به اندازه‌ای باشد که دو ران را بپوشاند.

از دیگر مستحبات مشترک کفن میت بندهای کفن است که دو طرف و میانه کفن بوسیله آن بسته می‌شود.

مستحبات اختصاصی

عمامه از جمله مستحبات اختصاصی برای مردان است که توصیه می‌شود به اندازه‌ای باشد که دور سر میت بپیچند و دو طرف آن را از زیر گردن میت ردّ نمایند و طرف راست را به طرف چپ سینه و طرف چپ را طرف راست سینه اندازند.

چنانچه در احکام کفن میت آمده مقنعه یا روسری از مستحبات اختصاصی برای بانوان است که بجای عمامه بسته می‌شود و از نظر طول و عرض مقداری که سر و موها را بپوشاند کافیست. سینه بند نیز از جمله مستحبات اختصاصی برای بانوان است که روی پستان‌های زن گذاشته می‌شود و دو طرف آن به پشت بسته می‌شود.

دیگر مستحبات کفن

براساس احکام کفن میت مستحب است مقداری پنبه بین پاهای میت گذاشته شود به طوری که عورتین پوشانده شود. همچنین مستحب است مقداری حنوط بر آن پاشیده شود. همچنین اگر این نگرانی وجود دارد که از منافذ بدن چیزی خارج شود مقداری پنبه داخل آن بگذارند.

مستحب است کفن خوب (اِجاده الکفن) باشد. براساس روایاتی اموات به کفن خوب در روز قیامت به هم فخر و مباهات می‌کنند و با همان کفن خوب محشور می‌گردند.

مستحب است کفن از جنس پنبه باشد و همچنین سفید باشد و نه رنگی. البته پارچه برد یمانی استثناء است و اگر سرخ باشد ایرادی ندارد.

مستحب است کفن از مال حلال تهیه شود و همان لباس احرام یا لباسی باشد که میت در آن نماز می‌خوانده‌است. ریختن کافور بر کفن و متبرّک‌کردن آن با تربت و ضریح امام حسین یا به ضریح سایر ائمه بعد از شستن آن با آب فرات یا زمزم نیز مستحب است.

مستحب است اگر جایی از کفن میت نیاز به دوختن داشته باشد با رشته نخ‌های خود کفن دوخته شود.

در احکام کفن میت آمده که مستحب است در حاشیه پارچه‌های کفن همانند عمامه، نام میت و پدر وی را بنویسند. اگر میت مرد است نوشته می‌شود که: «فُلان بن فلان یشهد اَن لا اله الا الله وحده شریک له و اَنّ محمداً رسول‌الله صلی‌الله علیه و آله وسلم و اَن علیّاً و الحسن و الحسین و علیاً و محمداً و جعفراً و موسی و علیاً و محمداً و علیًّا والحسن و الحجه القائم اولیاءالله و اوصیاء رسول‌الله و ائمّتی و اَن البعث و الثواب و العقاب حق» همچنین اگر میت زن باشد نوشته می‌شود که: «فُلانه بنت فُلان تشهد . . . .»

مستحب است تمامی قرآن کریم یا قسمتی از آن و دعای جوشن صغیر و دعای جوشن کبیر و همچنین حدیث سلسله الذهب امام رضا (ع) با سند آن را بر روی کفن بنویسند. بهتر است این موارد توسط تربت امام حسین نوشته شود یا مقداری از تربت جزئی از مرکب آن بشد و اگر نباشد با تربت سایر ائمه نوشته شود. البته لازم است نوشتن آیات قرآن و ادعیه و احادیث بر روی کفن در محلّ‌هایی صورت گیرد که از نجس یا آلوده شدن ایمن باشد.

مستحب است دو بیت شعر زیر که منسوب به حضرت علی (ع) می‌باشد بر روی کفن نوشته شود. گفته می‌شود که این شعر توسط امیرالمؤمنین بر روی کفن سلمان نوشته شده‌است.
وفدت علی الکریم بغیر زاد
من الحسنات و القلب السلیم
و حمل الزاد أقبح کل شیء
اذا کان الوفود علی الکریم

مکروهات در احکام کفن میت

بر طبق احکام کفن میت بریدن کفن میت با آهن (حدید) همانند قیچی آهنی گذاشتن آستین و دکمه برای آن مکروه است. البته اگر میت را در پیراهنی که در هنگام حیات می‌پوشیده کفن می‌کنند می‌بایست دکمه‌های آن کنده شود. اما آستین‌دار بودن آن ایرادی ندارد.

خیس کردن نخ‌هایی که بوسیله آن کفن دوخته می‌شود توسط آب دهان کراهت دارد. اما اگر این امر با غیر از آب دهان مرطوب شود کراهتی ندارد. همچنین بخور دادن کفن بوسیله بوهای خوش کراهت دارد. خوشبو کردن کفن با عطر نیز مکروه است. اما خوشبو کردن کفن با کافور مستحب است.

مکروه است که رنگ کفن سیاه باشد و با رنگ سیاه بر کفن نوشته شود. همچنین کفن کردن میت بوسیله پارچه از جنس کتّان چه خالص باشد و چه ممزوج نیز مکروه است.

همچنین مواردی همچون «چانه زدن در هنگام خرید کفن برای تخفیف گرفتن»، «عمامه را بدون تحت الحنک بر سر میّت پیچیدن»، «کثیف و چرکین بودن کفن» و «دوختن پارچه‌های کفن» مکروه است.