آموزش شاعری به زبان ساده/ چگونه شعر بسراییم؟

نوشتن شعر به ما کمک می‌کند تا زبان و ادبیاتی قوی داشته باشیم. شعر به ما کمک می‌کند تا با کلمه بتوانیم تصاویری زیبا و شفاف بسازیم. آموزش شاعری موضوعی است که شما در این مقاله می‌خوانید.

اگر بخواهید شعری بسرایید، حتی اگر تصمیمی برای نشر آن نداشته باشید، از انواع نوشتن خلاقانه به حساب می‌آید. به عقیده اکثر ادب شناسان، شعر صحنه را با کلمه توصیف می‌کند، شعر زمانی به وجود می‌آید که بهترین کلمات در بهترین مکان‌ها قرار بگیرند.

آموزش شاعری

در این مطلب به دنبال آن نیستیم که شعر چیست و تاریخچه آن کدام است. بلکه می‌خواهیم بدانیم که اگر در وجود ما ذوق شاعری نهفته است برای بروز و ظهور آن چه کارهایی انجام دهیم.

آموزش شاعری از ابتدا

برای شروع کارتان بهتر است تا جایی که برایتان مقدور است، شعر بخوانید. بدون توجه به اینکه در مراحل اولیه سرودن شعر هستید تا در مقاطع پیشرفته آن سیر می‌کنید، به طور مستمر باید اشعار دیگران را بخوانید.

اشعارِ شاعران تمام ادوار را بدون اینکه به زمان و موقعیت سرودن آن توجه کنید دنبال کنید. تمام تکنیک‌های به کار رفته در آنها را درک کرده و یاد بگیرید و در اشعار خود استفاده کنید.

اکثر افراد به بهانه های مختلف و استدلال‌هایی که گاهی می‌تواند درست باشد شعر دیگران را نمی‌خوانند. ممکن است تمام دلایل شما برای این که اشعار دیگران را نخوانید درست باشد. اما اگر می‌خواهید شعری با اصول بگویید باید تمام نکات را در نظر بگیرید و این مستلزم آشنایی با اشعار دیگران می‌باشد.

برای شروع آموزش شاعری باید علاوه بر شعرهای شاعرانی چون سعدی و حافظ که ناموران عرصه شعر و ادبیات هستند، از اشعار شاعران دیگر چون صائب تبریزی، بیدل دهلوی، وحشی بافقی و… نیز استفاده کنید که تأثیر زیادی بر روند سرودن شعر شما بگذارد.

اشعار شاعران معاصر چون نیما یوشیج، شاملو، فروغ فرخزاد، ابتهاج و… نیز می‌تواند به سبک شعر و شاعری شما کمک کنند. البته صرفِ خواندن اشعار چند شاعر نمی‌تواند از شما شاعر خوبی بسازد. شما باید تا می‌توانید شعر بخوانید.

خواندن شعر، خودش می‌تواند به تنهایی یک آموزشگاه غیر حضوری برای آموزش شاعری و شعر باشد با معلم‌هایی که حرفه‌ای و خاص هستند.

خواندن رمان

در کنار خواندن شعر، سعی کنید از خواندن رمان، داستان و یا حتی روزنامه هم غافل نشوید. یکی از مهم ترین ویژگی‌های یک شاعر این است که بتواند با جهان ارتباط برقرار کند. و در نظر گرفتن مسائل روز یکی از عناصری است که باید مد نظر داشته باشد.

الهام شعر

شاعر خوب و موفق کسی است که مدام در حال سر و کله زدن با کلمات باشد. سعی کنید همیشه در حال نوشتن باشید و دست از قلم بر ندارید.

یک اشتباه رایج در خصوص کسانی که به دنبال آموزش شاعری هستند این است که فکر می‌کنند باید در انتظار این باشند که به آنها الهام شود تا شعری بسرایند.

در حالی که هر چقدر تمرین بیشتری داشته باشید و بنویسید، هر چند این نوشتن بدون ساختار باشد می‌توانید از دل همین‌ها به آنچه که می‌خواهید برسید.

به خودتان اجازه بد نوشتن بدهید، اما از نوشتن دست نکشید. سعی کنید یک روال عادی برای نوشتن داشته باشید و نسبت به آن زمانِ خاص، پایبند باشید.

مثلا با خود مشخص کنید که روزانه دو جمله و یا دو بیت بنویسید، سعی کنید به هر طریقی که ممکن است این کار را انجام دهید. نوشتن به صورت روزانه و مستمر، مهارت‌های شعری شما را تقویت می‌کند.

سعی کنید زمان خود را پیدا کنید. مثلاً اینکه در چه ساعتی از شبانه روز حال خوبی برای نوشتن دارید. به عنوان مثال ویکتور هوگو به محض اینکه از خواب بیدار می‌شد به سمت میز خود می‌رفت و شروع به نوشتن رمان یا شعری می‌کرد.

برای موفقیت در آموزش شاعری سعی کنید از موضوعات ساده که در زندگی شما رخ می‌دهد هم بی تفاوت نگذرید. روند شغلی شما، گلدان‌های روی طاقچه، اسباب‌ بازی‌های کودکان و… همه و همه می‌تواند الهام بخش شعر شما باشد.

قلم و کاغذ همراه

سعی کنید همیشه با خودتان کاغذ و قلم داشته باشید و هر زمان هر چیزی که به ذهنتان رسید را بنویسید. این انتظار را از خود نداشته باشید که تا قلم به دست گرفتید و پای کار نشستید یک غزل کامل بسرایید.

گاهی سرودن شعر مانند ساخت دیواری در یک ساختمان است، باید آجر روی آجر بگذارید تا به مرور زمان شکل بگیرد و به نتیجه دلخواه برسید. اگر عجله نکنید می‌توانید مجموعه‌ای از تداعی‌ها و نوشته‌ها را به تدریج سروده، ویرایش و تکمیل کنید.

بازنگری شعر

اینکه قافیه های شعرتان درست باشد و قصه ای که مد نظرتان است به پایان رسیده باشد، یا شعر شما آنطور که دوست دارید تمام شده باشد، دلیل کامل بودن شعر شما نیست. اشعار خود را بازنگری کنید تا به ثبات شعری برسید.

یکی از نکات مهم در خصوص آموزش شاعری این است که بدانید شعر خوب باید خواننده را به حرکت در آورد و تحت تأثیر قرار دهد و ارتباط درستی با او برقرار کند. به همین است که شعر شما نیازمند بازنگری و دقت فراوان است.

نقد و بررسی

شعرتان را در معرض نقد و بررسی بزرگان ادبی قرار دهید و ترسی از اشتراک شعر با آنها نداشته باشید. ممکن است بعضی‌ها کار شما را دوست داشته باشند و بعضی ها نه! شما موظف هستید تمام نکات دریافتی را یادداشت کنید و در بازنگری استفاده کنید.

سعی در شناخت تکنیک‌ها و قواعد شعری داشته باشد. مهارت هایی چون حذف کلمات غیر لازم، یا استفاده به جا از کلمات و نحوه قرار گرفتن کلمات کنار هم و… برای یک تصویرسازی هنرمندانه نیاز است.

استفاده از فرهنگ لغت

لغت نامه می‌تواند به شما در آموزش شاعری کمک کند. اولین کلمه ای که در از ذهن تان گذشت شاید مناسب ترین کلمه نباشد، با مراجعه به لغت نامه می‌توانید برای یک کلمه جایگزین‌های مناسبی پیدا کنید.

برای تصویرسازی در شعرتان می‌توانید از اجزاء طبیعت، از رنگ‌ها، اشیا و همچنین از حالات و رفتار انسان‌ها الهام بگیرید. برای اینکه یک دنیای ذهنی زیبا برای خواننده تان بسازید و او بتواند معنا و مفهوم مهمی را از آن دریافت کند از هیچ گونه تفسیر و تعبیر شاعرانه اجتناب نکنید.

بعد از اینکه مهارت های فوق را در خود تقویت کردید، سعی کنید از دیگر قواعد شعر و شاعری نیز بهره بگیرید.