نمایش دوستان یا همایش نخبگان

هر شخص حقیقی وقتی مراسم یا مهمانی برگزار می‌کند، دوستان و خویشاوندان خود را دعوت می‌کند؛ چه آن‌ها باسواد باشد و چه بی‌سواد و لزومی نمی‌بیند که به دنبال دانشمندان یا فرهیختگان شهر بگردد.

نهادهای حقوقی در جهان سوم نیز از همین قاعده پیروی می‌کنند.

اولین همایش نخبگان افغانستان در تهران نیز از این قاعده مستثنی نبود.

اغلب کسانی که به این همایش دعوت شده بودند، نه به دلیل نخبگی، تخصصی یا شایستگی‌های حرفه‌ای، بلکه به دلیل دوستی‌ها، ارادت‌ها و ارتباطات انتخاب شده بودند.

در این همایش، معیارهای تخصصی و آکادمیک به درستی رعایت نشده بود. به عنوان مثال، من دو نفر را در دانشگاه فردوسی مشهد می‌شناسم:

• نفر اول، دانشجوی ترم دوم یا سوم دکتری است که هنوز حتی از پروپوزال خود دفاع نکرده و تاکنون نوشته‌ای در حد ده سطر از او ندیده‌ و نخوانده‌ام. با این حال، او در این مراسم حضور داشت.
• فرد دوم، دارای مدرک دکتری است و به دلیل شایستگی، بیش از دو سال می‌شود که به عنوان مدرس در همان دانشگاه جذب شده و مشغول به تدریس است؛ اما او به این همایش دعوت نشده بود.

این مثال به وضوح نشان می‌دهد که در انتخاب شرکت‌کنندگان، معیارهای علمی و حرفه‌ای جای خود را به روابط شخصی و غیررسمی داده‌بودند.

چنین رویکردهایی به اعتبار چنین مراسم‌هایی آسیب می‌زند و باعث می‌شود که در رسیدن به اهداف خود ناکام بمانند.

با این همه‌، از نظر ارتباطات و گرایش‌های احساسی، اشخاص و نهادها، حق دارند که تنها دوستان و ارادت‌مندان خود را دعوت کنند، در کنار هم خوش باشند و به دیگران ربطی ندارد.

دکتر سید جواد سجادی