بازی دوگانه روسی در افغانستان

یکی از عالی ترین مقامات امنیتی روسیه در شرایطی که جنگ در اوکراین وارد فاز جدیدی شده به کابل سفر کرده است.

در اروپا، سخن از آمادگی برای ادامه‌ی جنگ بدون آمریکاست، و از انسو، ترامپ قصد دارد علاوه بر اتخاذ رویکرد جدید نسبت به جنگ اوکراین، در سیاست های آمریکا نسبت به مسایل افغانستان نیز تغییرات جدی به وجود آورد.

افغانستان از نظر امنیتی برای روسیه مهم است و دلیل مدارای سه ساله روس‌ها با طالبان این است که نمی‌خواهد همزمان با جنگ اوکراین، افغانستان، پاشنه آشیل امنیت روسیه شود.

برخی از صاحب نظران معتقدند که مقامات روس و ترامپ ممکن است در خفا، معامله ای با یکدیگر ترتیب داده باشند. افغانستان، بخشی از این معامله، میتواند باشد.
اگر ترامپ، کاری کند که روس‌ها، دست بالاتری در اوکراین پیدا کنند، دادن امتیاز به ترامپ در افغانستان از سوی روس‌ها، معامله‌ی کم منفعتی نیست.

جمعی از اهل تحلیل، سفر مشاور عالی امنیت ملی روسیه به کابل را در همین راستا میدانند. اما نباید از نظر دور داشت که روس‌ها، مهره چینی‌های خود را در افغانستان با دقت انجام می‌دهند.

روس‌ها آگاه هستند که حتی اگر افغانستان را بر سر اوکراین معامله هم بکنند، باز باید برای حفظ موازنه در آینده، کانال های خود را هم‌چنان در افغانستان باز نگاه دارند.

بنابراین اگر پرسیده شود که آیا سفر آقای سرگئی شویگو به کابل، در راستای آماده سازی مفاد معامله‌ی احتمالی با آمریکاست، یا در راستای تشجیع طالبان بر مخالفت با آمریکا، می‌توان گفت که احتمالا روسیه، یک بازی دوگانه را در افغانستان در پیش گرفته است.

روس‌ها قطعا آمادگی دارند در ازای امتیاز گرفتن در اوکراین، امتیازهای قابل توجهی در افغانستان به ترامپ بدهند، اما همزمان تلاش دارند که زیرساخت‌های اثرگذاری خود بر وقایع افغانستان را همچنان حفظ کنند.

به نظر من، مقامات روس عمدتاً به دنبال این هستند که درک کنند طالبان تا چه اندازه توان تاب آوری در مقابل فشارهای آمریکا را دارند و آیا اساسا اراده ای برای مخالفت با آمریکا وجود دارد یا نه؟

صرف نظر از اینکه طالبان تا چه حدی در گفتگو با روس‌ها صادقانه برخورد کنند، یک نکته دیگر هم برای روسیه مهم است و آن اینکه در صورت به هم ریختن‌ اوضاع در افغانستان، آن بخش از طالبان که می‌توانند روسی باشند را شناسایی کند.

بخشی از طالبان در دوران جمهوریت، با روس‌ها همکاری داشته اند و خدمات گرفته‌اند. اما آنها در سه سال گذشته که در حاکمیت بودند، با سرویسهای دیگری هم ارتباط پیدا کرده اند و ممکن است قول و قرارهای چرب تری را دیده باشند که از روبل روسیه، بیشتر به مذاق شان خوش آمده باشد.

مقامات روس در کابل، با جناح های مختلف، به صورت جداگانه دیدار کرده اند. به بیان روشن تر، به جای اینکه با مقامات طالبان دیدار کنند، با رهبران جناح های طالبان دیدار کرده اند.
تقسیم طالبان به چند دسته و تنظیم ملاقات با چند نفر به صورت همزمان بر اساس وابستگی های جناحی آنها، تا حد زیادی، اهداف سفر آقای … به کابل را روشن می‌سازد.

قطعا روس‌ها علاقمند هستند که همچنان بخشی از طالبان را نزدیک به خود نگاه دارند، اما باید منتظر ماند و دید که مشوق هایی که در این مسیر به آنها ارایه داده اند‌، آنقدر وسوسه انگیز هست که باعث شود آن عده، قید دلارهای نقدی آمریکا را بزنند؟؟

سید احمد موسوی مبلغ