بازی دوگانه طالبان با ایران

علی سلاجقه رییس سازمان محیط‌زیست ایران گفته است که طالبان برای اولین‌بار پذیرفته است که حقابه ایران را رها سازی کند.

رهاسازی حقابه ایران از هیرمند، اگر اتفاق بیفتد، اتفاق نیکویی است. هم حق همسایه داری ادا میشود و هم مشکلات زیست محیطی منطقه شاید کاهش یابد.

اما سوال اینست که چرا آقای سلاجقه گفته است: «طالبان برای اولین‌بار پذیرفت که حقابه ایران رها سازی شود» ؟؟!!
آیا از سخن معاون رییس‌جمهور ایران می‌شود اینگونه استنباط کرد که طالبان طی دو سال گذشته، در موضوع آب، جواب سربالا به ایران داده اند؟؟؟

هرچند که این اولین بار است که مقامات ایرانی، به صورت ضمنی، تعمد طالبان در پیشگیری از رها سازی حقابه را تایید می‌کنند، اما برای کسانی که از طالبان شناخت دقیق دارند، از ابتدا هم معلوم بود که کارشکنی های طالبان در موضوع آب، دلایل فنی ندارد و اساسا طالبان اراده آزادسازی سهم آب ایران از هیرمند را نداشته‌اند.

در دو سال گذشته، در حالیکه حجم انبوهی از آب، به سمت شوره زار گود زره هدایت شد تا به سمت ایران نیاید، عده ای در رسانه ها، مسایل فنی و برخی هم کمبود آب را دلیل اصلی نرسیدن آب به هامون عنوان می‌کردند.

البته، تنها در مسأله حقابه نبوده که جواب سربالای طالبان، به شکل بسیار ملایم‌تری در رسانه ها منعکس می شده تا پروژه تطهیر طالبان آسیب نبیند و گرد و غبار، بر دامن این گروه ننشیند.

درگیری های متعدد مرزی که نوعا از سوی طالبان آغاز شده و با طراحی قبلی و با سازوبرگ کامل جنگی شروع می شده، رقم نزدیک به بیست مورد را نشان می‌دهد و حتی در مواردی که به کشته شدن یا اسارت مرزبان های ایرانی انجامید هم در حد سوء تفاهم، تنزل داده شد.
و البته طبیعیست که جست و خیز های گروهک های تروریست مسلح و تجزیه طلب ایرانی که در افغانستان تحت اداره طالبان فرصت بازسازی خود را پیدا کرده (از جمله برخی گروهک های بلوچ و کرد) و در حال آموزش و آماده سازی هستند، و گهگاه نفوذهایی هم به داخل ایران انجام میدهند، در رسانه ها بایکوت شود.

به هر صورت، الآن فرض را بر این میگیریم که طالبان آنگونه که اینبار وعده کرده اند، حقابه ایران را رها خواهند کرد.
اگر این اتفاق بیفتد، تازه میشود مصداق ضرب المثلی که میگوید: به مرگ گرفت تا به درد راضی شود.

در دوران جمهوریت، ایران، همیشه یک طرف معادلات تعیین کننده سیاسی در افغانستان بود.
در واقع، افغانستان محل هماوردی ایران و آمریکا بود و همیشه، جناح سیاسی مورد حمایت ایران، یکی از طرف های تعیین کننده قدرت به شمار می‌رفت.
اما پس از واگذاری افغانستان به طالبان توسط آمریکا، علیرغم باغ های سرخ و سبزی که ایران و روسیه به طالبان نشان دادند، در عمل، طالبان دوستی صادقانه ای را با این کشورها در پیش نگرفت.

طالبان، با هوشیاری تمام، ظرفیت های کلان حمایتی ایران و روسیه را در دو سال گذشته استعمال کرد، بی آنکه به این کشورها امتیازی قابل توجه بدهد

کوتاه شدن دست ایران از افغانستان، دستاورد بسیار بزرگی برای آمریکا به حساب می آید.

واقعیت اینست که طالبان آنقدر مشت آهنین به ایران نشان داده که سطح توقعات کتونی ایران از طالبان، در حد رها سازی آب هیرمند پایین آمده و اگر همین مقدار هم طالبان به عهد خود وفا کنند، دستاورد به حساب می آید.

طالبان، ایران را از یک بازیگر توانمند در افغانستان، به یک همسایه آسیب پذیر بدل کرده و این، یکی از اهداف آمریکا از واگذاری افغانستان به طالبان بود.

واگذاری افغانستان به طالبان توسط آمریکایی ها، ابعاد مختلفی داشت که آرام آرام، جلوه های مختلف آن رو خواهد شد و روسیه و چین هم ممکن است در آینده نزدیک، ثمره رفاقت خود با طالبان را همانگونه دریافت کنند که ایران دریافت کرده است.

سید احمد موسوی مبلغ