بازی اتهام میان پارلمان و حکومت؛ مساله گلگمیشی جامعه ما

امرالله صالح، معاون اول ریاست جمهوری، اعضای مجلس نمایندگان را متهم به ندانستن قانون کرده و با کنایه نوشته است که این قانون را در قطع چاپ نموده و در اختیار پارلمان قرار خواهد داد.

در جانب مقابل، تعدادی از اعضای مجلس نمایندگان نیز ابقای نامزدوزرای رد صلاحیت شده را در کرسی های شان مخالف قانون اساسی دانسته و حکومت را متهم به نقض این قانون می کنند.
اتفاقا هر دو درست می گویند!

در افسانه گیلگمش آمده است که گیلگمش پادشاه شهر اوروک بود، اما یک پادشاه مستبد و ستمگر.
مردم اوروک به شکایت از این شاه به درگاه آنو، پروردگار آسمان و بزرگ ایزدان سومریان، استغاثه کردند: “ای پدر آسمانی، گیلگمش..‌. از همه حدود گذشته است. مردم از ستم او در عذاب اند. آیا می خواهید پادشاه شما اینگونه حکومت کند؟ آیا سزاوار است شبان رمه اش را وحشیانه بدرد؟”

آنو دعای شان را اجابت کرد و به آرورو، الهه آفرینندگی، دستور داد: “همزادی برای گیلگمش بیافرین، نیمه دوم او، کسی که در قدرت و شهامت با وی برابری کند، کسی که قلب طغیانگر او را به تعادل برساند. قهرمانی جدید بیافرین، کاری کن که آنان در همآوردی با هم، یکدیگر را متوازن سازند، تا اوروک روی آرامش ببیند.”

آرورو، آنکیدو را به حیث جفت همزاد گیلگمش خلق کرد تا او را مهار کند. در یکی چند مورد باهم مقابله کردند، اما به زودی به دوست همدیگر تبدیل شدند و روی همدیگر را بوسیدند. فراتر از این، سپس با هم دسیسه کردند تا دیومومبا، نگهبان جنگل بزرگ درختان سدر در لبنان را بکشند. وقتی خدایان گاو آسمان را برای تنبیه شان فردستادند، هر دو متحدانه برای کشتن آن گاو اقدام کردند.

قصه حکومت و پارلمان ما نیز این است. فلسفه تفکیک قوا و ایجاد قوای سه گانه در قانون اساسی، همین نظارت و توازن است. پارلمان ایجاد شده تا خودسری های حکومت را مهار کند، تا از استبداد و خودکامگی حکام جلوگیری نماید، تا در همآوردی با هم، یکدیگر متوازن سازند.

اما بر خلاف، این دو نیز مثل گیلگمش و همزادش، به تبانی علیه قانون اساسی دست یافته اند. هر دو دارند علیه قانون اساسی توطیه می کنند. هر دو قانون اساسی را نقض می نمایند.
نظارت و توازن قوا در یک جامعه وقتی نتیجه می دهد که جامعه قوی، مردم قوی و شهروندان مسوولیت شناس داشته باشیم تا هر دو را لگام بزنند. نظارت و توازن قوا وقتی نتیجه می دهد که جامعه آماده بسیج داشته باشیم.

چند سال شده که مظاهره نکرده اید؟ در واپسین گردهمایی اعتراضی که شرکت کرده بودید، چند سال قبل بود؟
اعتراف کنیم که خودسری ها و قانون شکنی های هر دو قوه، از انفعال و تماشاگری ما است!
عبدالشهید ثاقب