چگونگی تشکیل نفت به زبان ساده/ پلانکتون ها مچکریم!

ماده نفت متشکل از عنصرهای کربن و هیدروژن می‌باشد و به آن هیدروکربور نیز می‌گویند. در این مقاله به موضوع چگونگی تشکیل نفت پرداخته شده است.

هیدروکربور ترکیب شیمیایی خاصی ندارد. به دلیل اینکه کربن و هیدروژن به طرق مختلف با هم ترکیب می‌شوند و گاهی هم یک نسبت کربن و یک نسبت هیدروژن ترکیب می‌شود و یک نوع مادۀ نفتی به وجود می‌آید.

گاهی نیز به عنوان مثال چهار نسبت کربن با چهار نسبت هیدروژن ترکیب می شوند و یک نوع مادۀ نفتی دیگر به وجود می آورند.

بنابراین با ترکیبات متفاوت از هیدروژن و کربن تعداد زیادی مادۀ نفتی ایجاد می‌شود. همچنین از ترکیبات متعدد این دو عنصر مواد نفتی جامد، مایع و گاز به وجود می‌آید.

ترکیبات متفاوت کربن و هیدروژن:

از ترکیب سبک و سادۀ دو عنصر هیدروژن و کربن، گازی به نام متان تولید می‌شود که در اصلاح به آن گاز طبیعی می‌گویند. این گاز در طبیعت به آسانی قابل دسترس است و نیازی به ساخت آن در کارخانه نیست.

اگر این دو عنصر به نوعی پیچیده ترکیب شوند مادۀ حاصله، ماده ای سیاه رنگ به نام قیر است. از موارد استفاده این ماده ساختن جاده ها می‌باشد.

گاهی نیز این دو عنصر به نوعی ترکیب می‌شوند که از ترکیب آنها نفت مایع به وجود می‌آید. این ترکیبات مایع از گاز سنگینتر و از جامد سبکتر هستند.

اکثر مردم فکر می‌کنند که ماده ای که برای سوخت از آن استفاده می‌کنیم همان نفت است. اما کربن و هیدروژن به روش های مختلفی با هم ترکیب می شوند و انواع مختلفی از نفت را به وجود می آورد. که هر کدامشان با دیگری متفاوت است.

سبک ترین و سنگین ترین آنها به ترتیب، بنزین و گریس است. بنزین برای موتور و گریس و روغن موتور می‌باشند که برای روان کردن و نرم کردن قسمت های مختلف موتور و ماشین قابل استفاده هستند.

در لایه های زیرین زمین نفت مایع در انواع مختلف با هم ترکیب می‌شوند و ماده ای در هم ریخته به نام نفت خام را ایجاد می‌کنند. این نفت خام همان مایعی است که از داخل زمین از طریق پمپاژ استخراج می‌شود و به چاه های مخصوص نفت هدایت میگردند.

چگونگی تشکیل نفت:

نفت از باقی مانده های موجوداتی به نام پلانکتون به وجود آمده است. پلانکتونها موجودات نهایت کوچک و ریزی هستند که در حدود ششصد میلیون سال قبل، در کناره های دریا می‌زیسته اند.

این موجودات زمانی که حیات خود را از دست می‌دادند به همراه گل و لای با آب رودخانه وارد دریاها می‌شدند و در آنجا ته نشین می‌گشتند.

این مواد رسوبی به صورت لایه هایی بر روی یکدیگر انباشته و به مروز زمان لایه های زیرین توسط فشار متراکم و فشرده می‌شوند.

توده موجودات ریز ذره بینی در میان لایه ها بر اثر فعالیت باکتریها و حرارت در مدت زمانی نامعین شکل خود را تغییر داده به صورت نفت و گاز در می آیند.

نفت و گازی که امروز از بقایای همان موجودات به وجود آمده اند در میان برخی از لایه های رسوبی یافت می‌شوند.

در ادامۀ بحث چگونگی تشکیل نفت دانستیم که این مادۀ سیاه رنگ از موجودات زنده ریز و ذره‌بینی پدید آمده اند. اما همانطور که می‌دانیم این تغییرات به طور ناگهانی صورت نگرفته است.

بلکه در اثر عملیات تدریجی باکتریها و یک سلسله فعل و انفعلات، اجساد بی جانِ این موجودات ریز و ذره‌بینی به شکل نفت در آمده است.

در دوران گذشته، فشارهای زیاد داخلی، لایه های زمین را به سمت بالا به حرکت در آورده و این تغییرات در میان لایه های زمین تغییراتی به وجود آورده است که نفت در فضاهای خالی آن تجمع کرده است.

لایه هایی که نفت در آن جمع شده است جنسی از سنگ های آهکی و شنی روزنه دار و متراکم است. در این لایه های متراکم منفذ دار، نفت، آب و گاز، هر کدام به نسبت وزن بر روی یکدیگر قرار گرفته اند.

آب از هر سه سنگین تر است، پس بنابراین در زیر می‌ماند، بعد از آن نفت که وزنی نسبت به گاز سنگین تر و نسبت به آب سبکتر دارد بر روی آب قرار می‌گیرد و در نهایت گاز بر روی نفت انباشته می‌شود.

در جستجوی نفت:

بشر از سالیان دور به وجود این مادۀ ارزشمند پی برده بود و نفت از دیر باز مورد استفاده گذشتگان بوده است. در ابتدای پیدایش صنعت نفت، علائم سطحی زمین به شمار ترواش گاز و نفت به کسانی که به دنبال نفت بودند کمک کرد تا بتوانند منابع زیر زمینی را کشف کنند.

به این صورت هر جایی که آثار این چنین را می دیدند، در کنار آن به امید رسیدن به نفت یک چاه حفر می‌کردند و اگر به آن می‌رسیدند استخراجش می‌کردند.

اما به تدریج متوجه شدند که شناسایی وضع لایه ها می‌تواند کمک شایانی به کشف نفت کند. و نتیجتا خواص فیزیکی و شیمیایی لایه ها نیز مورد مطالعه واقع شد.

در حال حاضر کشف چاه های نفت به واسطۀ یک سلسله عملیات متفاوت زمین شناسی و فیزیکی مانند عکس برداری، نوسان سنجی، حفر چاه، نقشه برداری و ثقل سنجی برای نمونه گیری از خاک انجام می‌شود.

رسیدن به نفت:

تنها راهی که ثابت می‌کند که یک منطقه به طور حتم نفت دارد حفر کردن چاه است. اولین چاه حفر شده در یک منطقه را چاه اکتشافی می‌نامند.

حفر یک چاه اکتشافی ممکن است هزینه های زیادی را در بر بگیرد. زیرا احتمال دارد که یک دهم از چاه های اکتشافی ارزش اینکه استخراج شوند و به بهره برداری برسند را داشته باشند.

گاهی برای یک گروه اکتشاف ممکن است سفرهای دور و درازی پیش بیاید. ممکن است نیاز باشد که قسمت هایی از جنگل را خالی و صاف کنند یا باتلاقهایی را برای ساخت جاده خشک کنند.

برای اینکه وسایل و لوازم سنگین حفاری را حمل کرده به منطقۀ مورد نظر برسانند جاده ای محکم می‌سازند تا بتواند وزن کامیون های بزرگ که بارهای سنگین به همراه دارد را تحمل کند.

در مواردی که محل مورد نظر اکتشاف از شهر و آبادی فاصلۀ زیادی داشته باشند برای رساندن مواد غذایی و مایحتاج به کارکنان یک فرودگاه کوچک نیز ساخته می‌شود و برای تأمین آب هم چاه حفر می‌کنند.