آشنایی با پول قطر [راهنمای ویژه تماشاگران جام جهانی ۲۰۲۰ قطر]

اگر جزو کسانی هستید که می خواهید برای دیدن بازی های جام جهانی قطر به این کشور بروید حتما می بایست درباره این کشور و علی الخصوص پول قطر اطلاعاتی هرچند اندک داشته باشید. داشتن این اطلاعات به شما کمک می کند تا از سفر خود لذت بیشتری ببرید پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

بیست و دومین دوره بازی های جام جهانی فوتبال قرار است از ۲۱ نوامبر تا ۱۸ دسامبر سال ۲۰۲۲ میلادی (۳۰ آبان تا ۲۷ آذر ۱۴۰۱ هجری شمسی) در کشور قطر برگزار شود. این نخستین دوره خواهد بود که یک کشور عربی و یکی از کشورهای منطقه خاورمیانه مسئولیت میزبانی این رقابت ها را به عهده خواهد داشت. البته انتخاب قطر به عنوان میزبان جام جهانی ۲۰۲۲ فوتبال حرف و حدیث هایی نیز در پی داشت. شماری از مقامات و نمایندگان فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) پس از این انتخاب متهم شدند که از امیر قطر رشوه های قابل توجهی دریافت کرده اند تا به نفع میزبانی این کشور تلاش کنند.

واحد پول قطر

واحد پول کشور قطر «ریال قطر» (Qatari Riyal) است. یک ریال قطر به ۱۰۰ درهم (Dirham) تقسیم می شود. ریال قطردر انگلیسی به اختصار QR و در عربی به اختصار ر. ق نوشته می شود.

تاریخ پول قطر

تا سال ۱۹۶۶ میلادی کشور قطر از روپیه هند به عنوان ارز خود، در قالب روپیه های خلیج فارس استفاده می کرد. هنگامی که هند در سال ۱۹۶۶ روپیه را فاقد ارزش اعلام کرد، قطر به همراه سایر کشورهایی که از روپیه خلیج فارس استفاده می کردند، تصمیم گرفتند ارز خود را معرفی کنند.

پیش از این اقدام، کشور قطر به طور موقت از ریال سعودی استفاده کرد و پس از امضای توافقنامه ارزی قطر و دبی در ۲۱ مارس ۱۹۶۶ میلادی نیز ریال قطر و دبی را معرفی کرد. ارزش ریال سعودی در برابر روپیه خلیج فارس ۱٫۰۶۵ ارزش داشت، در حالی که ریال قطر و دبی قبل از کاهش ارزش آن، برابر با روپیه خلیج فارس بود.

پس از پیوستن دبی به امارات متحده عربی، قطر در ۱۹ مه ۱۹۷۳ میلادی ریال قطر را از ریال دبی جدا کرد و اینگونه پول قطر متولد شد. در پی این اقدام از اسکناس های قدیمی به مدت ۹۰ روز استفاده شد و در این زمان آن ها جمع آوری و باطل اعلام شدند.

سکه

در سال ۱۹۶۶ میلادی سکه هایی به نام قطر و دبی با ارزش های ۱، ۵، ۱۰، ۲۵ و ۵۰ درهم معرفی شدند. در سال ۱۹۷۳ میلادی، سری جدیدی از سکه ها در اندازه ها و ارزش های مشابه سکه های قبلی اما فقط به نام قطر ضرب شد.

اسکناس

در ۱۸ سپتامبر ۱۹۶۶ میلادی هیئت ارزی قطر و دبی اسکناس های ۱، ۵، ۱۰، ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ ریالی را معرفی کردند. این اسکناس ها در ۱۹ مه ۱۹۷۳ میلادی با اسکناس های آژانس پولی قطر به ارزش ۱، ۵، ۱۰، ۱۰۰ و ۵۰۰ ریال جایگزین شدند. همچنین یک اسکناس ۵۰ ریالی نیز در سال ۱۹۷۶ میلادی منتشر شد.

بانک مرکزی قطر نیز با فرمان پانزدهم امیر قطر در ۵ آگوست ۱۹۷۳ میلادی تأسیس شد. کلیه سکه ها و اسکناس های صادر شده توسط آژانس پولی قطر به دارایی این بانک تبدیل گشت اما برای چندین سال همچنان در بازار قابل استفاده بود.

نرخ ارز ثابت

ریال قطر با نرخ ارز ثابت ۱ دلار = ۳٫۶۴ QR به دلار آمریکا گره خورده است. این نرخ با صدور فرمان سلطنتی شماره ۳۴ که توسط «حامد بن خلیفه آل ثانی» امیر قطر در سال ۲۰۰۱ میلادی امضا شد در ۹ ژوئیه ۲۰۰۱ میلادی در قانون کشور قطر وارد شد. و اینگونه پول قطر از نظام نرخ ارز ثابت پیروی کرد.

در ماده شماره (۱) این فرمان آمده است که نرخ ریال قطر باید در برابر دلار آمریکا ۳٫۶۴ قرار بگیرد و محدودیت هایی را برای خرید و فروش ارز با قیمت بالاتر و پایین تر از ۳٫۶۴۱۵ QR و ۳٫۶۳۸۵ QR که میان بانک مرکزی قطر و بانک های مستقر در قطر انجام می شود، تعیین می کند. در ماده شماره (۲) این فرمان اختیار بانک مرکزی قطر برای تعیین میزان و زمان فروش دلار آمریکا در بازار و شرایط مرتبط با اینگونه فروش ها و پرداخت ها را فراهم می کند.

ماده شماره (۳) این فرمان نیز فرمان سلطنتی شماره ۶۰ امیر قطر مورخ سال ۱۹۷۵ میلادی که طی آن ریال قطر رسماً به حق برداشت مخصوص صندوق بین المللی پول (IMF) یا SDR (دارایی ‌‌های صندوق بین المللی پول با واحد SDR ارزش ‌‌گذاری می ‌‌شود. SDR یک نوع شبه ارز است که معادل مقادیر معینی از ارزهای ذخیره جهان است.) می شد را لغو کرد.

بانک مرکزی قطر

کنترل پول قطر در اختیار بانک مرکزی این کشور است. بانک مرکزی قطر در ابتدا آژانس پولی قطر نام داشت که خود جایگزین هیئت ارزی قطر دبی شد. این بانک در ۱۳ مه ۱۹۷۳ میلادی و پس از پیوستن خلیفه نشین دبی به امارات متحده عربی تأسیس شد و خود را از سیاست پولی انگلیس که در منطقه از آن پیروی می شد، جدا کرد. آژانس پولی قطر وظایف یک بانک مرکزی را بر عهده داشت. در سال ۱۹۷۳ میلادی فرمان سلطنتی شماره ۲۴ امیر قطر اجازه انتشار ریال قطر (QR) را صادر کرد.

بانک مرکزی قطر در طول تاریخ خود به طور فزاینده در همکاری با سایر بانک های مرکزی کشورهای بزرگ برای دستیابی به ارز پایدار برای این کشور تلاش کرد.

پول قطر و بحران ۲۰۱۷

در پی بحرانی که در سال ۲۰۱۷ میلادی میان قطر و کشورهای عربستان سعودی و امارات متحده عربی به وجود آمد، بانک های کشورهایی که قطر را محاصره کرده بودند، مراودات مالی و تجارت با بانک های قطری را به طور کامل متوقف کردند. این امر منجر به سقوط ارزش پول قطر و دور شدن ریال قطر از نرخ ثابت ارز دولت قطر شد. تا جایی که در اواخر ژوئن سال ۲۰۱۷ میلادی برای خرید ۱ دلار آمریکا ۳٫۸۱ ریال قطر لازم بود. با این حال ذخیره ارزی ۳۰۰ میلیار دلاری قطر و همچنین کمک شماری از کشورها توانست با این بحران مقابله کند.