مناجات چهارم خمس عشر؛ مناجات الراجین + شرح، متن و ترجمه

مناحات چهارم خمس عشر به مناجات الراجین شهرت دارد که مناجات امیدواران معنا می گردد و امید به خداوند متخال و رحمت بی‌انتهای او و همچنین درخواست‌های دنیوی، معنوی و اخروی و رسیدن به مقامات الهی از خداوند، از مباحثی است که امام سجاد علیه السلام در این مناجات به آن اشاره کرده است.

حلاوت و زیبایی مناجات چهارم خمس عشر یا همان مناجات الراجین آنجاست که با زبان رجا و امید با خدا سخن مى گوید و امیدوار به لطف الهى و پرده پوشى هاى او و احسان و فضل پروردگار را درانسان زنده نگاه می دارد. در این مطب از سرویس اطلس پلاس به بیان برخی نکات در خصوص این مناجات زیبا می پردازیم پس با ما اهمراه باشید.

محتوا و پیام مناجات الراجین

در طلیعه مناجات چهارم خمس عشر حضرت سجاد علیه السلام واژه «امل» که در فارسی به «آرزو» تعبیر می شود را به کار می برد، در واقع می توان اینطور گفت که «امل» به معنای امید به کاری دور از دسترس است که هنوز مقدمات و اسباب آن فراهم نشده است و بدست آوردنش نیازمند تلاش و کوشش فراوان و همت زیاد و صرف وقت و هزینه زیادی خواهد بود و ممکن است انسان در انتظاری طولانی برای بدست آوردنش بسر ببرد.

و بدیهی است که برای مومن درخواست ها و آرزوهای دنیوی مطلبوبیت ذاتی ندارد و بلکه نعمات و امکانات دنیوی را برای تأمین سلامتی و داشتن توانایی لازم جهت رسیدن به مقامات اخروی می خواهد.

در ادامه مناجات چهارم خمس عشر سخن از محدود نبودن درخواست انسان از خداوند و امید به فضل الهی و لایتناهی اوست، به این معنا که انسان باید همه نعمت های دنیوی و اخروی را از خداوند بخواهد و امیدوار باشد که همه نیازهای مادی و معنوی او فراهم و براورده می شود چرا که ماکل مطلق هستی خداوند باری تعالی است و کسی جز او شایستگی برآوردن نیازهای انسان را ندارد.

و البته نباید فراموش کرد که درخواست از خدا صرفا دز جهت امور و نعمات دنیوی نباشد و در ارتباط با امور اخروی هم انسان نباید فقط به رسیدن به بهشت و نجات از جهنم فکر کند بلکه در این زمینه هم باید بهترین ها و عالی ترین ها را درخواتس نماید که رسیدن با مقامات عالی بهشت و هم نشینی با اولیاء الله از آن جمله است.

طریق و مسیری که امام سجاد علیه السلام در مناجات چهارم خمس عشر برای درخواست نیازها از خداوند به ما نشان می دهد ستودن و وصف خداوند و ذکر اسماء و صفات الهی در کنار درخواست از او می باشد.

متن مناجات چهارم خمس عشر

یا مَنْ اِذا سَئَلَهُ عَبْدٌ اَعْطاهُ، وَاِذا اَمَّلَ ما عِنْدَهُ بَلَّغَهُ مُناهُ، وَاِذا اَقْبَلَ عَلَیْهِ
قَرَّبَهُ وَاَدْناهُ، وَاِذا جاهَرَهُ بِالْعِصْیانِ سَتَرَ عَلى ذَنْبِهِ وَغَطّاهُ، وَاِذا تَوَکَّلَ
عَلَیْهِ اَحْسَبَهُ وَکَفاهُ، اِلـهى مَنِ الَّذى نَزَلَ بِکَ مُلْتَمِساً قِراکَ فَما قَرَیْتَهُ، وَ
مَنِ الَّذى اَناخَ بِبابِکَ مُرْتَجِیاً نَداکَ فَما اَوْلَیْتَهُ، اَیَحْسُنُ اَنْ اَرْجِعَ عَنْ بابِکَ
بِالْخَیْبَهِ مَصْرُوفاً، وَلَسْتُ اَعْرِفُ سِواکَ مَوْلىً بِالاِْحْسانِ مَوْصُوفاً، کَیْفَ
اَرْجُو غَیْرَکَ وَالْخَیْرُ کُلُّهُ بِیَدِکَ، وَکَیْفَ اُؤَمِّلُ سِواکَ وَالْخَلْقُ وَالاَْمْرُ لَکَ،
أَاَقْطَعُ رَجآئى مِنْکَ وَقَدْ اَوْلَیْتَنى ما لَمْ اَسْئَلْهُ مِنْ فَضْلِکَ، اَمْ تُفْقِرُنى اِلى
مِثْلى وَاَنـَا اَعْتَصِمُ بِحَبْلِکَ، یا مَنْ سَعَدَ بِرَحْمَتِهِ الْقاصِدُونَ، وَلَمْ یَشْقَ
بِنِقْمَتِهِ الْمُسْتَغْفِرُونَ، کَیْفَ اَنْسیکَ وَلَمْ تَزَلْ ذاکِرى، وَکَیْفَ اَلْهُو عَنْکَ
وَاَنْتَ مُراقِبى، اِلـهى بِذَیْلِ کَرَمِکَ اَعْلَقْتُ یَدى، وَلِنَیْلِ عَطایاکَ بَسَطْتُ
اَمَلى، فَاَخْلِصْنى بِخالِصَهِ تَوْحیدِکَ، وَاجْعَلْنى مِنْ صَفْوَهِ عَبیدِکَ، یا مَنْ
کُلُّ هارِب اِلَیْهِ یَلْتَجِئُ، وَکُلُّ طالِب اِیّاهُ یَرْتَجى، یا خَیْرَ مَرْجُوٍّ، وَیا اَکْرَمَ
مَدْعُوٍّ، وَ یا مَنْ لا یَرُدُّ سآئِلَهُ، وَلا یُخَیِّبُ امِلَهُ، یا مَنْ بابُهُ مَفْتُوحٌ لِداعیهِ،
وَ حِجابُهُ مَرْفُوعٌ لِراجیهِ، اَسْئَلُکَ بِکَرَمِکَ اَنْ تَمُنَّ عَلَىَّ مِنْ عَطآئِکَ بِما
تَقِرُّ بِهِ عَیْنى، وَمِنْ رَجآئِکَ بِما تَطْمَئِنُّ بِهِ نَفْسى، وَمِنَ الْیَقینِ بِما تُهَوِّنُ بِهِ
عَلَىَّ مُصیباتِ الدُّنْیا، وَتَجْلُو بِهِ عَنْ بَصیرَتى غَشَواتِ الْعَمى، بِرَحْمَتِکَ
یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.

ترجمه مناجات چهارم خمس عشر یا مناجات الراجین

اى که هرگاه بنده اى از او درخواست کند دهدش وهرگاه چیزى را که نزداوست آرزو کند بدان آرزو رساندش و چون بدو رو کند
به مقام قرب خویشش ببرد و چون به آشکارى گناهش کند پرده بر گناهش کشد و آن را بپوشاند و چون بر او توکل کند
کفایتش کند و بسش باشد خدایا کیست که بر درگاه تو و میهمان نوازیت خواهدو تو پذیرائیش نکنى و
کیست که مرکب نیاز خود به دربارت خواباند به امید بخششت و تو احسانش نکنى آیا خوب است که من ناامید از درگاهت
باز گردم با این که جز تو مولایى را که به احسان نامور باشد نشناسم چگونه
به جز تو امید داشته باشم با این که تمام خیر بدست توست و چگونه به جز تو آرزومند باشم با این که خلقت و فرمان از آن توست
آیا امیدم را از تو قطع کنم با این که تو از فضلت به من عطا کردى چیزى را که من درخواست نکرده بودم یا مرا بمانند خودم نیازمند سازى
با این که من به رشته توچنگ زدم اى که به رحمتش سعادتمند گردند قاصدان او و دچار کیفرش نشوند
آمرزش خواهانش چگونه فراموشت کنم با این که تو همیشه به یاد منى و چگونه از یاد تو بیرون روم با این که
تو همیشه مراقب من هستى خدایا من به ذیل کرمت دست انداختم و براى دریافت عطاهایت دامن آرزویم را گسترده ام
پس مرا بوسیله یگانگى خالص خود خالص گردان و از زمره بندگان برگزیده ات قرارم ده اى که
هر گریخته اى به او پناه برد و هر جوینده اى به او امید دارد اى بهترین مایه امید و اى بزرگوارترین
خوانده شده و اى که خواهنده اش را مأیوس نکند و آرزومندش را نومید نسازد اى که درگاه او به روى خوانندگانش باز
و پرده اش براى امیدوار به او بالا زده است از تو خواهم به بزرگواریت که بر من بخشى از عطاى خویش
به حدى که دیده ام بدان روشن گردد و از امیدت بدان مقدار که خاطرم اطمینان یابد و از یقین بدان اندازه که
پیش آمدهاى ناگوار دنیا بر من آسان گردد و بوسیله آن پرده هاى سیاه کوردلى از دیده دل دور شود به رحمتت
اى مهربانترین مهربانان.