عصر حجر چیست؟

عصر حجر انسان را به دوره ای می برد که انواع گوناگون نژادهای انسانی به دور از تکنولوژی های امروزی در جنگل ها و غارها زندگی می کردند و به ساده ترین شکل ممکن با استفاده از منابع کاملا طبیعی مثل جنگل و شکار غذای خود را به دست می آوردند. البته این زندگی مشقت بار چندان هم بی خطر نبود و در مسیر تاریخ بسیاری از گونه های انسان های اولیه را نابود ساخت.

عصر حجر چیست؟

عصر حجر در یک نگاه کلی به زمانی اشاره می کند که هنوز  از تکنولوژی امروزی و فن آوری و اختراعاتی که زندگی انسان های اولیه را دگرگون ساخت خبری نبود. به زبان ساده تر اگر بگوییم این دوره زمانی به پایان رسید که انسان یاد گرفت می توان سنگ آهن را گداخت و از آن فلز به دست آورد، می توان دام ها را رام کرد و در زمین دانه کاشت و  کشاورزی کرد. وقتی فرگشت انسان از شاخ آفریقا شروع و در دنیا گسترده شد این دوره نیز به پایان رسید.  

وجه تسمیه عصر حجر

عصر حجر بدون شناخت دلیل نامگذاری این دوره نمی تواند کامل شود. گفته شده چینی ها و رومی ها برای اولین بار  این اصطلاح را به کار برده اند اما روایت قابل قبول تر این است که می گویند کریستیان یورگنسن تامسن، اولین موزه دار در موزه ملی دانمارک زمانیکه می خواست اشیاء داخل موزه را مرتب و سازماندهی کند اشیاء را بر اساس ماده ای که از آن ساخته شده بود تنظیم کرد. موادی که اشیاء از آنها ساخته شده بود به سه گروه «مواد عصر سنگ، عصر مفرغ و عصر آهن» تقسیم شد.

عصر حجر و گوشت فراوان

نکته جالب دیگر در مورد عصر حجر آشنایی با خورد و خوراک انسان های اولیه است. همان طور که می دانید در این دوره گونه های زیادی از انسان های اولیه زندگی می کردند، این انسان های اولیه با شکار حیوانات و پرندگان و استفاده از درختان و گیاهان غذای خود را به دست می آوردند و به طبع با بروز هر مشکلی در زمینه شکار یا تغییر شرایط آب و هوایی که منجر به نابودی گیاهان و درختان می شد بسیاری از گونه های انسان های اولیه نیز جان می باختند. انسان های عصر سنگی به دل و جگر و قلوه حیوانات علاقه زیادی داشتند و بیشتر خوراک روزانه آنها را گوشت و کربوهیدراتی که از بنشن و حبوبات به دست می آمد تشکیل می داد. براساس پژوهش های انجام شده، گوشت دوسوم خوراک انسان های اولیه را تشکیل می داد و مردان عصر سنگی از چربی پرهیز می کردند. در این دوره انسان از شیره نیز استفاده می کرد، شیره ای که از ترش شدن انگورهای وحشی ساخته شده بود.

سرپناه در دوران سنگی

مسأله بعدی در مورد عصر حجر ، نوع سرپناه گونه های مختلف انسان اولیه می باشد. بررسی ها نشان می دهد نخستین چیزی که به عنوان سرپناه توسط انسان اولیه ساخته شد به دو میلیون سال قبل باز می گردد، زمانیکه انسان ها در شرق افریقا با سنگ ستون هایی ساختند و شاخ و برگ درختان را روی آنها قرار دادند. به طور مثال سازه سنگی ساده ای که در منطقه ترا آماتا نزدیک نیس فرانسه یافت شده قدمتی ۵۰۰ هزار ساله دارد. جدای از این در دیگر جاهای دنیا نیز نمونه هایی از سازه های انسانی یافت شده است:«ساختار سنگی چادر مانند در درون غاری در نزدیکی گروت دولازاره در نیس فرانسه، ساختار سنگی با بام چوبی در وستونیتسه چکسلواکی که به سال ۲۳ قبل از میلاد بر می گردد، کلبه های ساخته شده از استخوان ماموت در اروپای شرقی و سیبری، چادر ساخته شده از پوست حیوانات که به ۱۵ هزار سال قبل از میلاد بر می گردد در منطقه پلاتو پارن فرانسه و بالاخره نیایشگاه های دارای چندین اتاق با ستون های سنگی در آسیا و اروپا» همه و همه مثال هایی از سازه های انسان های عصر حجر می باشند.

یادگاری بر سنگ ها

عصر حجر با یک مشخصه کاملا واضح به خوبی توضیح داده می شود و آن اینکه انسان های این دوره به حکاکی و نقاشی بر روی دیواره های سنگی غارها علاقه زیادی داشتند. نگاره هایی که توسط انسان های اولیه بر دیوارهای غارها کنده شده اند بسیار کمیاب می باشند. به طور مثال می توان به سمتکای در هندوستان که به عنوان یک نگاره بر تخت سنگ در میراث جهانی ثبت شده اشاره کرد. نقش هایی که از سوی انسان های اولیه بر دیوارها کنده می شد شامل جانورانی مانند گربه سانان و کرگدن می شد که اکنون نمونه هایی از آنها در غار شووه دیده می شود. سنگ نگاره های این غار به ۳۱ هزار سال قبل از میلاد بر می گردد. همین طور در اسپانیا غاری به نام آلتامیرا وجود دارد که قدمت نقاشی های آن که شامل گاومیش کوهان دار آمریکایی ست به سیزده تا چهارده سال قبل از میلاد بر می گردد.

به هر صورت کسب اطلاعات در مورد عصر حجر شما را به دنیای پر از سختی و مشقت زندگی انسان های اولیه برد و نشان داد که در این عصر انسان ها برای به دست آوردن غذا و حفظ خود از حمله حیوانات وحشی و بلایای طبیعی با چه مشکلات سختی روبرو بوده اند. بسیاری از گونه های متعدد انسان های اولیه تاب تحمل این مشکلات را نداشتند و از بین رفتند. به هر صورت با کشف آتش و تولید آهن از سنگ آهن و بالا رفتن اطلاعات و دانش  انسان اولیه در استفاده از حیوانات و بهره برداری از زمین برای کشاورزی به تدریج عصر حجر به پایان رسید و زندگی انسان اولیه جای خود را به انسان هوشمند صاحب تکنولوژی داد. از آغاز فرگشت انسان تا امروز طبیعت و دنیا در اختیار انسان بوده و انسان به بهانه توسعه طبیعت گاهی ضربات جبران ناپذیری به آن وارد ساخته  است.