صحیفه سجادیه

صحیفه سجادیه مجموعه ای از ادعیه گرانقدر و ارزشمندی است که از حضرت امام سجاد علیه السلام به یادگار مانده است.

همراه ما باشید تا از این گنجینه نورانی بهره بیشتری ببریم.

دعا پیوندی میان خالق و مخلوق

دعا توجه انسان به سرچشممه وجود و نمونه ی آشکار پیوند با پروردگار هستی است،

در حقیقت دعا فرصتی برتر و بدل ناپذیر است که خداوند به بندگان خویش عطا فرموده تا انسان بتواند به این وسیله روح خویش را تعالی بخشد.

دعا گزینه است که به وسیله آن انسان می تواند نقصان و بدی ها را از وجود خویش بزداید و کاستی های خود را با درخواست الطاف الهی برطرف نماید.

دعا انسان به سرچشمه هر کمال و مطلوبی رهنمون می شود و درمان کننده رنج های بشری به شمار می رود.

در سنت و سیره ی پیامبران و پیشوایان معصوم مان توجه و تأکید ویژه ای بر دعا شده است چنانکه آن بزرگواران همواره به نیایش الهی می پرداخته اند و همیشه از دعا به عنوان کارسازترین وسیله و برنده ترین سلاح ها یاد کرده اند.

معمولا دعاهای گران مایه ای که از پیشوایان دینی ما به یادگار مانده است در قالب کتاب هایی با عنوان «صحیفه» گردآوری شده اند که یکی از برترین این صحیفه ها کتاب ارزشمند «صحیفه سجادیه» می باشد.

آنچه در مورد صحیفه باید بدانیم:

صحیفه کامله سجادیه یکی از بزرگ ترین مناجات های عرفانی در خلوتگاه انس است، کتابی است الهی که از سرچشمه های نور خداوندی نشأت گرفته و طریقه سلوک اولیای بزرگ و اوصیای عظیم الشأن را به اصحاب و یاران خداوند متعال می آموزد.

این کتاب مقدس همانند قرآن کریم سفره ای الهی است که لبریز و سرشار از نعمت های الهی است و هر کسی به تناسب نیاز معنوی خویش از آن بهره می برد.

صحیفه سجادیه همانند قرآن کریم بیان کننده معارف غیبی بوده و در جای جای کلمات نورانی هر کدام از ادعیه این کتاب ارزشمند تجلیات الهی به چشم می خورد.

اما با تمام این تعاریف و اوصاف متاسفانه آنگونه که بایسته و شایسته جامعه اسلامی و شیعی است برخوردی متناسب با دعا و نیایش و خصوصا این کتاب نورانی از سوی اقشار مختلف جامعه صورت نگرفته است و این گنجینه های الهی آنطور که باید و شاید در میان عموم مردم مورد استفاده قرار نگرفته است.

آنچه که صحیفه سجادیه را از دیگر کتب ادعیه متمایز می سازد این است که این کتاب در دورانی سرنوشت ساز از تاریخ اسلام به جای مانده است دورانی که فتوحات پی در پی و کشورگشایی های مسلمانان، جامعه اسلامی را با دو خطر بزرگ روبرو ساخته بود،

یکی از این خطرات ورود فرهنگ های بیگانه به حریم جامعه اسلامی و آشنایی توأم با سست عقیقدگی مسلمانان با آن فرهنگ ها و دیگری موج راحت طلبی و لذت جویی و دنیا زدگی بود که با سرازیر شدن غنائم بسیار و دستاورهای مادی بزرگ به سوی سرزیمن های اسلامی به راه افتاده بود.

از سوی دیگر پس از شهادت سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام و خفقان و فضای بسته ای که خاندان بنی امیه برای اهل بیت پیامبر گرامی اسلام ایجاد کرده بودند و وجود موفعیت دشوار سیاسی و فاصله بزرگی که حکومت ظالمانه بین امیه میان مردم و پیشوایان معصوم ایجاد کرده بودند

حضرت سجاد با ارائه این نوع از مبارزه و بیان حقایق توانست تکلیف الهی خویش را ادا فرموده و با بهره گیری از نیایش و به زبان دعا و مناجات به تعمیق و ترویج اندیشه های دینی همت گمارند.

و بدین گونه امت اسلامی در برابر هجوم فرهنگ های بیگانه و امواج دین برانداز دنیا طلبی و بی بندو باری مصونیت یافت.

این کتاب گرانسنگ مشتمل بر پنجاه و چهار دعا در موضوعات گوناگون می باشد که مطلع آغازین آن ستایش خداوند متعال می باشد.

بدیهی است که خواندن و درک متن کتاب صحیفه سجادیه می تواند راهگشای ما رد بسیاری از زمینه های زندگی مادی و حیات معنوی ما باشد.

ترجمه های موجود برای صحیفه

در سال های اخیر عده ای از افرادی که دغدغه دین داشتته و به دنبال آشنا کردن مردم با معارف ناب اسلامی از طریق انتشار و معرفی کتب معتبر و منابع اصلی دینی و شیعی ما داشته اند ترجمه های متفاوتی از کتاب صحیفه سجادیه را نیز ارائه داده اند.

هر چند برخی از این ترجمه ها دارای کاستی ها و نقایصی هستند اما هر یک از انها گامی مثبت در جهت رسیدن به وضعفیت مطلوب در ترچمه متوان مذهبی به شمار می روند.

امید است که این حرکت همچنان ادامه داشته و نقد ها و نظرهای کارشناسان سبب شود که کارهای ارزشمندی را در این زمینه شاهد باشیم.

برخی از ترجمه های قوی موجود بر این کتاب عبارتند از:

ـ ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش

ـ ترجمه عماد الیدن حسین اصفهانی به اهتمام محمود فرهادی، انتشارات گلبرگ

ـ ترجمه الهی قمشه ای، انتشارات انوار الزهرا

ـ ترجمه حسین انصاریان، انتشارات پیام آژادی

ـ ترجمه علی شیروانی، انتشارات دارالفکر

ـ ترجمه عقیقی بخشایشی، انتشارات نوید اسلام

ـ ترجمه محسن غرویان، انتشارات الهادی

ـ ترجمه مخمد مهدی فولادوند، انتشارات سوره

شروح صحیفه

شروح متعددی نیز بر کتاب صحیفه کامله سجادیه نگارش یافته است که به معرفی برخی از آنها می پردازیم:

ـ کتاب دیار عاشقان، نوشته حسین انصاریان، تفسیر جامع صحیفه سجادیه، به تصحیح حسین استادولی، که توسط انتشارات هیأت محبین الائمه چاپ شده است.

ـ کتاب نورالانوار فی شرح الصحیفه السجادیه، نوشته نعمت الله جزایری که توسط انتشارات دارالمحچه البیضاء بیروت به چاپ رسیده است.

ـ ریاض السالکین فی شرح صحیفه سید الساجدین نوشته علی خان حسینی حسنی مدنی شیرازی، با تحقیق محسن حسینی امینی که توسط موسسه النشر منتشر شده است

و یکی از بهرتین و معتبرترین و درعین حال بزرگ ترین شرح صحیفه سجادیه به شمار می رود.

به گفته علامه سید محسن امین کتابی به مانند آن در این زمینه نوشته نشده است.

محتوای عالی و نکات عمیق ریاض السالکین احاطه بسیار مولف آن بر داشن های گوناگون و دقت و قدرت تحلیل بالای وی را نشان می دهد.

برگزیده این شرح نیز به عنوان تلخیص الریاض یا تحفه الطالبین در ۳ جلد چاپ و منتشر شده است.