شفاعت یعنی چه و چگونه انجام می شود

شفاعت به این معنا است که فردی یا چیزی، کسی یا چیزی را تایید کند یا به عبارت دیگر فردی موید کسی یا چیزی شوئد.

شفاعت در لغت از ریشه شفع می آید، به معنای جفت شدن با چیزی و در اصطلاح قرار گرفتن به عنوان حائل برای ضرر نرسیدن به کسی یا رساندن منفعت به شخصی می باشد.

در حقیقت شفاعت به معنای تقویت یک فرد ضعیف و نیرو بخشیدن به اوست و شفیع کسی است که به آن نیازمند ضعیف کمک می کند تا او را از نیاز رهایی بخشد.

به عبارت دیگر، شفاعت به معنای درخواست کمک و یا بخشش از کسی در مقابل شخص دیگری می باشد.

به عنوان مثال کسی به تنهایی نمی تواند از عهده کاری بر آید و یا قدرت انجام آن را ندارد، بنابراین از کسی کمک می گیرد و از او یاری می طلبد و از او به عنوان پشتیبان و حامی یاد می کند.

در حقیقت این فرد شفیع آن شخص شده است، کاری که در راستای کمک کردن به شخصی ناتوان و ضعیف انجام شود را شفاعت می گویند.

شفاعت در اسلام

واژه ی شفاعت در اسلام و از نظر شرعی جایی عنوان می شود که شخصی در بارگاه خداوند برای کسی طلب غفران و آمرزش نماید و یا بخواهد تاوانی که به خاطر انجام گناه متوجه او شده را از وی بر دارد و یا حداقل تخفیفی برای آن قائل شود.

در این حال شخصی که مرتکب گناه و معصیت شده شفاعت شونده است و خداوند عالمیان پذیرنده ی شفاعت می باشد و این حالت یکی از امور مسلّم در دین اسلام می باشد.

شافعان روز قیامت می توانند انبیاء و اولیاء الهی باشند، شهدا، ملائکه، مؤمنین، اعمال صالح انسان و قرآن نیز از شفیعان روز قیامت شمرده شده اند.

برداشت نادرست از شفاعت

برخی مردم که آگاهی زیادی به دین و مسائل دینی ندارند، برداشت غلطی از واژه شفاعت دارند؛ آنها گمان می کنند هر گناه و معصیتی که از آنها سر بزند به واسطه شفیعان روز جزا شفاعت می شوند و گناهان شان بخشیده می شود.

ضمن این که شفاعت کننده فقط برای بهشت شفیع نمی شود، بلکه برخی برای دوزخ شفاعت می کنند.

پس مراقبت از اعمال می تواند شفاعت انبیاء و اولیاء الهی را نسیب مان گرداند.

همان طور که در قرآن کریم هم به آن اشاره شده است شفاعت موقوف به دستور خداوند است و هر گاه خداوند اذن دهد پیامبران یا أئمه می توانند برای شفاعت پا پیش بگذارند.

چه کسانی مشمول شفاعت می گردند؟!

به اعتقاد و باور مسلمانان، آنهایی که در روز قیامت مورد شفاعت قرار می گیرند به طور حتم رابطه ای نزدیک از نظر روحی و قلبی با شفاعت کنندگان شان داشته اند.

آنها که نسبت به اولیاء الهی محبت داشته و از پیروان آنها بوده اند و به وسیله آنها به معنویات رسیده اند شفیع خواهند بود.

یکی از دلایل و حکمت هایی که سبب شده خداوند در روز قیامت انبیاء و اولیاء خاص خود را شفیع این گونه افراد قرار دهد، وجود همین رابطه معنوی و نزدیکی قلبی و سنخیتی است که بین آنها وجود دارد.

در دین اسلام در روایات متعددی به دوستی و محبت به پیامبر و اهل بیت ایشان تاکید شده است زیرا همین دوستی و محبت باعث به وجود آمدن رابطه روحی و معنوی با آنها می شود.

در منابع دینی داریم که کسانی که رشته اتصال با اولیاء الهی را پاره کرده اند و از پذیرش امامت سر باز زده اند مورد شفاعت قرار نخواهند گرفت.

همان گونه که پیامبر گرامی اسلام می فرمایند، به خدا سوگند کسانی که فرزندان و ذریه مرا مورد آزار و اذیت قرار دهند، شفاعت من را در قیامت نخواهند داشت.

شفاعت؛ راهی برای بازگشت به مسیر الهی

اگر شخصی دچار معصیت شد و در مسیری غیر از آنچه خداوند امر فرموده قرار گرفت و اعمال گناه آلود و ناپسند انجام داد، این فرد مسلماً مستحق عذاب الهی و خشم خداوند می باشد.

این قانونی است که خداوند برای بندگان خود از روز ازل مقرر کرده است. همان گونه که اگر غذا نخوریم بعد از مدتی بدن انسان از بین خواهد رفت.

حالا برای این که از خشم الهی در امان بمانیم خداوند قانون دیگری برای ما در نظر گرفته است که چنگ زدن به آن می تواند راه را بر ما آسان کند.

توبه و بازگشت به سوی خداوند و اصلاح امور و انجام اعمال صالح، قانون دیگری است که خداوند برای بندگان خود مقرر کرده است.

قانون دیگری که خداوند به وسیله آن بندگان را از غضب خویش در امان نگاه می دارد قانون بخشش گناهان به واسطه اولیاء الهی و در حقیقت همین شفاعت است.

این باعث می شود فرد از عذاب الهی و دوزخ که قانونی دیگر از قوانین الهی است در امان بماند.

یعنی فرد با انجام گناه که باعث می شود وارد دایره عذاب خداوند شود با توبه و بازگشت او انجام اعمال نیک در دایره عفو و بخشش خداوند قرار می گیرد. در اینجا قانون بخشش خداوند شفیع شخص گناهکار شده است تا او را از عذاب الهی در امان نگاه دارد.

انسان وظیفه دارد هم در دنیا و هم در آخرت برای اینکه دچار هلاکت و نابودی نشود به قوانینی که خداوند برای او در نظر گرفته است پناه برد و آنها را که خداوند مقرر کرده است حامی و پشتیبان خود قرار دهد.

در قرآن و روایات متعدد آمده است که هر زمان شخصی شایستگی آن را پیدا کرد که بخشش خداوند شامل حال او شود، به اذن خدای متعال هم در دنیا و هم در رستاخیز بندگان صالح او اجازه دارند برای آن شخص دعای خیر کنند و شفیع او در روز قیامت باشند.

یعنی بعد از آن که خداوند تعیین کرد چه کسانی لیاقت و شایستگی چه موقعیت و مقامی هستد به اولیاء خود اجازه می دهد که برای فلان شخص دعای خیر کنند و شفیع او شوند تا این گونه محبت و دوستی خود را ابراز نمایند.

در دادگاه امن الهی هر شخصی بر پایه ایمان و عملی که انجام می دهد، چه خوب و چه بد محاکمه می شود.

در رستاخیز هر فردی به واسطه اعمال خود مورد سؤال قرار می گیرد و کسی به خاطر اعمال دیگری مواخذه نخواهد شد.