راهکارهای کاهش وابستگی کودک به موبایل و تبلت

در دنیای امروز که فناوری اطلاعات و ارتباطات در آن حرف اول را می‌زند، کمتر کسی یافت می‌شود که به موبایل وابستگی نداشته باشد. این وابستگی که در حیطۀ علم روانشناسی از آن به عنوان موبوفوبیا یاد می‌شود، استرس و اضطراب ناشی ازوابستگی کودک به موبایل را هم شامل می‌شود.

این وابستگی می‌تواند مشکل جدی برای کار و زندگی اجتماعی افراد ایجاد کند. زمانی این مشکل دو چندان می‌شود که وابستگی کودک‌مان را به موبایل دریابیم و متوجه شویم که در این میانه او نیز از آسیب‌پذیری این وسیلۀ ارتباطی بی‌بهره نیستند.

وابستگی کودک به موبایل

وابستگی کودک به موبایل یکی از دغدغه‌های بزرگ والدین محسوب می‌شود، به طوری که گاه برای یافتن راه نجاتی از این معضل به مراکز بهداشت روانی و روانشناسان مراجعه می‌کنند تا این پدیده را که تا حد زیادی خود مسبب آن هستند ریشه‌کن کنند.

این روزها تعداد نه چندان محدودی از کودکان وابستگی شدید به موبایل پیدا کرده‌اند، حتی موارد متعددی یافت می‌شود که در اکثر خانواده‌ها کودکان موبایل شخصی دارند. اگر چه این نوعی از تکنولوژی است و استفاده از آن مزایای خاص خود را دارد، اما وابستگی کودک به موبایل می‌تواند پیامدهای نامطلوبی را در پی داشته باشد.

تأثیر موبایل بر روابط اجتماعی کودک

کودک برای ایجاد یک رابطۀ خوب و داشتن روابط اجتماعی بالا، نیاز به ایجاد ارتباط دارد. وابستگی کودک به موبایل به او این اجازه را نمی‌دهد که با ردۀ همسالان خود ارتباط مؤثر برقرار کند. کودکان این روزها، یا در حال ارسال پیامک هستند، یا مشغول بازی با موبایل و یا گوش دادن به موسیقی.

این سیستم در روند رشد اجتماعی کودک اخلال ایجاد کرده سبب توقف هوش اجتماعی شده، توانایی ارتباط با دیگران را از کودک سلب می‌کند.

اضطراب والدین دغدغه‌مند

وابستگی کودک به موبایل چنان اضطرابی را در جان پدر و مادر می‌اندازد که کمتر چیزی می‌تواند اینگونه یک پدر یا مادر را به هم بریزد. چهرۀ سرد کودک که سر در موبایل دارد و بی‌دلیل لبخند می‌زند و یا اخم می‌کند.

در مهمانی‌ها به جای اینکه با کودکان همسن و سال خود که بعضاً به بازی‌های سالم مشغول هستند، همگام شود، موبایل در دست در لاک خود فرو رفته است.

تأثیرات مخرب موبایل در کودک

اشعۀ موبایل که همه مادران باردار در دوران حمل خود از آن دوری می‌کنند و همیشه نگران تأثیر مخرب آن بر جنین خود هستند، بعد از بارداری و بزرگ شدن کودک به دست فراموشی سپرده می‌شود. وابستگی کودک به موبایل یعنی به جان خریدن مضرات اشعۀ موبایل، همانی که در دوران بارداری به شدت از آن دوری می‌گزیدیم.

کودکان به دلیل اینکه دارای جمجمه‌ای کوچکتر از بزرگسالان هستند، زودتر و بیشتر تحت تأثیر اشعه‌ها و انرژی‌هایی چون وای‌فای هستند. مغز کودکان هنوز میزان آب زیادی را در خود دارد، همین امر سبب جلب بیشتر اشعه های مضر می‌شود.

عدم تمرکز

وابستگی کودک به موبایل سبب عدم تمرکز در او شده، حافظۀ کوتاه مدتش را ضعیف می‌کند. کودک دچار اختلالات خواب شده، افسردی و خستگی مزمن را تجربه می‌کند. اینها تا مدت‌های مدید و چه بسا تا آخر عمر گریبان‌گیر فرزند شما می‌باشد.

در نسل‌های گذشته بچه‌ها دارای انرژی بیشتری بودند، شادتر و بانشاط‌تر از حالا بودند. اما بچه‌های امروز در مقایسه با بچه‌های دیروز دچار اختلال‌های فراوانی از جمله عدم تحرک، افسردگی و خستگی مفرط هستند.

وابستگی کودک به موبایل و آینده‌ای نه چندان روشن

اگر می‌خواهید که دچار انقراض نسل نشوید، (ناباروری کودکان در آینده)، اگر نمی‌خواهید کودک‌تان قدش کوتاه بماند، یا از لحاظ ذهنی رشد نکند؛ دسترسی او به موبایل و آیپد و تبلت را محدود کنید.

کودکانی که بیش از حد با موبایل سر و کار دارند، بیم آن می‌رود که در آینده با مشکلاتی از این دست روبرو شوند. بی‌خوابی‌هایی که کودک بر اثر وابستگی به موبایل تجربه می‌کند می‌تواند آثار زیان‌باری به همراه داشته باشد.

وابستگی کودک به موبایل و تأثیر مخرب آن بر انگشتان

متخصصان می‌گویند کودکانی که از انواع لمسی تلفن همراه استفاده می‌کنند، به مرور و در آینده‌ای نه چندان دور دچار مشکلات عضلانی می‌شوند. این کودکان دچار تأخیر در حرکات دست و حتی آسیب انگشت‌های دست می‌شوند.

وابستگی کودک به موبایل او را از انجام دیگر کارها مانند ساختن کار دستی، نقاشی کردن، بازی‌های کودکانه و خلق اثر باز می‌دارد و ذهن و فعالیت او مدام درگیر لمس موبایل است و در نتیجه اختلال عملکرد در کودک را در پی دارد.

دیگر آثار مخرب وابستگی کودک به موبایل

بلوغ زودرس، بهرۀ هوشی پایین، خشونت و عصبیت را نیز از دیگر آثار مخرب وابستگی کودک به موبایل می‌توان نام برد.

بلوغ زودرس

وابستگی کودک به موبایل، اینترنت، تماشای برنامه‌های خارج از ردۀ سنی در تلویزیون، به دلیل اینکه کودک را با مسائل بزرگسالان آشنا می‌کند، و توجه آنها به آن مسائل جلب می‌شود، ممکن است باعث بلوغ زودرس در آنها شود.

کودک نباید به یک زندگی بی‌تحرک عادت کند، او نیاز به دویدن و بازی کردن و حرکت دارد.

بهرۀ هوشی پایین، خشونت و عصبیت

اگر والدین کنترل خود از کودکان بردارند و او را کنترل نکنند، پیامدهای نامطلوبی دامنگیر آنان خواهد شد. اکثر بازی‌هایی که در موبایل‌ها وجود دارد خشن و سرشار از تنش است، این بازی‌ها می‌تواند بر روند رشد ذهنی کودکان تأثیر منفی بگذارد.

کودکان سعی می‌کنند خشونت موجود در بازی‌ها را در زندگی خود پیاده کنند، با آنها همزادپنداری کرده خود را با او یکی می‌دانند. این باعث می‌شود عصبیت و خشونت در کودک به شکلی بی‌رویه افزایش پیدا کند.

چگونگی ممانعت از وابستگی کودک به موبایل

صرف وقت بیشتر با کودک می‌تواند راهی باشد برای دور کردن کودک از موبایل.

یکی از راه‌هایی که می‌تواند سر کودک را از موبایل بیرون بیاورد، این است که والدین گوشی‌های خود را در مواقع غیرضروری کنار بگذارند و سعی کنند وقت بیشتری را با فرزند خود بگذرانند. کودکان می‌بینند و یاد می‌گیرند، استفادۀ بیش از حد والدین از موبایل کودک را تشویق به تقلید از آنها می‌کند.

سرگرم کردن کودک با دیگر فعالیت‌ها

برای جلوگیری از این وابستگی، می‌توانیم او را سرگم فعالیت‌هایی نظیر نقاشی کشیدن، فوتبال بازی کردن، استخر رفتن، ژیمناستیک و غیره کنیم. ثبت نام کودک در یکی از فعالیت‌های فوق می‌تواند تأثیر به سزایی در افزایش سطح هوش و توانایی‌های اجتماعی کودک داشته باشد.

ایجاد محدودیت

شاید نتوانیم به طور کامل موبایل را از کودکمان بگیریم ولی میتوانیم اندکی وابستگی کودک به موبایل را کاهش دهیم. با محدود کردن کودک در استفاده از موبایل می‌توانیم به این روند کمک کنیم.

تعیین زمان و ساعت مشخص برای کار با موبایل یکی از راه‌های کنترل کودک در این زمینه می‌باشد. به کودک گوشزد کنیم که هر چیزی زمان خاص خود را دارد و او باید آن را فرابگیرد.

والدین با راهنمایی‌های درست می‌توانند در برقراری توازن بین زندگی واقعی و دنیای مجازی کودکان را یاری نمایند.