درخت موز را چطور بکاریم؟

تصور داشتن درخت موز در باغ شخصی و یا حتی در منزل بیشتر از انکه فکرش را بکنید هیجان انگیز است، اگر دوست دارید با نحوه کاشت و شرایط نگهداری درخت موز بیشتر آشنا شوید این مقاله را از دست ندهید.

تاریخچه کاشت و پرورش درخت موز

موزهای خوراکی که به نام Banana شناخته می شوند و موزهای پختنی با نام Plantain از تیره و جنس Musa بوده که بومی مناطق گرمسیر آسیا و استرالیا می باشد. که بعدها توسط اولین مسافران دریایی حمل و منتقل شدند

اما طبق گفته ها اولین کسانی که موز را برای اولین بار اهلی کردند کشاورزان جنوب شرق اسیا بودند. و جالب است بدانید که جنوب شرق آسیا مرکز تنوع موز به شمار می آید.

پس از کشورهای جنوب شرق آسیا تنوع موز در آفریقا بیشتر است و این امر نشان دهنده این مطلب است که کشت موز در کشورهای آفریقایی نیز سابقه ای طولانی دارد، و حتی گفته شده کشت موز در هزاره اول قبل از میلاد در کامرون و جنگل های کامرون انجام می شده است.

درخت موز در ایران

تاریخ دقیق ورود موز و کاشت درخت موز به ایران به طور دقیق مشخص نیست ولی آنچه مسلم است این است که این میوه در بخش هایی از جنوب استان سیستان و بلوچستان از قدیم الایام محل کشت و تولید موز بوده است.

کلون های اصلاح شده موز در سال ۱۳۳۴ وارد ایران شد و عمدتا در سیستان و بلوچستان به علت مناسب بودن آب و هوای این استان کشت گردید.

از آنجایی که درخت موز به رطوبت و نور کافی خورشید (علی رغم مقاوم بودن به ۵۰% سایه) نیز نیاز دارد؛مناطق جنوبی بلوچستان ایران یکی از مهمترین مناطق مستعد پرورش موز محسوب می شود چراکه نور، رطوبت و گرمای کافی در این مناطق به خوبی وجود دارد.

البته در هرمزگان و کرمان نیز کاشت و پرورش و تولید درخت موز انجام می گیرد. و از سوی دیگرکشت گلخانه ای موز نیز چندین سال قبل در مناطق شمالی کشور و جنوب استان کرمان نیز گسترش پیدا کرد اما متاسفانه به دلیل مشکلات متعدد از جمله عدم رقابت قیمت با موزهای وارداتی، عدم تسهیلات لازم برای توسعه گلخانه ها نیز عدم تخصص کافی در کشت گلخانه ای این محصول و… با عدم استقبال گلخانه داران روبرو گردید.

شرایط کاشت و مراقبت از درخت موز

اگر اطلاعات دقیق تری نسبت به شرایط کاشت و مراقبت از درخت موز بخواهید باید بگوییم که ریشه درخت موز در زمین تا عمق ۸۰ سانتی متر و به صورت عرضی نفوذ می کند و رشد می نماید.

موز از گیاهان تک لپه ای است و به همین دلیل قابل پیوند نیست و تکثیر آن معمولا از طریق تکثیر و کشت پاجوش هایی می باشد که از تنه اصلی بوجود می آیند.

برگ های موز بزرگ و در هنگام تشکیل لوله ای شکل هستند. طول برگ ها به ۲ متر و عرض آن گاه به ۶۰ تا ۹۰ سانتی متر نیز می رسد.

خاک مناسب برای کاشت درخت موز نیز خاکی اسیدی است که دارای زهکشی خوبی باشد. و مخلوط پیت ماس و پرلیت و ورمی کولیت بهترین ترکیب خاک برای کاشت موز است.

اگر بخواهید درخت موزتان رشد بهتری داشته باشد باید هر ماه یکبار به آن کود دهید. لازم به ذکر است که این کود باید حاوی نیتروژن و پتاسیم و منزیم باشد.

حداقل دمایی که درخت موز می تواند تمل کند ۲ تا ۳ درجه سانتی گراد است و در دمای پایین تر گیاه از بین می رود.

درخت موز نیاز به آبیاری و نور زیاد غیر مستقیم دارد و اگر در مناطقی کشت شود که بازندگی زیاد است نیازی به ابیاری روزانه نخواهد بود.

دانستن این مطلب نیز خالی از لطف نیست که میزان رطوبت مورد نیاز موز بیش از سایر درختان گرمسیری است.

رطوبت مورد نیاز جهت رشد درخت موز ۷۵ تا ۸۵ درصد است و کمترین میزان رطوبتی که موز می تواند در آن ادامه حیات دهد ۴۵ درصد می باشد.

رشد موز در نواحی هم سطح دریا و تا ارتفاع ۱۵۰۰ متری نواحی گرمسیری مناسب تر است.

یکی از محدودیت های کاشت درخت موز وجود وزش بادهای شدید در مناطق تحت کشت است. چرا که وزش بادهای شدید با پاره کردن برگ ها و یا شکستن ساقه ها و از ریشه درآوردن گیاه موجب از بین رفتن آن می شود. البته این امر در همه گیاهان پا بلند صدق می کند.

زمان مناسب برای کاشت موز

برای کاشت موز و یافتن زمان مناسب آن باید نگاهی به آب و هوای منطقه مورد نظر بیندازید.

در مناطقی که دارای دو فصل بارندگی و فصل خشک هستند بوته های موز در ابتدای فصل بارندگی کشت می شوند.

و اگر می خواهید درخت موز را بصورت روزانه آبیاری نمایید فرقی نمی کند که در چه فصلی بوته را کشت نمایید.

از سوی دیگر قیمت حداکثری محصول نیز می تواند تعیین کننده زمان کشت باشد. به این صورت که زمان کشت را طوری تنظیم کنید که محصول در فصل مناسبی که قیمت موز در آن به حداکثر می رسد کشت نمایید.

نحوه کاشت موز

برای کاشت موز ابتدا باید در خاک های سنگین گودالی عمیق حفر کنید ابعاد گودالی که حفر می کنید باید حداقل دارای عمقی ۴۵ تا ۵۰ سانت و عرض ۴۵ سانت باشد.

سپس کود دامی یا کمپوست در گودال ریخته و نهال کاملا جوان و تازه را در گودال بگذارید. دقت داشته باشید که پاچوش های موز یا جوانه و نهال درخت موز حداقل باید ۲۵ تا ۳۰ سانت زیر سطح خاک قرار بگیرند.

اگر کاشت را بصورت سطحی انجام دهید ممکن است گیاه نتواند تحمل کند و منجر به افتادن گیاه شود.

حتما پاجوش و یا نهال موز را با فرم آلدئید ۵ درصد ضد عفونی نمایید.

همچنین از دیالدرین و الدرین می توانید برای کنتزل کرم دالان کن استفاده کنید.

استفاده از سم dibromo-chloropropane نیز بری کنترل نماتدها توصیه می شود.

علف های هرزی که درخت موز را تهدید می کند از بین ببرید از جمله این علف های هرز می توان به علف دائمی باریک برگ اشاره کرده که مزارع موز را به خطر می اندازد و باید قبل از کشت و پس از آن با آنها مبارزه نمود.

دقت داشته باشد که بوته موز به علف کُش های هورمونی بسیار حساس است.