مارچوبه چیست؟ با مارچوبه دکتر خود باشید!

مارچوبه از جمله گیاهان دارویی است که با خواص بی نظیر خود کمتر مورد توجه مردم قرار گرفته است. در دنیای پر از درد والتهاب امروزی که بشر در راه رسیدن به رفاه و آسایش سلامت و تندرستی خود را به خطر می اندازد و برای درمان دردهای خود در دام پزشکان اقتصاد پیشه می افتد، درمان گیاهی از اهمیت خاصی برخوردار می شود.

در مکتب طبیعت گراها نکته ای وجود دارد که می گوید بلاهای طبیعی که بر سر بشر می آید نتیجه تعامل بد وی با محیط زیست می باشد: اینکه انسان به سرطان مبتلا می شود یا از بیماریهای پوستی وحشتناک رنج می برد نتیجه تولید گازهای سمی و سوراخ شدن لایه ازن توسط خود بشر است.

براساس این مکتب، طبیعت خود درمان بسیاری از دردها را در سینه دارد به شرطی که انسان با طبیعت دوست باشد. این گفته به نوعی در مورد گیاهان دارویی مانند مارچوبه نیز صدق می کند.

با اطلس پلاس همراه شوید تا با خواص بی نظیر مارچوبه آشنا گردید.

مارچوبه چیست؟

مارچوبه گیاهی است بومی که بیشتر در مناطق آفریقای شمالی، غرب آسیا و اروپا رشد می کند. این گیاه گلدار، علفی ودوپایه از خانواده مارچوبگان می باشد که عمری چند ساله دارد.

مارچوبه گل هایی بسیار کوچک دارد که روی پایه های نر و ماده قرار دارند. گل های این گیاه دارای شش کاسبرگ، شش گلبرگ، شش پرچم و مادگی سه برچه ای می باشد. گل های نر به رنگ زرد مایل به سبز و گل های ماده به رنگ قرمز می باشند.

معمولا بعد از دو سال از انتقال تاج این گیاه به محل اصلی می توان این گیاه را برداشت کرد.

مارچوبه در ایران

مارچوبه در برخی از مناطق ایران نیز کشت می شود. شهر سگزاباد در استان قزوین، خوی، تبریز، نواحی البرز، قصر قجر، جلفای اصفهان، اراک، کرمانشاه، مهارلو در شیراز و برخی مناطق در جنوب ایران محل های کشت انی گیاه دارویی می باشند.

این گیاه در روستای رز از توابع شهرستان ماهنشان استان زنجان و روستای رباط از توابع شهرستان شهربابک در استان کرمان در فروردین ماه به صورت خودرو رشد می‌کند. این گیاه به‌عنوان یک سبزی خوراکی به صورت خام یا پخته استفاده می‌شود. کاشت این گیاه در شهرستان دزفول نیز رواج پیدا کرده‌است.

مارچوبه گیاهی سرشار از اینولین، پورین، ویتامین C، بتاکاروتن، ویتامین E، روی، منیزیم، سلنیوم، آسپاراژین، آسپاراژیناز، تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، پانتوتنیک اسید، پیریدوکسین، اسیدفولیک، کولین و چندین ماده مهم دیگر می باشد که به سرعت ساقه های آن چوبی و سخت می شود.

این گیاه یکی از سبزی‌هایی است که در تمام دنیا در فصل بهار برداشت می‌شود. البته زمان برداشت آن در مناطق آب و هوایی مختلف، متفاوت است. در برخی از مناطق دنیا در ماه فوریه معادل با بهمن و در برخی نقاط دیگر در جولای معادل با تیرماه برداشت می‌شود؛ اما اوج برداشت آن در اکثر نقاط جهان، در فصول فروردین و اردیبهشت ‌ماه می‌باشد.

مارچوبه و خاصیت تنفسی بالا

مارچوبه نیز همانند سایر سبزیجات وقتی برداشت می شود خواص و  برخی از فعالیت های متابولیک خود را حفظ می کند. “دریافت اکسیژن، تجزیه نشاسته و قند، آزاد کردن دی اکسید کربن و جندین ویژگی دیگر در این گیاه وجود دارد و افراد پس از مصرف آن شاهد بوی بدی در ادرار خود می باشند که امری طبیعی است.

فعالیت تنفسی مارچوبه از سایر گیاهان بیشتر است. به همین علت زودتر از سایر گیاهان آب خود را از دست داده، سخت و چوبی می‌شود. برای جلوگیری از این فرآیند می‌توان انتهای این گیاه را در یک پارچه مرطوب پیچید و در یخچال قرار داد. ولی با این روش حد اکثر تا ۴۸ ساعت باید گیاه را مصرف کرد.

مارچوبه، گیاهی ضد بیماری های التهابی

“ساپونین A، سارساساپوژنین، پروتودیوسین، دیوسژنین و فلاوونوئیدهای کورستین، روتین، کامفرول، ایزورامنتین” از جمله مواد ضد بیماری های التهابی موجود در این گیاه می باشند.سارساساپونین موجود در این گیاه، یکی از مواد شیمیایی بسیار موثر در بهبود بیماری ALS  (اسکلروز چندگانه آمیلوتروفیک)  به عنوان یک بیماری خود ایمنی مزمن می‌باشد. در این بیماری سیستم ایمنی بدن نورون‌های عصبی را به عنوان عوامل بیگانه می‌پندارد و علیه آن‌ها واکنش‌های متعدد التهابی نشان می‌دهد.

مطالعات متعددی در رابطه با اثرات ضدسرطانی مارچوبه بر سرطان کبد صورت گرفته است و نشان داده شده که سرطان کبد به وسیله مواد آنتی‌اکسیدانی فعال موجود در این گیاه متوقف گردیده است.

با مارچوبه از سرطان به دور باشید

مارچوبه گیاهی ضد سرطانی است: ” ویتامین C، بتاکاروتن، ویتامین E، روی، منیزیم و سلنیوم.” از جمله مواد ضد اکسیدان موجود در این گیاه شگفت انگیز می باشد. این گیاه همچنین سرشار از گلوتاتیون می‌باشد و به نسبت سایر سبزیجات از آنتی‌اکسیدان‌های بیشتری تشکیل یافته است. این مقادیر بالای مواد آنتی‌اکسیدانی، رادیکال‌های آزاد را از بین می‌برد و منجر به خواص ضدسرطانی می‌شود. 

مواد شیمیایی فعال در این گیاه به علت کاهش التهاب می‌توانند فعالیت متابولیکی سلول‌های سرطانی را تغییر دهند. مطالعات متعددی در رابطه با اثرات ضدسرطانی این گیاه دارویی بر سرطان کبد صورت گرفته است و نشان داده شده که سرطان کبد به وسیله مواد آنتی‌اکسیدانی فعال موجود در این گیاه متوقف گردیده است.

مارچوبه، ضد دیابت و بیماری های قلبی

گیاه مارچوبه می تواند بیماری های قلبی و دیابت را درمان کند؛ مواد آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی موجود در این گیاه می تواند، بسیاری از بیماری‌های مزمن مانند دیابت نوع ۲ و بیماری‌های قلبی را متوقف می‌کنند. مقادیر بالای ویتامین‌های گروه B در مارچوبه، مسئول اثرات ضددیابتی این گیاه می‌باشند. 

ویتامین های B1، B2، B3 و B5 به فراوانی در این گیاه یافت می شوند. ویتامین B5 و B6 و B9 موجود در مارچوبه نقش مهمی در متابولیسم قندها و نشاسه ایفا کرده می توانند قند خون را به خوبی مدیریت کند.

اسیدفولیک موجود در این گیاه نیز نقش کلیدی در تنظیم هوموسیستئن (که افزایش آن ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش می‌دهد) دارد.

این گیاه همچنین منبع بسیار خوبی از فیبر محلول می‌باشد و مطالعات متعدد نشان داده است که فیبر محلول ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت را کاهش می دهد.

مارچوبه و درمان بیماری  لوسمی

بیماری لوسمی از دیگر بیماری هایی است که می تواند توسط گیاه مارچوبه درمان شود.

 لوسمی نوعی سرطان است که مغز استخوان را درگیر می‌کند و بر تولید گلبول‌های سفید خون اثر می‌گذارد. در این بیماری گلبول‌های سفید به حالت طبیعی تولید نمی‌شوند و یا به طور طبیعی فعالیت نمی‌کنند. 

یکی از عملکردهای گلبول‌های سفید معیوب در بیماری لوسمی، این است که اسیدآمینه آسپاراژین را از سایر سلول‌ها و پروتئین‌های خونی جذب می‌کند. در نتیجه برای درمان این بیماری آنزیم آسپاراژیناز که تجزیه کننده آسپاراژین می‌باشد، به فرد تزریق می‌شود. 

نکته قابل‌توجه این است که مارچوبه با نام لاتین آسپاراژوس، سرشار از اسیدآمینه آسپاراژین و آنزیم آسپاراژیناز است. به همین علت یکی از گزینه‌های اصلی برای درمان بیماری لوسمی و تهیه داروهای برطرف‌کننده لوسمی می‌باشد.

مارچوبه را فراموش نکنید

حال که با ما همراه شدید و خواص شگفت انگیز این گیاه را شناختید، سعی کنید مصرف این گیاه را در از دست ندهید. دفعه بعد که سالاد سبزیجات درست کردید آن را به آن اضافه کنید، حتی می توانید پخته شده این گیاه را به ماکارونی، پیتزا و لازانیا اضافه کنید.

موقع پخت املت، کوکو سبزی و خوراک مرغ نیز این گیاه را را از یاد نبرید.

این گیاه یک گیاه دارویی است که با استفاده از آن می توانید دکتر خود باشید.