حکم شرعی توالت فرنگی چیست؟

شماری از بیمارانی که نمی توانند در حالت طبیعی به توالت بروند و مجبورند از توالت فرنگی استفاده کنند معمولا می خواهند حکم شرعی توالت فرنگی را بدانند. در این مقاله از اطلس پلاس قصد داریم به احکام توالت رفتن و همچنین حکم شرعی توالت فرنگی بپردازیم.

حکم شرعی توالت فرنگی چیست؟

برای اینکه متوجه شویم حکم شرعی توالت فرنگی چیست، می بایست چند نکته را بررسی کنیم.

واجبات و محرمات توالت رفتن

ادرار و مدفوع کردن دارای واجبات و محرماتی می باشد که شرعا می بایست رعایت شود. از جمله واجبات توالت رفتن که به حکم شرعی توالت فرنگی نیز مربوط می شود می توان به مواردی که در ادامه می آید اشاره کرد. ادرار و مدفوع کردن می بایست به شکلی باشد که دیگران عورت انسان را نبینند. همچنین شخص نمی بایست در هنگام ادرار و مدفوع کردن رو یا پشت به قبله باشد.

در رابطه با محرمات ادرار و مدفوع کردن نیز باید گفت که انجام این کار «در کوچه های بن بست، در صورتی که صاحبان آن ها اجازه نداده باشند»، «در ملک کسی که اجازه ی تخلی نداده است»، «در جایی که برای عده ی مخصوصی وقف شده است، مثل بعضی از مدرسه ها» و «روی قبر مؤمنین در صورتی که بی احترامی به آنان باشد» حرام است.

البته شماری از مراجع عظام تقلید به حرام بودن ادرار و مدفوع کردن در هر جایی که سبب هتک حرمت یکی از مقدسات دین یا مذهب شود، اشاره کرده اند.

احکام طهارت

به عقیده تمامی مراجع عظام تقلید، مخرج ادرار تنها بوسیله آب پاک می شود و در صورت دسترسی نداشتن به آب می بایست بعداً که شخص به آب دسترسی پیدا می کند می بایست آن را تطهیر کند.

همچنین آقایان اگر پس از برطرف شدن ادرار خود را تنها یک مرتبه نیز بشویند این برای تطهیر کافى می باشد اما خانم ها و همچنین اشخاصی که ادرار ان ها از غیر مجراى طبیعى دفع می شود، احتیاط واجب آن است که دو مرتبه خود را بشویند.

یکی از مستحباتی که پس از ادرار کردن انجام می شود عمل استبراء است که برای اطمینان حاصل کردن از خروج ادرار صورت می گیرد. این عمل روی حکم شرعی توالت فرنگی نیز تاثیر گذار است. شیوه استبراء به این شرح است که پس از قطع شدن ادرار، اگر مخرج مدفوع نجس شده، ابتدا می بایست آن را تطهیر کرد، سپس ۳ نوبت با انگشت میانه دست چپ از مخرج مدفوع تا بیخ آلت کشیده شود و سپس شست را روى آلت و انگشت پهلوى شست را زیر آن گذاشته شود و ۳ نوبت تا ختنه گاه کشیده شود و سپس ۳ مرتبه سر آلت فشار داده شود.

از سوی دیگر مخرج مدفوع در غیر از مواردی که در ادامه می آید را می توان با چیزهایی به غیر از آب همانند سنگ، کلوخ، پارچه و امثال آن تطهیر کرد. شماری از مراجع تقلید نیز در برخی از موارد، سه نوبت پاک کردن را برای تطهیر شخص لازم دانسته اند.

همچنین در مواردی که «با مدفوع نجاست دیگری مانند خون خارج شده باشد»، «نجاستی از خارج به مخرج مدفوع رسیده باشد» و «اطراف مخرج بیشتر از مقدار معمول آلوده باشد» مخرج مدفوع می بایست تنها بوسیله آب پاک گردد.

در نتیجه در تطهیر مخرج، اصل اطمینان یافتن از پاک شدن آن از مدفوع است و دست کشیدن به مخرج مدفوع برای تطهیر آن واجب نیست، گرچه انجام این کار برای اطمینان یافتن از تطهیر مخرج مدفوع ایرادی ندارد. از همین روی اگر مخرج مدفوع توسط آب شسته شود، می بایست چیزى از مدفوع در آن باقی نماند، اما باقى ماندن رنگ و بوى آن از نظر شرعی مشکلی ندارد. همچنین اگر در نوبت اول مخرج مدفوع به شکلی شسته شود که ذره اى از مدفوع در آن باقی نماند، به دوباره شستن آن دیگر نیازی نخواهد بود.

طهارت با دست راست

بر اساس روایات ائمه علیهما السلام، طهارت گرفتن با دست راست کراهت دارد، اما این کراهت، مطلق نیست و در مواقع ضرورت برطرف می شود.

«عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) نَهَى رَسُولُ اللَّهِ (ص) أَنْ یَسْتَنْجِیَ الرَّجُلُ بِیَمِینِهِ»، امام صادق(ع) می‌ فرماید: رسول خدا(ص) از طهارت گرفتن با دست راست نهی کرده است.

«عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: الِاسْتِنْجَاءُ بِالْیَمِینِ مِنَ الْجَفَاءِ»، امام صادق(ع) از رسول خدا(ص) نقل می کند طهارت گرفتن با دست راست جفا است.

«قَالَ وَ قَدْ رُوِیَ أَنَّهُ لَا بَأْسَ إِذَا کَانَتِ الْیَسَارُ مُعْتَلَّهً»، اگر دست چپ مشکل داشته باشد، طهارت با دست راست اشکال ندارد.

آب طهارت

یکی از مواردی که درباره حکم شرعی توالت فرنگی اهمیت دارد آب طهارت است. آب قلیلى که به جهت برطرف کردن نجاست روى چیز نجس ریخته و از آن جدا شود، نجس محسوب می شود‏. ولی آبى که بوسیله آن مخرج ادرار و مدفوع شسته می شود با ۵ شرط پاک محسوب می شود.

• آبى که بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد.
• نجاستى از خارج به آن آب نرسیده باشد.
• نجاست دیگرى مثل خون، با ادرار یا مدفوع بیرون نیامده باشد.
• ذرات مدفوع در آب پیدا نباشد.
• بیشتر از مقدار معمول، نجاست به اطراف مخرج نرسیده باشد.

پاک بودن این آب به معنى آن است که اگر بر بدن و لباس ترشّح کند نیازی نیست بدن و لباس را آب بکشند اما نمی توان سایر استفاده هاى آب پاک را از آن کرد. حال به بررسی حکم شرعی توالت فرنگی می پردازیم.

حکم شرعی توالت فرنگی

با توجه به مواردی که بررسی شد درباره حکم شرعی توالت فرنگی باید گفت که استفاده از توالت فرنگی نیز همانند استفاده از توالت های سنتی فی نفسه ایراد و اشکال شرعی ندارد و استفاده از هر دو نوع توالت در رعایت شرایط، یکی است.

همچنین در صورتی که توالت فرنگی و یا سنتی آب نداشته باشد، می توان مخرج مدفوع را با شرایطی که پیش تر ذکر شد با چیزهایی بغیر از آب تطهیر کرد و مخرج ادرار را نیز در زمان و مکان دیگری تطهیر نمود.

به نظر می رسد تفاوت میان توالت های فرنگی و توالت های سنتی در این است که اگر شخص نتوانست در توالت فرنگی مستحبات تطهیر (استبراء) را انجام دهد و پس از آن رطوبتی از وی خارج شود، این رطوبت نجاست محسوب شده و وی به تطهیر مجدد نیاز خواهد داشت. با این حال اگر شخص توانست استبراء نماید، رطوبت خارج شده از وی دیگر نجاست به حساب نمی آید.