حذف چهار صفر از پول

حذف چهار صفر از پول ملی ایران داستان طولانی دارد، در سال ۱۳۰۸ واحد پول ملی ایران «ریال» تعیین شد و در ادامه در سال ۱۳۷۲ هجری شمسی بانک ملی ایران تحقیقات جامع و کاملی را در زمینه حذف صفر از پول ایران و تبدیل واحد پول ملی از ریال به تومان را انجام داد. پس از در سال ۱۳۸۶ و در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد بحث حذف از پول چنان داغ شد که بانک مرکزی با راه اندازی یک سایت ویژه رفرم پول ملی از مردم خواست نظرات خود در مورد نام واحد پول جدید و حذف تعداد صفرهایی که می بایست حذف شود را بیان کنند. اما با اتمام دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد بحث تغییر واحد پولی نیز به فراموشی سپرده شد.

برای آشنایی بیشتر با ماجرا و اهداف حذف صفر از پول ملی با ما در خواندن این مطلب همراه شوید؛

طرح دوباره حذف صفر از پول ملی

همان طور که گفتیم طرح حذف صفر از پول ملی در دوره دولت دهم به ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد روی دست گرفته شد که به سرانجام نرسید. این ضرورت یک بار دیگر در سال ۱۳۹۵ هجری شمسی توسط معاون وقت امور بانکی وزیر اقتصاد مورد  تاکیید قرار گرفت. در همین سال کابینه دولت یازدهم به اصلاح پول ملی و تغییر واحد پول ملی ایران از ریال به تومان رأی مثبت داد. البته طرح بانک مرکزی در اتخاذ این تصمیم دولت نقش مهمی داشت.

اهداف حذف چهار صفر از پول ملی

همان طور که تجربه کرده اید یا شنیده اید سروکار داشتن با ارقام کلان در معاملات نه چندان بزرگ روزانه به یک درد سر برای شهروندان ایرانی تبدیل شده بود، شمارش و حمل و نقل حجم زیادی از اسکناس ها و نیز خارج شدن مسکوکات از چرخه مبادلات اقتصادی ایران ایجاب می کرد که صفرهایی از پول ملی حذف شود. از دیگر اهداف حذف صفر از واحد پول ملی ایران می توان به «حفظ کارایی پول ملی، بازیابی و تسهیل ابزراهای پرداخت پول نقد در مبادلات پولی داخلی، کاهش هزینه چاب و نشر اسکناس و هماهنگی با آنچه در فرهنگ و عرف جامعه درباره واحد پول ملی روایج یافته بود» اشاره کرد. یکی دیگر از دلایل تغییر واحد پول ملی از ریال به تومان این بود که به گفته مسئولین بانک مرکزی ایران در بانک های ایران موضوع ریال و در بین مردم تومان رایج است و این خود نوعی دوگانگی را ایجاد کرده است.   

اجرای طرح حذف چهار صفر از پول زمان بر است

به گفته کارشناسان اقتصادی و مسئولین بانک مرکزی ایران اجرای حذف چهار صفر از پول ملی این کشور از لحاظ فنی و حقوقی امری زمان بر است و ممکن است از دو تا چهار سال به طول بینجامد. چاپ اسکناس پنجاه هزار تومانی جدید که در آن چهار صفر حذف شده به خوبی نشان می دهد که تبدیل واحد پولی ایران از ریال به تومان به طور جدی در دستور کار دولت این کشور قرار گرفته و در مراحل ابتدایی قرار دارد.

اسکناس جدید پس از حذف چهار صفر

اولین اسکناسی که پس از حذف چهار صفر در ۱۵ بهمن سال ۱۳۹۸ چاپ شد اسکناس ۵۰ هزار تومانی جدید بود؛ این اسکناس ویژگی هایی داشت که آن را از دیگر اسکناس های رایج در  ایران متمایز می سازد: در این اسکناس تازه صفر ها کمرنگ چاپ شده یا اصلا چاپ نشده است. در چاپ این اسکناس از یک تکنولوژی بسیار پیشرفته استفاده شده که امکان جعل اسکناس ۵۰ هزار تومانی جدید را به حداقل رسانده است.

این اسکناس جدید قرار نیست از چرخه مبادلات پولی ایران حذف گردد و حتی پس از حذف کامل صفرها از پول ملی ایران نیز اعتبار خواهد داشت. اسکناس های ۵۰ هزار تومانی جدید  امنیت بالایی دارد چون تکنولوژی که این پول را چاپ کرده برای اولین بار در سال ۲۰۱۳ در چاپ یورو مورد استفاده قرار گرفت و  هم اکنون کشورهای محدودی به این تکنولوژی دسترسی دارند.«نخ امنیتی پنجره ای که با تغییر زاویه ایران چک رنگ نخ از طلایی به سبز تغییر می کند، چاپ عدد ۵۰ بوسیله جوهر نوری مغناطیسی در پشت اسکناس که در برخورد با نور و تغییر زاویه اسکناس از طلایی به سبز تغییر رنگ می دهد و چاپ یک نوار عرضی بوسیله مرکب درخشان در پشت اسکناس» از مواردی هستند که امنیت اسکناس تازه را تا حد بسیاری بالا برده است.

به گفته مقامات بانک مرکزی ایران تاکنون ۹ میلیارد قطعه اسکناس در حال مبادله و گردش در بین مردم است و جایگزین کردن این حجم از پول با اسکناس های جدیدی که چهار صفر آن حذف شده نزدیک به چهار سال طول خواهد کشید. برای این منظور، دو سال برای ترتیبات اجرای طرح و سه سال نیز به عنوان دوره گذار در نظر گرفته شده است. در هردوی این دوره ها دو  واحد پولی ریال و تومان اعتبار خواهد داشت.

دیدگاه های منفی در مورد حذف چهار صفر از پول ملی

اگرچه مسئولین اقتصادی و روسای بانک ملی ایران نسبت به تاثیرات اقتصادی حذف چهار صفر از واحد ملی پول ایران خوشبین هستند اما برخی از کارشناسان این طرح را یک طرح خنثی دانسته اذعان می کنند که تاثیری بر ارزش پول و کالاها نخواهد داشت. به باور این کارشناسان حذف این چهار صفر بر تورم واقعی تاثیری نخواهد داشت و قرار نیست قیمت ها را تغییر دهد.

حذف چهار صفر و تاثیر روانی بزرگ

اکنون که هر یورو در حدود هفده هزار تومان ارزش دارد، هنگام خرید ارز فشار روانی کلانی بر شهروندان ایرانی وارد می شود. با حذف چهار صفر اما این ارزش به هر یورو معدل هفده تومان کاهش خواهد یافت. این مسأله به میزان بالایی حیثیت ظاهری پول ملی ایران را حفظ خواهد کرد. علاوه بر این اصلاحات در واحد پول ملی ایران می تواند به توسعه واقعی اقتصادی در این کشور در بلند مدت منجر شود.

برخی تغییرات در اسکناس ها

با اجرای طرح حذف چهار صفر از واحد پول ملی  ایران، سکه های یک تومانی جایگزین اسکناس های هزار تومانی و سکه های دو تومانی جایگزین اسکناس های دو هزار تومانی خواهد شد. نکته مهم دیگر اما هزینه بالای امحای اسکناس های فرسوده و چاپ اسکناس های جدید در ایران می باشد. براساس گفته های مسئولین بانک مرکزی این هزینه ۴۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است. ضرب سکه به جای اسکناس اما می تواند هزینه های کلان چاپ اسکناس را کاهش دهد.

خبر خوش برای حسابداران

با اجرای طرح حذف چهار صفر از واحد پول ملی ایران، حسابداران دیگر مجبور نخواهند بود جلو ردیف های بودجه و هزینه ها یک دنیا صفر قرار دهند، امری که بروز اشتباه در بودجه بندی ها را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. بدین ترتیب امور حسابداری در ایران تسهیل و فعالیت حسابداری رند و روان خواهد شد.