دلایل تغییر رنگ دندان/ چگونه لکه های دندان را از بین ببریم؟

همه انسان ها برای حفظ سلامت جسم و روح خود تلاش بسیاری می کنند و در این میان برخی از اندام های بدن از جمله دندان ها و موها از آنجایی که به طور مستقیم در ظاهر انسان نقش دارند در برنامه های حفظ سلامت بدن توجه بیشتری را به خود جلب کرده اند. دندان های سفید رنگ و لب های قرمز لعلی در صورتیکه با موهای قهوه ای پر پشت آزین شوند چنان اعتماد به نفسی به انسان دست می دهد که نگو و نپرس! به همین اندازه تغییر رنگ دندان و ریزش موها به شدت میل به زندگی انسان را کاهش می دهد.

در کنار دلایل دیگر، رایج ترین دلیل تغییر رنگ دندان شاید مصرف دخانیات از جمله سیگار و قلیان باشد.

انواع تغییر رنگ دندان

ایجاد برخی لکه ها سبب تغییر رنگ دندان می شود. لکه های ایجاد شده بر روی دندان ها را طور کلی می توان به سه گروه “لکه های خارجی، لکه های داخلی و لکه های ناشی از بالا رفتن سن” دسته بندی کرد.

وقتی مینای دندان به عنوان لایه خارجی آسیب ببیند لکه هایی روی سطح خارجی دندان ایجاد می شود که به مرور زمان رنگ آن را تغییر می دهد. لکه های داخلی اما زمانی ایجاد می شوند که عاج دندان دچار آسیب شود. در این حالت دندان ها زرد رنگ می شوند. بالا رفتن سن نیز درتغییر رنگ دندان نقش دارد. با زیاد شدن سن لکه هایی مرکب از لکه های خارجی و داخلی رنگ دندان را تغییر می دهد.   

لکه های خارجی

لکه های خارجی که در تغییر رنگ دندان نقش دارند به دو گروه لکه های زرد رنگ و لکه های قهوه ای رنگ تقسیم می شوند.

لکه های زردرنگ

نوشیدن چای به ویژه چای داغ، استعمال دخانیات و مصرف برخی میوه ها و سبزیجات به مرور زمان سبب ایجاد لکه های زرد و تغییر رنگ دندان می گردد. مصرف برخی داروها مانند آنتی بیوتیک ها، تتراسایکلین و داکسی سایکلین و رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان نیز از دیگر عوامل تغییر رنگ دندان  قلمداد می شود. بالا رفتن سن هم در ایجاد لکه های زرد بر روی دندان نقش دارد.

در کودکان زیر هشت سال که دندان هایشان هنوز در حال رشد هستند مصرف آنتی بیوتیک‌هایی مانند تتراسایکلین و داکسی سایکلین رنگ دندان را تغییر می دهد. قهوه و توتون از دیگر دلایل تغییر رنگ دندان به حساب می آیند.

دهان شوهای دارای کلروهگزیدین و ستیل پیریدینیوم کلراید، آنتی هیستامین‌ها، داروهای ضد روان پریشانی و داروهای فشار خون نیز در تغییر رنگ دندان نقش دارند.

همزمان با بالا رفتن سن، لایه بیرونی مینای دندان سائیده شده و رنگ زرد عاج به خود می گیرد. سن که زیاد شد عاج بیشتری در دندان ها ذخیره شده، پالپ کوچکتر و دندان ها تیره تر می گردند.

لکه های قهوه ای

دسته دیگر از لک های خارجی که باعث تغییر رنگ دندان می شود، لکه های قهوه ای می باشد. “پوسیدگی دندان ها، فلورسیس، بیماری و ترمیم دندان ها” از عوامل اصلی ایجاد لکه های قهوه ای بر روی دندان ها می باشد.

عوامل دیگری که در تشکیل لکه بر روی دندان و در نهایت تغییر رنگ آن نقش دارد زیاده روی در مصرف دهان شوی ها، خمیر دندان و مکمل های خوراکی دارای فلوراید بالا می باشند. همین طور سعی کنید آبی که درصد بالای فلوراید دارد را ننوشید. پوسیدگی  دندان نیز در  ایجاد لکه های سفید، زرد و سیاه و در نهایت تغییر رنگ  دندان نقش دارند.

شیمی درمانی و پرتو درمانی، عفونت های خاص دوران بارداری و برخی دیگر از بیماری ها مینا و عاج دندان را تغییر می دهد.  

لکه های داخلی

عوامل موثر در ایجاد لکه های داخلی که سبب تغییر رنگ دندان می شود شامل “عوامل ژنتیکی، آسیب دندان ها و برخی مواد دندانپزشکی” می باشد.

سفتی و ضخامت مینای دندان در افراد متفاوت است: در صورتیکه مینا یا عصب دندان آسیب ببیند، دندان تغییر رنگ می دهد. دندان های بزرگ سالان در  صورتیکه بر اثر ضربه دچار شکستگی جزئی هم شوند تغییر رنگ می دهند. کودکان نیز باید مواظب باشند از ناحیه دندان و دهان ضربه نخورند چون مینای دندان آنها در حال رشد و تکامل است. بعضی از مواد به کار برده شده در دندانپزشکی مانند ترمیم‌های آمالگام، به ویژه مواد حاوی سولفید باعث می شود دندان ها به رنگ نقره و خاکستری و سیاه درآیند.

از بین بردن لکه های خارجی دندان

برای از بین بردن لکه های خارجی ایجاد شده بر روی دندان می توان از روش سفید کردن دندان یا همان بلیچینگ با غلظت بالا و پایین استفاده کرد. در این روش با استفاده  از موادی مانند پراکسید هیدروژن یا پراکسید کاربامید لکه های ایجاد شده بر روی دندان را از بین می برند و به اصطلاح دندان را سفید می کنند.     

از بین بردن لکه های داخلی دندان

برای از بین بردن لکه های داخلی دندان که سبب تغییر رنگ دندان می گردد از روش هایی چون ” سفید کردن دندان از داخل، روکش زیبایی ونیر و باندینگ” استفاده می گردد.

در روش باندینگ مواد همرنگ دندان روی آن گذاشته شده و با نور مخصوص سفت می شود. وقتی باندینگ ها به کمک نور سفت شد، لکه های روی دندان پنهان می گردد.   

با تغییر سبک زندگی از تغییر رنگ دندان خلاص شوید

اگرچه تغییر رنگ دندان پدیده ناخوشایندی است و لبخندهای زیبای ما را از بین می برد اما با رعایت چند نکته می توان از شر لک های دندان خلاص شد. سیگار را ترک کنید و کمتر قهوه بنوشید.

مرتب مسواک بزنید و نخ کنید، هر شش ماه یک بار دندان های خود را جرم گیری کنید.

با این حال اگر باز هم دندان های شما بد رنگ شد حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.

البته اگر در کودکی با دندان های خود گردو شکسته اید و اکنون اثرات آن به صورت سیاهی خود را نشان داده اند، کار زیادی نمی توانید بکنید جز منتظر ماندن برای کندن دندان خود