تخلّفات اداری چه هنگامی روی می دهد؟!

تخلفات اداری موضوع پیچیده ای است که عوامل مختلفی آن را تحت تاثیر قرار می دهد. عواملی که ممکن است بسته به فرهنگ ، اقتصاد، شخصیت و مسائل اجتماعی متغیر باشد.

بنابراین بهتر است برای این که از هر گونه تخلفی در این زمینه جلوگیری شود، به شناخت انواع تخلفات و عوامل تاثیر گذار بر آن پرداخته شود.

مفهوم تخلف و انواع آن

تخلف اداری شامل انجام کار، یا ترک کاری که کوتاهی و قصور کارمند و یا تقصیر وی را برساند که اگر مرتکب شود، شخص کارمند مسئول آن خواهد بود و شامل اعمال مجازات های تخلفات اداری می شود.

به تعبیری دیگر، تخلفات اداری شامل ارتکاب اعمال و رفتار ناپسند توسط کارمند و عدم رعایت قوانین و نظم اداری که مخصوص موارد مذکور در قانون رسیدگی به این دست تخلفات می باشد.

از آن جمله می توان به رفتار و اعمالی اشاره کرد که بر خلاف شأن و شئونات شغل و یا اداره ی مورد نظر باشد. همچنین به وجود آوردن احساس نارضایتی در ارباب رجوع مثلاً در تاخیر در انجام قانونی کار بدون دلیل موجه.

در دیگر موارد اگر کارمند اداره ای از ارباب رجوع اخاذی کند و یا دست به اختلاس و ارتشا بزند نیز شامل قانون برخورد با تخلفات اداری می شود.

ترک کردن خدمت در میان ساعاتی که موظف به انجام امور اداری می باشد و تکرار در تاخیر ورود به محل کار و یا خروج بدون کسب مجوز و تکرار آن هم شامل تخلفات اداری قابل برخورد می شود.

از دیگر انواع تخلف که یک کارمند می تواند به دلیل انجام آن شامل قانون برخورد با تخلفات شود، تسامح در حفظ اموال و یا اسناد محرمانه ی اداری و همچنین تخلف و سرپیچاندن از اجرای دستورات مقام بالاتر در حدود وظایف اداری و کم کاری و سهل انگاری در انجام وظایفی که به او تحویل داده شده می باشد.

سهل انگاری مدیران و روسای ادارات در خصوص عدم گزارش دهی تخلفات کارمندان به مقامات بالاتر نیز در قانون برخورد با تخلفات آمده است.

همچنین روسا و مدیران شامل قانون مبارزه با تخلفات اداری می شوند اگر دچار تخلفات ذیل شوند:

• گزارش های خلاف واقع در امور اداری ارائه کنند.
• یا دریافت هر گونه مالی که به عنوان رشوه تلقی شود.
• تحویل دادن و تسلیم مدارک به افرادی که حق دریافت آن را ندارند.
• همچنین خودداری از تحویل مدارک به کسانی که حق دریافت دارند.
• تعطیلی و ترک محل خدمت در ساعات مقرر اداری.
• عدم رعایت شئونات اسلامی.
• اعتیاد به مواد مخدر و یا حمل، نگهداری و اختفای آن.
• داشتن شغل دولتی دیگر همزمان با شغل فعلی.
• جعل اسناد اداری و دست بردن و مخدوش کردن اوراق رسمی و دولتی.
• سوء استفاده از مقام و موقعیت اداری که در آن قرار دارد.
• عضویت در یکی از فرقه هایی که از نظر اسلام مردود شناخته شده است و همچنین گروه های محارب.

فرق بین جرم و تخلف

در برخی موارد تشابه زیادی میان این دو مورد وجود دارد اما، جرم به هر فعل و یا ترک فعلی که بر اساس قانون و از نظر قانون گذار شامل مجازات گردد گفته می شود که این خود تفاوت اساسی بین جرم و تخلف را نشان می دهد.

مثلاً عمل واحد، ریشه تخلف و جرم است مانند اختلاس که هم جرم خوانده می شود و هم تخلف اداری. در برخی موارد رابطه ی بین جرم ها و تخلفات مشترک هستند و گاهی نیز غیر مشترک می باشند.

در قانون جزا، آنچه که ضرورت مقابله با جرم را توجیه می کند دفاع از نظم عمومی می باشد. در حالی که سبب رسیدگی به تخلفات اداری، سر باز زدن از نظم سازمانی است که کارمند تابع آن می باشد.

همچنین قلمرو جرایم می تواند شامل همه ساکنین کشور باشد در حالی که تخلفات اداری فقط مخصوص کارمندان ادرای در کشور می باشد.

قوانین کیفری مجازات های شدیدی را اعمال می کنند اما مجازات های انضباتی خفیف است و فقط شامل حالات استخدامی در قوانین اداری می باشد.

این موضوع نیز قابل بیان است که مقررات انضباتی مانند جرایم عمومی نیستند و این قوانین و مقررات از اداره ای به اداره ی دیگر متفاوت است. مثلاً یک مورد انضباطی ممکن است در یک اداره به عنوان تخلف محسوب شود اما در ارگانی دیگر جزء موارد خاص نباشد.

مجازات تخلفات ادرای

تنبیهات و مجازات تخلفات اداری عبارتند از:

• اخطار کتبی به کارمند بدون اینکه در پرونده ی استخدامی وی درج شود.
• توبیخ کتبی و درج آن در پرونده استخدامی کارمند مربوطه.
• حداکثر یک سوم حقوق و مزایای کارمند از یک ماه تا یک سال کسر می شود.
• از یک ماه تا یک سال انفصال موقت.
• افرادی که کمتر از بیست سال سابقه ی خدمت دارند با پرداخت سی روز حقوق در قبال هر سال خدمت دولتی باز خرید خدمت.
• بازنشستگی در صورتی که حداقل بیست سال سابقه ی خدمت داشته باشد بر اساس سنوات خدمت دولتی با تقلیل یک گروه.
• مرحله ی بعدی در مجازات تخلفات اداری اخراج از محل خدمت است.
• انفصال دائم از خدمات دولتی.

موارد انفصال دائمی کارمند از خدمت

• عضویت در تشکیلات فراماسونری
• کسانی که فعالیت های ضدم مردمی داشته اند و ماموران ساواک.
• عضویت در سازمان های مرامنامه یا اساسنامه آنها که ادیان الهی را نفی می کنند و یا طرفداری و انجام فعالیت های موثر به نفع آنها.

به منظور رسیدگی به تخلفات اداری در هر یک از ارگان های مشمول این قانون، هیئت هایی به عنوان هیئت رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان تشکیل می شود که شامل هیئت های بدوی و تجدید نظر می باشند.

هیئت تجدید نظر در مرکز وزارتخانه یا ارگان مستقل دولتی و همچنین تعدادی از ارگان های مشمول این قانون که هیئت وزیران آن را تصویت کرده باشد تشکیل می شود و در صورت لزوم شعبه هایی را نیز تشکیل می دهند.

هیئت های بدوی و تجدید نظر، هر کدام دارای سه عضو اصلی و یک یا دو عضو علی البدل می باشند که با حکم وزیر و یا بالاترین مقام سازمان مستقل دولتی مربوطه و سایر دستگاه ها برای سه سال منتصب می شوند و در صورت لزوم به صورت مجدد نیز می توانند در جایگاه خود بمانند.