بهشت در قرآن کریم چگونه توصیف شده است؟

بهشت جایگاه ابدی مومنان و صالحان است که خداوند آن را به بندگان خود وعده داده است. خداوند کریم بارها به توصیف بهشت در قرآن کریم اشاره کرده و در آیات متعددی به بیان جزئیات جایگاه مومنان در آخرت پرداخته است.

همه ما در مورد بهشت چیزهایی را شنیده ایم اما با مراجعه به قرآن کریم می توانیم بهتر درک کنیم که بهشت چگونه جایی است و چه ویژگی هایی دارد. قرآن کریم بارها از بهشت نام برده و برخی اوصاف آن را بیان نموده است. در این نوشتار با برخی از توصیفات بهشت در قرآن کریم می پردازیم؛ با ما همراه باشید:

خصوصیات کلی بهشت در قرآن کریم

واژه بهشت ۷۷ بار در قرآن کریم آمده است. بهشت در قرآن کریم به جایی که مومنان با خیالی آسوده تا ابد در آن زندگی می کنند توصیف شده است. در بهشت هیچ سخن لغو و بیهوده ای شنیده نمی شود، هیچ نزاع و درگیری و همینطور ناراحتی و کدورتی در میان نیست و هرچه میل مومنان بکشد فورا برای آنها حاضر خواهد بود.

خداوند در قرآن کریم در خصوص وسعت بهشت می فرمایند:

«سَابِقُوا إِلَى مَغْفِرَهٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَجَنَّهٍ عَرْضُهَا کَعَرْضِ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ ذَلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ»

«بر یکدیگر سبقت گیرید برای رسیدن به مغفرت پروردگارتان و بهشتی که پهنه آن مانند پهنه آسمان و زمین است، و آماده شده برای کسانی که به خدا و رسولانش ایمان آورده‏ اند، این فضل الهی است به هر کس بخواهد می‏دهد، و خداوند صاحب فضل عظیم است.»

در این آیه از قرآن کریم بهشت بسیار بزرگ و وسیع توصیف شده است به طوری که خداوند متعال آن را هم اندازه آسمان و زمین خوانده است.

روز و شب بهشت در قرآن کریم

آنچه از آیات قرآن کریم بر می آید این است که در بهشت نیز روز و شب وجود دارد اما ممکن است کیفیت آن با انچه ما امروزه در عالم دنیا با آن مواجه هستیم متفاوت باشد.

خداوند در مورد روز و شب بهشت در آیه ۶۲ سوره مبارکه مریم می فرمایند: «ا یَسْمَعُونَ فِیهَا لَغْوًا إِلَّا سَلَامًا وَلَهُمْ رِزْقُهُمْ فِیهَا بُکْرَهً وَعَشِیًّا»، «در آنجا سخن بیهوده‏ اى نمى ‏شنوند جز درود و روزی‏شان صبح و شام در آنجا [آماده] است.»

این آیه از قرآن کریم بیانگر آن است که بهشتیان در هر ساعت هرچه بخواهند در اختیارشان است. بهشت همراه با نور و روشنایی است و بهشتیان روز و شب را از کم و زیاد شدن نور می توانند متوجه شوند.

زیبایی های بهشت در قرآن کریم

بیان زیبایی های بهشت بارها در آیات مختلف قرآن کریم آمده است. از جمله این آیات، آیات ۲۸ تا ۳۴ سوره واقعه می باشد. در این آیات می خوانیم: «ی سِدْرٍ مَخْضُودٍ ﴿۲۸﴾ وَطَلْحٍ مَنْضُودٍ ﴿۲۹﴾ وَظِلٍّ مَمْدُودٍ ﴿۳۰﴾ وَمَاءٍ مَسْکُوبٍ ﴿۳۱﴾ وَفَاکِهَهٍ کَثِیرَهٍ ﴿۳۲﴾ لَا مَقْطُوعَهٍ وَلَا مَمْنُوعَهٍ ﴿۳۳﴾ وَفُرُشٍ مَرْفُوعَهٍ ﴿۳۴﴾»، «آنها در سایه درختان سدر بیخار قرار دارند. و در سایه درخت طلح پربرگ به سر می‏برند (درختی است خوشرنگ و خوشبو). و سایه کشیده و گسترده. و در کنار آبشارها. و میوه‏ های فراوانی. که هرگز قطع و ممنوع نمی‏شود. و همسرانی گرانقدر.»

زیبایی های بهشت در قرآن کریم همچنین در آیات ۱۱ تا ۱۶ سوره مبارکه غاشیه نیز توصیف شده است: «لَا تَسْمَعُ فِیهَا لَاغِیَهً ﴿۱۱﴾ فِیهَا عَیْنٌ جَارِیَهٌ ﴿۱۲﴾ فِیهَا سُرُرٌ مَرْفُوعَهٌ ﴿۱۳﴾ وَأَکْوَابٌ مَوْضُوعَهٌ ﴿۱۴﴾ وَنَمَارِقُ مَصْفُوفَهٌ ﴿۱۵﴾ وَزَرَابِیُّ مَبْثُوثَهٌ ﴿۱۶﴾»، «در آن هیچ سخن لغو و بیهوده‏ ای نمی‏شنوی. در آن چشمه‏ های جاری است. در آن تختهای زیبای بلند است. و قدحهائی که در کنار این چشمه‏ ها نهاده. و بالشها و پشتیهای صف داده شده. و فرشهای فاخر گسترده!»

دورهمی های بهشت!

یکی از لذت های بهشتیان این است که دور یکدیگر جمع می شوند و با هم به گفتگو می پردازند. خداوند در آیات متعددی از قرآن کریم به این موضوع اشاره کرده است.

در آیه ۲۳ سوره رعد نیز خداوند به جمع شدن خانواده های مومن در کنار یکدیگر اشاره فرموده و اینگونه به توصیف بهشت پرداخته اند: «جَنَّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَهَا وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّیَّاتِهِمْ وَالْمَلَائِکَهُ یَدْخُلُونَ عَلَیْهِمْ مِنْ کُلِّ بَابٍ»، «همان) باغهای جاویدان بهشتی که وارد آن می‏شوند؛ و همچنین پدران و همسران و فرزندان صالح آنها؛ و فرشتگان از هر دری بر آنان وارد می گردند.» این آیه همچنین اشاره به درهای بهشت نیز دارد که این درها به به اعمال انسان ها بستگی دارند.

همچنین در آیات ۲۰ و ۲۱ سره مبارکه طور به خوبی به این موضوع پرداخته شده است: «مُتَّکِئِینَ عَلَى سُرُرٍ مَصْفُوفَهٍ وَزَوَّجْنَاهُمْ بِحُورٍ عِینٍ ﴿۲۰﴾ وَالَّذِینَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّیَّتُهُمْ بِإِیمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَیْءٍ کُلُّ امْرِئٍ بِمَا کَسَبَ رَهِینٌ ﴿۲۱﴾»، «این در حالی است که بر تختهای صف کشیده در کنار هم تکیه می زنند، و (حورالعین) را به همسریِ آنها در می آوریم! کسانی که ایمان آوردند و فرزندانشان به پیروی از آنان ایمان اختیار کردند، فرزندانشان را (در بهشت) به آنان ملحق می کنیم؛ و از (پاداش) عملشان چیزی نمی کاهیم؛ و هر کس در گرو اعمال خویش است!»

زینت های بهشتیان

از دیگر اوصاف بهشت در قرآن کریم این است که بهشتیان از زیور آلات بسیار زیبایی برخوردار هستند. خداوند به خوبی این ویژگی بهشت را در آیاتی از قرآن کریم به تصویر کشیده است.

خداوند متعال در آیه ۵۳ سوره مبارکه دخان می فرمایند: «یَلْبَسُونَ مِنْ سُنْدُسٍ وَإِسْتَبْرَقٍ مُتَقَابِلِینَ»، «آنها لباسهائی از حریر نازک و ضخیم می‏پوشند، و در مقابل یکدیگر می‏نشینند.»

همچنین در آیه ۲۳ سوره مبارکه حج می خوانیم: «إِنَّ اللَّهَ یُدْخِلُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ یُحَلَّوْنَ فِیهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَلُؤْلُؤًا وَلِبَاسُهُمْ فِیهَا حَرِیرٌ»، «خداوند کسانی را که ایمان آوردند و عمل صالح انجام داده‏ اند در باغهائی از بهشت وارد می‏کند که از زیر درختانش نهرها جاری است، آنها با دستبندهائی از طلا و مروارید زینت می‏شوند و لباسهایشان در آنجا از حریر است.»

سخن پایانی

آیات دیگری از قرآن کریم نیز هستند که به بیان ویژگی های بهشت در قرآن کریم اشاره کرده اند که در این نوشتار کوتاه نمی گنجند. با قرائت کتاب آسمانی خود می توانیم اطلاعات نابی از جایگاه موعود مومنان و صالحان را به دست آوریم.

اما در این میان آیاتی از قرآن کریم به یکی از پاداش های مهم مومنان در بهشت اشاره می کنند که این پاداش از همه لذت ها بالاتر است. خداوند در آیه ۷۲ سوره میارکه توبه به این ویژگی بسیار ارزشمند و بالاترین لذت بهشت اشاره کرده و می فرمایند: «وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَمَسَاکِنَ طَیِّبَهً فِی جَنَّاتِ عَدْنٍ وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ أَکْبَرُ ذَلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ»، «خداوند به مردان و زنان با ایمان باغهائی از بهشت وعده داده که نهرها از زیر (درختان) آنها جاری هستند، جاودانه در آن خواهند ماند و مسکن های پاکیزه‏ ای در بهشتهای عدن (نصیب آنها ساخته) و رضا (و خشنودی) خدا (از همه اینها) برتر است!، و پیروزی بزرگ همین است.»

آری! احساس رضایت خداوند از همه پاداش ها و لذت هایی که در بهشت موجود است بالاتر است. انشاالله خداوند همه ما را در زمره بهشتیان قرار دهد.