جنگ و نزاع و درگیری ها مسلحانه ذاتا فاجعه آور و دارای هزینه های سنگین جانی و مالی است مگر جنگ های که برای دفاع از جان و ارزشهای انسانی باشد. اما صلح، ذاتا کاری ارزشمند و پرثمر است مگر صلحی که در آن حقوق و مصالح طرفینی رعایت نشود و مصالحه بر مبنای زور یک جانب صورت گرفته باشد.
توافق بر سر یک دولت مشترک هدف اصلی این نشست است. مبنای توافق را طرح ارایه شده از سوی امریکا تشکیل میدهد که در اختیار طالبان و سیاستمداران زیر چتر جمهوری اسلامی به شمول رییس جمهور غنی قبلا گذاشته شده است.
طرح تازه ای که دولت جو بایدن به حکومت افغانستان و طالبان مبنی بر تشکیل دولت انتقالی نشان می دهد امریکا خواهان خروج فوری از افغانستان تحت شرایطی ست که دستاوردهای چند دهه اخیر که به سختی به دست آمده از بین نرود.
زندهیاد سیّد جمال الدین مسلمان (نه افغانی، نه اسدآبادی و نه حسینی) از نظر اندیشه و بینش و شخصیّت و کارنامه، مثل هیچکس نبود؛ بلکه فقط مثل خودش بود. یکی از انسانهای بیمانند و تکرارناپذیرِ تاریخ بشر، همین چهره بود.
اگر سه بخش سیاسی، نظامی و فرهنگی ساختار حزب وحدت را در نظر بگیریم، به خوبی پیداست که چپیها در هر سه بخش یا کاملا مسلط شدند و یا برای اعمال نفوذ از جایگاه خوبی برخوردار بودند.
اینکه در شرایط موجود رئیس جمهور غنی به اجماع بزرگان سیاسی برای حفظ حداقلها نیاز دارد تردیدی نیست و این روزها به شدت در تلاش ایجاد یک جبهه بزرگ علیه فشارهای بینالمللی و منطقهای و داخلیست.
این آمار تجارتی و اقتصادی و داده های عینی زیر بنای تحلیل و شناخت روابط دو کشور را میسازد. حداقل یک افزار مهم در دست تحلیلگران است، نه تویت های شبانه روزی مشاور ارشد اشرف غنی که برای جلب رضایت قدرتمندان واقعی و متعصبین قومی، احساسات ضد ایرانی را تقویت میکند، و برای این کار معاش بلند دریافت میکند.
ماندن یا رفتن؟ تصمیم نهایی به طور عمده به لوید آستین، وزیر دفاع امریکا، بستگی دارد، اینکه وی تا چه حد بتواند بر جنگ طلبان کم تجریه کاخ سفید که به باختن جنگ ها به ویژه جنگی که سال های سال طول کشیده حساسیت دارند، فائق آید و بر اسلحه سازانی که ده ها سال از جنگ های طولانی سود برده اند غلبه نماید.
دور زدن پروسه دوحه و برگزارى نشست انقره که همه نقش ها را قدرت ها خواهند داشت، نسخه دقیق و محکمى براى حل منازعه افغانستان نیست چون مبتنى بر گفتاورد داخلى صلح نمى باشد. نشست انقره زمانى مفید است که در فرجام مذاکرات معطوف به نتیجه دوحه برگزار شود.